Νικόλαος Α. Αναστασόπουλος

Η ληστεία στο ελληνικό κράτος (μέσα 19^ου-αρχές 20ού αι΄.)

Εκδόσεις Εστία

Αθήνα 2018, σελ. 176

Ποιες πτυχές της κοινωνικής ζωής επηρεάστηκαν από τη ληστεία; Ποιες είναι οι συνέπειες του φαινομένου αλλά και των μεθόδων καταστολής του; Κατά πόσον τα προβλήματα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους συνέβαλαν στην έξαρση του φαινομένου; Κατά πόσον η δράση των ληστών επηρέασε τους κατοίκους των περιοχών τις οποίες λυμαίνονταν;

Με αυτά τα βασικά ερωτήματα η μελέτη στοχεύει στην ερμηνεία του φαινομένου της ληστείας, το οποίο αποτελούσε για μια μακρά περίοδο του νεοελληνικού κράτους (από το 1830 έως το 1930 περίπου) αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής κοινωνίας. Παραμένει άσβεστη η μνήμη ληστών όπως του Νταβέλη, του Γιαγκούλα, των Αρβανιτάκηδων, των Ρεντζαίων και των Κουμπαίων ή περιστατικών όπως η απαγωγή, το 1866, του Σωτήρη Σωτηρόπουλου, μετέπειτα πρωθυπουργού, η δολοφονία Άγγλων περιηγητών στο Δήλεσι το 1870, η ληστεία της Πέτρας Φιλιππιάδας το 1926 και η απαγωγή των βουλευτών Μελά και Μυλωνά το 1928.

Στην εφημερίδα «Τα Νέα» διαβάζουμε σχετικά «Ο επίκουρος καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων φωτίζει την εμφάνιση του φαινομένου, καθώς και τις επιπτώσεις του στις πληγείσες περιοχές, αλλά και την αντίδραση των Αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, υποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η ληστεία λειτουργεί στην ελληνική παραδοσιακή κοινωνία σαν αντίδραση του αγροτοποιμενικού κόσμου απέναντι στην επιδίωξη της κυβέρνησης να τον εντάξει σε ένα νέο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα» και θυμίζει ότι ο Τύπος και τα λαϊκά αναγνώσματα αποτελούσαν βασικό παράγοντα για τη συγκρότηση των νοημάτων μέσω των οποίων προσεγγίζονταν από τον αναγνώστη οι ληστές. Θυμίζει παράλληλα ότι η «ανίχνευση της γυναικείας παρουσίας στις ληστρικές πράξεις επικυρώνει τις κοινωνικές ανισότητες εις βάρος του γυναικείου πληθυσμού», ενώ αναδεικνύει τον ιδιώνυμο νόμο ΤΟΔ' (1871) του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου σε κορυφαία νομοθετική πρωτοβουλία για την καταστολή της ληστείας και το παράδειγμα του Νταβέλη ως δηλωτικό για τη βιαιότητα ή τη σκληρότητα προκειμένου να επιτευχθεί ο ληστρικός στόχος. Η εκτέλεση του τελευταίου το 1925 επιβεβαίωσε τον τρόπο του τέλους των περισσότερων ληστών της εποχής και σηματοδότησε για το κράτος την έναρξη για την καταδίωξη και πάταξη των μεγάλων ληστών, η οποία κορυφώθηκε κατά τη βενιζελική τετραετία 1928-1932».

Jerry Toner

Μικρή Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου

(Μετάφραση: Μαρία Φακίνου)

Εκδόσεις Πατάκη

Αθήνα 2018, σελ. 174

Τι πίστευαν οι Πέρσες για τους αρχαίους Έλληνες; Πώς συγκρίνεται η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με την αρχαία Κίνα; Η κατανόηση του αρχαίου κόσμου μάς επιτρέπει να καταλάβουμε πώς οι αντιλήψεις που έχουμε γι’ αυτόν επηρεάζουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε σήμερα - από το τι συνιστά σημαντική τέχνη ως το πώς αντιλαμβανόμαστε το Ισλάμ...

Ο Τζέρρυ Τόνερ μάς ξεναγεί στους πολυσύχναστους δρόμους της Ρώμης και της Πομπηίας, όπου η δυσωδία του θανάτου κόβει την ανάσα, ο κίνδυνος καραδοκεί σε κάθε γωνία και οι ήχοι του αγοραίου έρωτα, του μεθυσιού και των τραγουδιών είναι η επωδός του φαγητού τα βράδια στα καπηλειά. Αναρωτιέται πώς ήταν να είσαι μια συνηθισμένη γυναίκα εκείνο τον καιρό και σε ποιες περιπτώσεις θα έπρεπε να καταφύγεις στη μαγεία. Μας παρουσιάζει τη μεγάλη ποικιλία των λαών που έζησαν σε διαφορετικές περιόδους και τόπους, από τους Πέρσες μέχρι τους Γερμανούς. Φτάνει ως τις περιόδους μετά την κλασική Αθήνα και τη Ρώμη, μέχρι τα ελληνιστικά βασίλεια που διαδέχτηκαν τον Αλέξανδρο και την ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όπου κυριαρχούσε ο χριστιανισμός.

Η «Μικρή Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου» είναι ένας ζωντανός, ανατρεπτικός και εξαιρετικά εμπεριστατωμένος οδηγός για τους λαούς και τους πολιτισμούς που διαμόρφωσαν τον τρόπο που ζούμε σήμερα. Οι τίτλοι των έξι κεφαλαίων του βιβλίου είναι: «Ένας άλλος αρχαίος κόσμος», «Ο αρχαίος κόσμος από τα χαμηλά», «Τι, πότε και πού είναι ο αρχαίος κόσμος;», Πώς τον ανακαλύπτουμε;», «Είχαν σημασία η Ελλάδα και η Ρώμη;», «Μέσα από την κλασική ματιά».