«ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΚΑΙΣΑΡΙ ΤΡΑΙΑΝΩ ΣΕΒΑΣΤΩ ΟΛΥΜΠΙΩ» και «Ο ΔΑΜΟΣ Ο ΒΟΓΙΩΝ ΑΝΤΙΝΟΔΑΡΩ ΕΥΕΡΓΕΤΟΙΚΗΣΑΝ ΤΑΝ ΠΟΛΙΝ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΑΡΕΤΑΣ ΕΝΕΚΑ ΚΑΙ ΕΥΝΟΙΑΣ ΤΑΣ ΕΙΣ ΕΑΥΤΑΝ».

Βυζαντινός ναός

Είναι δύο επιγραφές. Η πρώτη σε γκρίζο μάρμαρο βρίσκεται στην πρόσοψη του ναού. Η δεύτερη, «ένα ψήφισμα», το 1850 αναφέρεται από το Σταυράκη Αναγνώστη να υπάρχει στο έδαφος του ναού.

 ... με προσθήκη

Είναι κομμάτια της Αρχαιότητος της περιοχής που «εντοιχίστηκαν» στον Άγιο Στέφανο, το βυζαντινό ναό που μέσα στον ελαιώνα, δίπλα στα καμίνια, έδωσε το όνομα στην περιοχή.

... με επιγραφές

Είναι σταυροειδής, 8x12 μέτρα, κατασκευασμένος από τον ίδιο κόκκινο ιγνιβρίτη με αυτόν που σπάνε τα κύματα στις ακτές. Είχε τρούλο ο οποίος έπεσε. Στη θέση του υπάρχει δίρριχτη στέγη και από μέσα υποστύλωμα από ξύλα. Ο Newton το 1852 τον είδε χωρίς στέγη.

... σκοτεινός και δαιδαλώδης

Έχει τρεις κόγχες και στη μεσαία, δύο παράθυρα. Επίσης από ένα παράθυρο στις πλάγιες πλευρές, όπου υπάρχουν και οι χαρακτηριστικές αψίδες (ψευδοπαράθυρα).

Τόξα ενώνουν τους 4 πεσσούς του τρούλου και αψιδωτά ανοίγματα επικοινωνούν με τους πλάγιους χώρους. Ένα σκοτεινό, δαιδαλώδες εσωτερικό χαρακτηρίζει το ναό.

... που είχε τρούλο

Το δάπεδο καλύπτεται από βοτσαλωτό, ενώ αναφέρεται ότι στο βορεινό τοίχο, δίπλα στην πρόθεση και κάτω από το ασβεστοκονίαμα, βρέθηκαν «ίχνη τοιχογραφίας», κάτι που στηρίζει την άποψη ενός «ολόγραφου ναού του 11 - 13ου αι.».

 ... με βοτσαλωτό δάπεδο

Στη δυτική πλευρά υπάρχει μεταγενέστερη προσθήκη, η οποία επεκτείνεται με στεγασμένο χώρο.

 ... με τρεις κόγχες

Ο χρόνος προσέθεσε το σήμαντρο, τα ονόματα στα δοκάρια, ένα τέμπλο, το απλό μεταλλικό μανουάλι, κάτι στασίδια, αφιερωμένα καντήλια, το αναλόγιο, ενώ αρκετά μέλη παλιού ναού βρίσκονται εδώ.

... το αναλόγιο

Ίσα που φαίνεται από τη θάλασσα, εκεί σε τόπο που η αρχαία θρησκεία έδωσε τη θέση της στον Άγιο Στέφανο, εκεί με τα ίδια βαθυγάλαζα κύματα να σπάνε στους αιώνες στις ίδιες ακτές και η αρμύρα, μαζί με το φόβο των πειρατών, να χαϊδεύει τις πέτρες και τα πρόσωπα των ανθρώπων.