Αφροδίτη Αθανασοπούλου

«Ιστορία και λογοτεχνία σε διάλογο ή περί μυθικής και ιστορικής μεθόδου. Μια ανίχνευση στη Νεοελληνική ποίηση του 19ου και του 20ού αιώνα»

Εκδόσεις «Επίκεντρο»

Θεσσαλονίκη 2016, σελ. 288

Στον τόμο η συγγραφέας, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου, διερευνά τον διάλογο ιστορίας-λογοτεχνίας στην καθ' ημάς λογοτεχνία, και πιο ειδικά στην ποίηση. Η μελέτη οργανώνεται σε δύο άξονες: ο πρώτος, θεωρητικός άξονας αφορά τον καθορισμό των σχέσεων (ανταγωνισμού; διασταύρωσης; όσμωσης;) λογοτεχνίας και ιστορίας, ως οπτικών και λόγων/αφηγήσεων που διαμεσολαβούν τη γνώση μας για τον κόσμο. Ο δεύτερος, παραδειγματικός άξονας αφορά τον διάλογο που συνάπτουν με την ιστορία στα έργα τους Νεοέλληνες ποιητές του 19ου και του 20ού αιώνα.

Ειδικότερα εξετάζονται: ο εθνορομαντικός ιστορισμός, με έμφαση στο Κρητικό και το Κυπριακό ζήτημα, ο ιστορικός Καβάφης, ο «μυθιστορικός» Σεφέρης, η αντι-ιστορία του Μόντη. Από την εξέταση προκύπτει ότι η μυθική μέθοδος ενοποιεί παρελθόν - παρόν - μέλλον σε ένα καθολικευτικό σχήμα που εκφράζει το ιστορικό «πεπρωμένο» ενός λαού. Η ιστορική μέθοδος, από την άλλη, αναγνωρίζει τη δυναμική ενότητα του ιστορικού χρόνου, όπου η σχέση διαχρονίας - συγχρονίας νοείται ως συνάρτηση, όχι εξίσωση (κάτι «παγιωμένο»). Η εφαρμογή του γενικού αυτού σχήματος στα κείμενα αποκαλύπτει διάφορες όψεις των σχέσεων ιστορίας - λογοτεχνίας διηθημένες από την ποιητική ιδιοσυγκρασία του κάθε δημιουργού, σε συνάρτηση με το πολιτισμικό παράδειγμα κάθε εποχής.

Ανδρέας Κατσούρης

«Η αρχαία ελληνική ιατρική. Θεωρία και πρακτική μέσα από τις πηγές»

Εκδόσεις University Studio Press

Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 366

Ο Ανδρέας Κατσούρης, Ομότιμος Καθηγητής αρχαίας ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα πολύ πρωτότυπο βιβλίο. Μελετώντας το έργο αυτό ο αναγνώστης θα αποκτήσει μία σφαιρική και εγκυκλοπαιδική γνώση για την ιατρική, όπως ασκήθηκε και όπως εξελίχθηκε πρακτικά από τους αρχαίους Έλληνες, η επίδραση των οποίων τόσο στην Ανατολή μέσω των Αράβων όσο και στην Ευρώπη ήταν τεράστια. Ξεκινώντας ο συγγραφέας από τον Τίμαιο του Πλάτωνα με τα όσα αναφέρει για την ιατρική, τις ψυχοσωματικές νόσους και τις θεραπευτικές μεθόδους, συνεχίζοντας με τον Όμηρο και τα κείμενα των γιατρών των προσωκρατικών φιλοσόφων, των μεγάλων ιατρικών σχολών του Κρότωνα και του Ακράγαντα, μελετώντας τον Ιπποκράτη και τα περισσότερα έργα των άλλων μεγάλων γιατρών μέχρι την Αλεξανδρινή και Βυζαντινή περίοδο, μας παρουσιάζει την ιστορία της αρχαίας ιατρικής εμπλουτισμένη και με αποσπάσματα πρωτότυπων κειμένων με τη μετάφρασή τους. Επισημαίνεται επίσης η καταλυτική επίδραση των προσωκρατικών φιλοσόφων στη θεμελίωση και εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης.