Η Τσικνοπέμπτη είναι η ημέρα που όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας σε μεγάλες ποσότητες, ενώ ο καπνός είναι διάχυτος παντού με την χαρακτηριστική μυρωδιά να ανοίγει την όρεξη ακόμα και στους περαστικούς του δρόμου. Αυτή η μέρα είναι σίγουρα η χαρά των κρεατοφάγων. Στις ταβέρνες επικρατεί το αδιαχώρητο ενώ σε ταράτσες, μπαλκόνια και αυλές όλο και κάποια παρέα ή οικογένεια θα βρει την ευκαιρία να ανάψει μια ψησταριά για το έθιμο.

 Από αυτή την τσίκνα που γεμίζει τον αέρα ολούθε έχει πάρει το όνομα της η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, της Κρεατινής και ονομάζεται Τσικνοπέμπτη. Η πολυφαγία και το ποτό που συνοδεύει το σημερινό τραπέζι, είναι  χαρακτηριστικά της ημέρας.   

Το έθιμο είναι πολύ παλιό και συνδέεται με τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και αργότερα των Ρωμαίων, που θεωρούσαν το φαγοπότι και το γλέντι ιεροτελεστία για την καλή ευφορία της γης την άνοιξη. Η ημέρα της Πέμπτης επιλέχθηκε ως ημέρα κρεατοφαγίας καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας  είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή. Θεωρείται η τελευταία ημέρα που καταναλώνεται το κρέας καθώς σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση προμηνύει την έναρξη της Σαρακοστής, της σαρανταήμερης περιόδου νηστείας πριν από το Πάσχα.

Γιορτάζεται 11 ημέρες πριν από την Καθαρά Δευτέρα και σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη της Αποκριάς. Αντίστοιχες γιορτές υπάρχουν και σε άλλες χώρες όπως στη Γερμανία με την «Weiberfastnacht» και στη Γαλλία με την «Mardi Gras», δηλαδή τη «Λιπαρή Τρίτη». Το έθιμο αυτό  γιορτάζεται με χλιδή και καρναβαλικές εκδηλώσεις  και σε παλιές γαλλόφωνες περιοχές, όπως είναι η Νέα Ορλεάνη.