Λίγο πριν ξεσπάσει μια νέα προσφυγική κρίση, δεδομένης της κατάστασης που δημιουργείται στα νησιά από τον υπερπληθυσμό προσφύγων και μεταναστών που έχουν εγκλωβιστεί για μήνες σ’ αυτά και ενώ επί ενάμιση χρόνο παρακωλύεται η εφαρμογή της κοινής δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας (Μάρτιος 2016) από τον ΣΥΡΙΖΑ υπό τον φόβο εσωκομματικών αντιδράσεων, η κυβέρνηση αποφάσισε τελικά να προχωρήσει στην αλλαγή του νόμου για το άσυλο με τροπολογία που αναμένεται να κατατεθεί ίσως και την επόμενη εβδομάδα.

Αυτή η κατόπιν... εορτής κίνηση επιβάλλεται από τις εξελίξεις, αφού κοινή διαπίστωση όλων των εμπλεκομένων στην υπόθεση συνομολογούν ότι το όλο σύστημα χωλαίνει και τρενάρει την απονομή ασύλου, γεγονός που δεν χωρεί καμιά αμφιβολία. Ο στόχος είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και να ξεκινήσουν οι επιστροφές μεταναστών στην Τουρκία, στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης, καθώς σε διαφορετική περίπτωση, όπως είναι φανερό από τα μηνύματα της Ε.Ε., η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη της απέναντι στις συνέπειες της ολιγωρίας της.

Χρονοβόρες και αναποτελεσματικές

Οι αλλαγές στη νομοθεσία για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου επί του νόμου 4475, τον οποίο η κυβέρνηση ψήφισε τον Απρίλιο του 2016, κρίνονταν εδώ και καιρό επιβεβλημένες, καθώς οι διαδικασίες που προβλέπονται είναι εξαιρετικά χρονοβόρες και στην πράξη αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές.

Την Τετάρτη, η Υπηρεσία Ασύλου, που κρίνει τις αιτήσεις ασύλου σε α΄ βαθμό και όλο αυτό το χρονικό διάστημα έχει κάνει τεράστια προσπάθεια να ανταποκριθεί υπό δύσκολες συνθήκες στον όγκο δουλειάς, εξέδωσε δελτίο Τύπου με τα πεπραγμένα της: «Από τον Μάρτιο του 2016 έως τις 10 Δεκεμβρίου 2017 έχουν διεκπεραιωθεί σε α΄ βαθμό 33.021 αιτήσεις στα πέντε νησιά». Είναι φανερό ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται στη διαδικασία που ακολουθείται μετά.

Σε μια προσπάθεια να τορπιλιστεί εκ των έσω η κοινή δήλωση, οι τότε υπεύθυνοι συνέταξαν έναν νόμο που δίνει τη δυνατότητα στους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα να προσφύγουν έως και τέσσερις φορές για την επανεξέταση του αιτήματός τους, γεγονός που παρέτεινε την παραμονή τους στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στα νησιά, αφού δεν μπορούσαν να μετακινηθούν απ’ αυτά, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση τόσων ανθρώπων στα κέντρα υποδοχής που μετατράπηκαν εκ των πραγμάτων σε χώροι μόνιμης παραμονής τους. Χαρακτηριστικά ο τέως γ.γ. του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής Βασίλης Παπαδόπουλος, επί των ημερών του οποίου συντάχθηκε ο νόμος, όπως είχε επισημάνει σε δηλώσεις του στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 4/12/2017, πολλές φορές έχει ταχθεί κατά της κοινής δήλωσης, ενώ σε άρθρο του αναφέρει: «Αν τελικά η “Συμφωνία” Ε.Ε. - Τουρκίας δεν έχει ακόμη πλήρως εφαρμοστεί... αυτό οφείλεται στη σθεναρή αντίδραση οργανώσεων και φορέων της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και δημόσιων λειτουργών». Δηλαδή ένας άνθρωπος που κλήθηκε να υπηρετήσει από θέση υπεύθυνη το αρμόδιο υπουργείο δείχνει σαφέστατα ότι υπάρχουν εσωτερικές αντιστάσεις οι οποίες κωλυσιεργούν και τρενάρουν την όλη διαδικασία απονομής ασύλου, που είναι κομβικής σημασίας ζήτημα.

Παρέμενε στα συρτάρια!

Ήδη από το προηγούμενο καλοκαίρι, στο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής έχει γίνει η σχετική προετοιμασία, όμως η τροπολογία παρέμενε στα συρτάρια.

Εδώ και πολλούς μήνες, η κατάσταση στα ελληνικά νησιά, και ειδικά στη Λέσβο, έχει φτάσει στο απροχώρητο, με τους ίδιους τους αιτούντες άσυλο να παραμένουν εγκλωβισμένοι σε άθλιες συνθήκες. Όμως η απειλή και οι κραυγές της εσωκομματικής αντιπολίτευσης κρίνονταν πιο σημαντικές από την κυβέρνηση και έτσι οι επιβεβλημένες αποφάσεις παραπέμπονταν στις καλένδες. Μόλις πριν από έναν μήνα, στις 14 Νοεμβρίου, η Γενική Επιτροπεία της Επικράτειας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων με έγγραφό της προς τους συναρμόδιους υπουργούς επισήμανε τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες στις υποθέσεις αιτημάτων χορήγησης διεθνούς προστασίας.