Τα βιβλία Παίζει 23-01-21

24/01/2021 - 13:15 Ενημερώθηκε 24/01/2021 - 14:44

Δύο εξαιρετικά βιβλία

Σταύρος Ζουμπουλάκης: έντεκα  συναντήσεις. Συζητώντας με τον Στρατή Μπουρνάζο, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2020, σελ, 631

Ο τόμος αυτός είναι καρπός έντεκα συναντήσεων και συζητήσεων του Σταύρου Ζουμπουλάκη, βραβευμένου συγγραφέα, δοκιμιογράφου, εκπαιδευτικού, π. Διευθυντή του περιοδικού «Νέα Εστία», προέδρου του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης με τον Στρατή Μπουρνάζο, ιστορικό,  συνεπιμελητή των «Ενθεμάτων της Αυγής» την περίοδο 2022-2016. Οι δυο συνομιλητές συμφώνησαν εξαρχής να συζητήσουν, χωρίς συμβατικότητες, για θέματα που τους απασχολούν.

Το βιβλίο ξεκινάει με τα καλοκαίρια των παιδικών χρόνων και την περίοδο των σπουδών του Ζουμπουλάκη στην Αθήνα και στο Παρίσι, με τα διαβάσματα και τους δασκάλους του. Οι δυο συζητητές μιλάνε κατόπιν για το σχολείο, όπου ο πρώτος δούλεψε χρόνια, την εμπειρία της τάξης και της διδασκαλίας, την αντίληψή του για την εκπαίδευση, για την εποχή που υπήρξε διευθυντής της Νέας Εστίας, καθώς και για τα δύο ιδρύματα των οποίων είναι σήμερα επικεφαλής: τον Άρτο Ζωής και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τέλος, για ζητήματα γενικότερα και μεγάλα, όπως η αρρώστια και ο πόνος, η πίστη και η θρησκεία, ο εβραϊσμός και ο αντισημιτισμός, η πολιτική και η Αριστερά, η λογοτεχνία. Αναφέρονται σε προσωπικότητες γοητευτικές, όπως ο Άγγελος Ελεφάντης, o Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Ζήσιμος Λορεντζάτος.

Όπως εύστοχα σημειώνει ο Ηλίας Μαγκλίνης στην «Καθημερινή» « «το βιβλίο προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις: από τα λογοτεχνικά πράγματα της χώρας, τον πολύ ανθρώπινο αυτοβιογραφικό λόγο έως την πίστη, τη θρησκεία, την έννοια και το βίωμα της ασθένειας, τον ζόφο αλλά και τη σαγήνη της Ιστορίας, την παιδεία και την Εθνική Βιβλιοθήκη, και, βέβαια, την πολιτική. Πάνω απ’ όλα, οι δύο συνομιλητές κουβεντιάζουν, νηφάλια μα και με ένα γόνιμο πάθος για όλα όσα τους -και μας- απασχολούν, με μια αφοπλιστική ευθύτητα και αμεσότητα».

Παραθέτω ένα πολύ ενδιαφέρον απόσπασμα από τη συζήτηση για τις μαθητικές καταλήψεις. Ρωτάει ο Στρατής Μπουρνάζος: « Το σχολείο  καταλαμβάνεται και κλείνει, επειδή υπάρχει κρίση του σχολείου και έλλειψη ενδιαφέροντος, νοήματος.» Απαντά  ο Σταύρος Ζουμπουλάκης « Ναι, γι’ αυτό άραγε οι μαθητές που κατηγορούν το σχολείο ότι είναι σχολείο παπαγαλίας, αυτοί οι ίδιοι τις μέρες των καταλήψεων δεν έκαναν ούτε μία απουσία από τα φροντιστήρια; Και οι καθηγητές που δεν πήγαιναν σχολείο έκαναν τα ιδιαίτερά τους τις ημέρες της κατάληψης; Δηλαδή, ο μαθητής, εξεγερμένος κατά της ψευδούς γνώσεως, πήγαινε ανελλιπώς στο φροντιστήριο. Μην εξωραΐζουμε τα πράγματα. Βεβαίως, το γεγονός ότι ο μαθητής που δεν πάει σχολείο πάει στο φροντιστήριο και χαίρεται που υπάρχει κατάληψη για να διαβάσει για το φροντιστήριο, αποκαλύπτει από μόνο του την κρίση του σχολείου, του λυκείου, ακριβέστερα, την απώλεια της μορφωτικής αυτοδυναμίας του».

 

Θανάσης Βαλτινός: Όπως ο έρωτας. Επιλογή συνεντεύξεων, 1972-2018, (Φιλολογική επιμέλεια - Επίμετρο: Κωστής Δανόπουλος), Εκδόσεις Εστία, Αθήνα 2020, σελ. 356

 

«Η σημερινή αγλωσσία, έντονη εκδήλωση παλαιού συμπτώματος,  Πού βαδίζουν σήμερα οι τέχνες στην Ελλάδα. Η λογοτεχνία μας σε κατάσταση οικοτεχνίας,  Παπαδιαμάντης και Θεοτόκης η καλύτερη στιγμή της πεζογραφίας μας,  «Είμαστε σε φάση παρακμής», Αρκετά κράτησε η διαβουκόληση,  Η λογοτεχνία δεν γράφεται με αισθήματα, Νιώθω σφραγισμένος απ' την Ιστορία, Το μυθιστόρημα ποτέ δεν πεθαίνει,
Τα κρατικά βραβεία έχουν χαμηλό κύρος, Σενάριο (αυτό το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου), Η τέχνη είναι υπόθεση αριστοκρατική,  Με τρομάζουν οι χορτάτοι!, Ορθά... κοφτά. Η Ιστορία του Εμφυλίου, Η επικίνδυνη αναγκαιότητα της μνήμης, Δεν εξαγνίζω τους ταγματασφαλίτες, Ο συγγραφέας έχει τις πληγές του..., Ο Εμφύλιος του '44 και η περιπέτεια του ελληνισμού, Η λογοτεχνία δεν γίνεται με την Ιστορία, ούτε έχει να κάνει με οποιαδήποτε εξόφληση χρεών, «Ο συγγραφέας δεν αποσύρεται ποτέ»,
Πατρίδα μου είναι η ανθρώπινη σχέση, Σου σκοτώνουν τη μάνα. Ποια «διακυβεύματα» μου λέτε; Η θεοποίηση του σώματος αποτελεί την άκρα ταπείνωσή του».

Τα παραπάνω είναι μερικοί τίτλοι από συνεντεύξεις του πεζογράφου, μεταφραστή,  σεναριογράφου και ακαδημαϊκού Θανάση Βαλτινού, όπως τις ανθολόγησε και τις παρουσιάζει στον παρόντα τόμο, ο  Κωστής Δανόπουλος, ο οποίος μεταξύ άλλων σημειώνει στο επίμετρο: Οι συνεντεύξεις αποτελούν συστατικό και αναπόσπαστο τμήμα του δημιουργικού έργου του Θανάση Βαλτινού. Εδώ εκτίθεται το εργαστήρι του, και οι θέσεις του αποτελούν συχνά επεξεργασμένο δοκιμιακό λόγο που προσφέρει μια εκ του σύνεγγυς προσέγγιση του λογοτεχνικού φαινομένου αλλά και του ιστορικού πλαισίου μέσα στο οποίο γεννιέται.
Παράλληλα, διεισδύουν αναμνήσεις από διαφορετικές περιόδους της ζωής του, εκκινώντας από τα παιδικά του χρόνια στην Πελοπόννησο μέχρι την ώριμη ηλικία της πνευματικής και κοινωνικής του ζωής. Πολλά από αυτά τα περιστατικά συνιστούν την αυτοβιογραφική βάση ορισμένων κειμένων του και προσφέρουν την πραγματολογική σκευή για την κατανόησή τους. Φωτίζουν επίσης την προσωπικότητα του συγγραφέα, ο οποίος μπορεί να οργανώνει διάφορα επίπεδα πλοκής, μεταμορφώνοντας τη συνέντευξη σε έναν μηχανισμό επινόησης του εαυτού του.
Όλα αυτά μας βοηθούν να αποτιμήσουμε την πνευματική διαδρομή του ανθρώπου που έχουμε μπροστά μας. Όσο πιο πολύ εμβαθύνουμε στα λόγια του, τόσο περισσότερο κατανοούμε την τέχνη του.

Ο τίτλος του βιβλίου είναι από μια απάντηση του Βαλτινού: «Το γράψιμο έχει έναν μυστικό χαρακτήρα... όπως ο έρωτας»

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey