Βάσος Ι. Βόμβας

Αναμνησιολογία, η διαδρομή μια ζωής

Εκδόσεις Μύθος

Μυτιλήνη, 2020

Λένε ότι «οι αναμνήσεις του παρελθόντος είναι οι ρυτίδες του μέλλοντος». Ως ποιητική έκφραση πείθει, ως διαπίστωση τρομάζει. Για να έχει κανείς επαρκείς αναμνήσεις συνήθως έχει αφήσει πίσω του μακρύ παρελθόν και μοιραία το μέλλον του γίνεται πλέον σύντομο. Οι αναμνήσεις κατά κανόνα εμπεριέχουν θλίψη και μελαγχολία όπως συμβαίνει με τη μαμά που στη γωνιά καθισμένη αναλογίζεται κι αυτή τα παλιά. Τίποτε δεν γυρίζει ξανά πίσω είτε πρόκειται για ευτυχισμένη στιγμή ή για θλιβερό περιστατικό. Και τα δυο δημιουργούν βούρκωμα, το ωραίο που λείπει ή το άσχημο που βαραίνει.

Οι αναμνήσεις όμως ξέχωρα από τον συναισθηματισμό προσφέρουν και πρακτικές υπηρεσίες: Εμπεριέχουν πληροφορίες λογιών-λογιών που άλλοτε φρεσκάρουν τη μνήμη κι άλλοτε ξεσκεπάζουν καταστάσεις ή συμβάντα ή λεγόμενα, απλά ή σημαντικά και σοφά που συχνά είναι χρήσιμα για τρίτους, προσθέτουν ψηφίδες γνώσης, συμπληρώνουν ελλείμματα ή κενά που χρειάζεται να γεμίσουν.

Υποθέτω με τέτοιες σκέψεις ο Βάσος Βόμβας ξεκίνησε την «Αναμνησιολογία του, τη διαδρομή μιας ζωής» ένα βιβλίο ζωντανό, κι ας μιλά για αναμνήσεις και το προσέφερε στο αναγνωστικό κοινό με διάθεση να μοιραστεί μαζί του πράγματα που κάπως του έχουν ξεφύγει.

Διαβάζοντας το έργο, ο αναγνώστης διαπιστώνει εύκολα ότι τα κίνητρα της συγγραφής του είναι πρώτιστα η αγάπη του δημιουργού. Αγάπη για τους δικούς του ανθρώπους και ένα-δυο πολύ ξεχωριστούς φίλους, η αγάπη για τον γενέθλιο τόπο -οι Λέσβιοι την αρετή αυτή έχουν ανεπτυγμένη σε υψηλό βαθμό- και ο ένθερμος αυθορμητισμός να εξωτερικέψει κρυμμένες εμπειρίες που μεταδίδουν εύθυμη και πνευματώδη διάθεση ή θλίψη που συσσωρεύτηκε σε μια διαδρομή ενός μη απανδόκευτου βίου.

Μέσα στις γενικές τούτες τοποθετήσεις ο αναγνώστης διαβάζει εμπειρίες από τα νεανικά χρόνια του συγγραφέα, για την φρικαλέα λ.χ. περίοδο της κατοχής που οι παρέες των μεγάλων την έκαναν να δείχνει ανάλαφρη -άλλο πλεονέκτημα των Μυτιληνιών- τις καντάδες, τις τελετές του κλήδονα, τα εφηβικά πάρτι, τις φάρσες, τις πικάντικες παρορμήσεις μικρών και μεγάλων σ’ όλες τις διαστάσεις και τόσα άλλα, θα ’ταν κουραστικό να τ’ απαριθμήσω, ένας πλούτος περιγραφής, ένας ορμητικός χείμαρρος γεγονότων.

Ο συγγραφέας έβαλε τα δυνατά του να ξαναζωντανέψει τα περασμένα που κρατούσαν δέσμιο τον συναισθηματισμό του για τόσες δεκαετίες, αγωνίστηκε να τα συγκεντρώσει μη τυχόν και του ξεφύγει κάτι, γιατί όλα, και τα παραμικρά έχουν αξία και κατάφερε να παραδώσει ένα ευμεγέθη τόμο, ένα «πανόραμα» ζωής αξεθώριαστης ζωντάνιας.

Κι όταν έρθει η ώρα να κλείσει ο αναγνώστης το τελειωμένο βιβλίο που χάρηκε, αναλογίζεται. «Τι λες βρε παιδί! Γίνονταν τέτοια πράματα;»

Ευχαριστούμε Βάσο!

Στρατής Αλ. Μολίνος

Παναγιώτης Μιχαηλάρης (σύνταξη Ευρετηρίων)

Παναγιώτη Σκορδά: Λεσβιακό Ημερολόγιο. Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός. 10 χρόνια - 10 τόμοι. 2011-2020

Εκδόσεις Μύθος

Μυτιλήνη 2020, σελ. 76

Με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση οι Εκδόσεις «ΜΥΘΟΣ» είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουν την κυκλοφορία του βιβλίου «Παναγιώτης Σκορδάς: ΛΕΣΒΙΑΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Γράμματα - Τέχνες - Πολιτισμός . ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ ΕΤΩΝ 2011-2020», το οποίο επιμελήθηκε ο συμπατριώτης μας ιστορικός στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Παναγιώτης Μιχαηλάρης.

Σας παραθέτουμε και τον κατατοπιστικό πρόλογο του Παναγιώτη Μιχαηλάρη: «Το Λεσβιακό Ημερολόγιο, που οργανώνει και επιμελείται ο Παναγιώτης Σκορδάς, έκλεισε εφέτος τα δέκα χρόνια. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί από μόνο του μια σοβαρή εκδοτική προσπάθεια και συνεχίζει παλαιότερες εκδόσεις πλουτίζοντας τη Λεσβιακή Βιβλιογραφία με ένα σημαντικό έντυπο, το οποίο, ελπίζουμε, ότι θα μακροημερεύσει. Με χαρά λοιπόν αποδέχτηκα την πρόταση του Π. Σκορδά να συντάξω το Ευρετήριο που ακολουθεί, μολονότι δεν υπήρχε η δυνατότητα της εκπόνησης ενός αναλυτικού ευρετηρίου, ενός ευρετηρίου δηλαδή που θα αποδελτίωνε όλα τα ονόματα ανθρώπων, τόπων και εννοιών που εμπεριέχονται στα 378 λήμματα (άρθρα) της πρώτης δεκαετίας. Έτσι το Ευρετήριο των δέκα τόμων του Λεσβιακού Ημερολογίου αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία, ελπίζουμε, ότι θα βοηθήσουν τον αναγνώστη, τον απλό αλλά και τον ειδικό αναγνώστη, να εντοπίσει τα θέματα που τον ενδιαφέρουν. Καταρτίσαμε λοιπόν αρχικά ένα αλφαβητικό Ευρετήριο συγγραφέων, με τον τίτλο του αντίστοιχο άρθρου που έχουν συντάξει: ο αριθμός με μαύρα (bold) γράμματα που ακολουθεί τον τίτλο, αναφέρεται στον τόμο (έτος) όπου το αντίστοιχο μελέτημα, ενώ ο αριθμός μετά την πλάγια μπάρα δείχνει τη σελίδα από την οποία αρχίζει το άρθρο. Οι πολλαπλές δημοσιεύσεις ενός συγγραφέα αναγράφονται με χρονολογική σειρά, ακολουθούν δηλαδή το έτος έκδοσης του Ημερολογίου. Πέρα από αυτό, το κατά συγγραφέα ευρετήριο, σκεφτήκαμε ότι θα ήταν χρήσιμο να συντάξουμε και ένα άλλο πιο αναλυτικό ευρετήριο, αποδελτιώνοντας τα ανθρωπωνύμια, τοπωνύμια και ονόματα εννοιών τα οποία εμπεριέχονται στους τίτλους όλων των άρθρων. Έτσι πιστεύουμε ότι ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης που δεν έχει στη διάθεσή του το αναλυτικό ευρετήριο, θα μπορέσει να εντοπίσει με επαρκή τρόπο το θέμα που τον ενδιαφέρει. Στο ευρετήριο αυτό ο αριθμός που ακολουθεί κάθε λήμμα παραπέμπει στον αύξοντα αριθμό που έχουμε θέσει στην αρχή κάθε δημοσιεύματος. Με αυτές τις λίγες υποδείξεις ελπίζουμε ότι εφοδιάσαμε τον αναγνώστη του Λεσβιακού Ημερολογίου με ένα καλό και χρηστικό εργαλείο ανάγνωσης της πολύτιμης ύλης του».

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου η Ανθή Σκαλοχωρίτου παρουσιάζει μια αποδελτίωση των κριτικών και των αναφορών που έχουν γίνει στους δέκα τόμους Λεσβιακών Ημερολογίων. ώστε να διευκολυνθεί το έργο του μελλοντικού ερευνητή.