Αντώνης Ν. Δουκέλλης

Διακαμός ελπίδας

(μυθιστόρημα)

Εκδόσεις Άπαρσις,

Αθήνα 2020, σελ. 502

Πέμπτο λογοτεχνικό βιβλίο για τον Καλλονιάτη Αντώνη Δουκέλλη. Έχουν προηγηθεί τα: «Αλμύρα» (μυθιστόρημα, Αιολίδα, 2013), «Με γέλιο και με δάκρυ» (Μικρές ιστορίες της Σκάλας Καλλονής, Λέσβος, 2014), «Εξιλέωση», (μυθιστόρημα, Αιολίδα, 2015), «Σταβέντο και Σοφράνο», (διηγήματα, Άπαρσις, 2017), «Γέρνα, Σκλάβοι των πειρατών» (μυθιστόρημα, Άπαρσις, 2018).

Η υπόθεση του νέου του μυθιστορήματος έχει ως εξής: Στον στροβιλισμό των γεγονότων του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, ο Μιχάλης, ο Λεβή, ο Κρικόρ, τρεις φίλοι και συνοδοιπόροι στη βιοπάλη, αποχωρίζονται βίαια και ο καθένας τραβά το δρόμο που του έταξε η μοίρα και οι περιστάσεις. Η σκληρότητα των Νεότουρκων, πέφτει επάνω τους σαν κατάρα. Αρπάζουν το κοριτσάκι του Έλληνα, εξισλαμίζουν τον γιό του Εβραίου που τον εντάσσουν στην κοινότητα των Ντονμέδων. Εξολοθρεύουν την Αρμένικη γενιά του Κρικόρ. Οι φίλοι ζουν το δράμα τους, υπομένοντας παράλληλα τα δεινά των κοσμογονικών αλλαγών που συντελούνται στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία: τις θρησκευτικές και εθνοτικές αντιπαλότητες των Ελλήνων, των Τούρκων, των Εβραίων, των Βουλγάρων της Θεσσαλονίκης. Το δράμα των πληθυσμών της Αιολίδας και της Ιωνίας, με τους διωγμούς, τις εκτοπίσεις, τους βασανισμούς, τις εκτελέσεις. Σ’ αυτή τη μαρτυρική πορεία, διακαμός ελπίδας τους κρατά ζωντανούς. Η ζωή προσπαθεί να επαναφέρει την ισορροπία. Στο πλαίσιο των γεγονότων της 6ης Σεπτέμβρη του 1955 και το πογκρόμ κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων της Πόλης, οι συνειδήσεις ξυπνούν, μέσα από τύψεις, δισταγμούς, αμφιβολίες, διλλήματα.

Η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη έγραψε ανάμεσα στα άλλα στο «Bookia.gr»: Από τη «Γέρνα», που ήταν το προηγούμενο βιβλίο που διάβασα του συγγραφέα Αντώνη Δουκέλλη, το 2018, στον «Διακαμό ελπίδας». Και στο προηγούμενο μα και στο φετινό, με τράβηξαν περισσότερο οι λέξεις. Μου αρέσει το παιχνίδισμα του συγγραφέα μαζί τους. Για μένα είναι κι αυτό το «χρέος» της λογοτεχνίας. Μέσα από τον γλωσσικό πλούτο μας να προκαλούμαστε να αναζητήσουμε και να τις γνωρίσουμε. Έχουμε περιορίσει πολύ το λεξιλόγιο μας κι αυτό θα το πληρώσουμε κάποια στιγμή. Δεν την ήξερα τη λέξη και έψαξα. Διακαμός είναι ο φωσφορισμός της θάλασσας που οφείλεται στις αναλαμπές των ψαριών ή στη βιοφωταύγεια του πλαγκτόν. Και μεταφορικά, η σκιά, κάτι δηλαδή που διακρίνεται θαμπά, όπως μια σιλουέτα ή το περίγραμμα μιας φευγαλέας μορφής. Ένα άλλο στοιχείο που μου αρέσει στη γραφή του είναι ότι η θάλασσα, ο τόπος, αλλά και η ιστορία-άγνωστη σε πολλούς αναγνώστες- είναι η έμπνευση του. Μου αρέσει πολύ που από τον τόπο καταγωγής του, τη Μυτιλήνη, έχει ανασύρει μνήμες και ιστορίες και τις χρησιμοποιεί ως πηγή έμπνευσης σχεδόν σε όλα τα βιβλία του. Έτσι πετυχαίνει περισσότερο ώστε να γίνει πιο συναρπαστικό και να συντροφεύσει τον αναγνώστη. Πιστεύω πως το αναγνωστικό κοινό έχει την ανάγκη να μάθει μέσα από τον μύθο τον τόπο. Ενώ το εξώφυλλο, πολύ όμορφο, αντικατοπτρίζει τα πρόσωπα της ιστορίας και σε ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο.