Παναγιώτης Σκορδάς (Ιδέα, Συντονισμός, Επιμέλεια έκδοσης, Εισαγωγικό κείμενο, Σύνταξη Βιβλιογραφίας ): Λεσβογραφίες του Αγώνα. Λογοτεχνικές & ιστορικές προσεγγίσεις στην παρουσία της Λέσβου στην Επανάσταση του 1821, Εκδόσεις Μύθος, Μυτιλήνη 2021, σελ  318

Οι εκδόσεις «Μύθος» τιμώντας το κορυφαίο ιστορικό γεγονός του εορτασμού των 200 χρόνων από τη έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ετοίμασαν και παραδίδουν στο αναγνωστικό κοινό μια ιδιαίτερη έκδοση αφιερωμένη  στη Λέσβο και στο 1821.   Όπως σημειώνει ο Παναγιώτης Σκορδάς, δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας  και επιμελητής του βιβλίου στο εισαγωγικό κείμενο «μπορεί για τη Λέσβο το 1912 να είναι μια ημερομηνία ορόσημο της σύγχρονης ιστορίας της αλλά και στα προεπαναστατικά χρόνια, στην έναρξη της επανάστασης το 1821 και τα χρόνια που ακολούθησαν το νησί είχε τη δική του ιδιαίτερη και σημαντική συμμετοχή  και συμβολή: φιλικό κίνημα, επαναστατικά γεγονότα, κορυφαίες προσωπικότητες και εκατοντάδες Λέσβιοι στα πεδία των μαχών σ’ όλη την Ελλάδα. Η σύγχρονη ιστορική έρευνα φέρνει στο φως συνεχώς νέα στοιχεία».

Είκοσι  συγγραφείς, καταξιωμένοι  και γνωστοί αλλά και νέοι-πρωτοεμφανιζόμενοι  με διακρίσεις σε πανελλήνιους σχολικούς διαγωνισμούς, εμπνεόμενοι από ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα που σχετίζονται με το νησί μας και με την απαραίτητη μυθοπλαστική επεξεργασία καταθέτουν πρωτότυπα λογοτεχνικά κείμενα, άλλοι αναδεικνύουν ιστορικές μορφές και άλλοι τον απόηχο των γεγονότων:

  Αβούρη Αναστασία, Αναγνωστοπούλου Αχ. Μαρία, Αξιώτης Μάκης, Γιαννίκος Στρατής, Δουκέλλης Αντώνης, Ιντζέμπελης Ελπιδοφόρος,  Καμβυσέλλης Γιώργος,  Καρτέρης Γιώργος, Κατραμάδου Συμώνη (εικονογράφηση: Δημήτρης Καραπιπέρης),  Κατσούρη Αναστασία, Λαγουμίδης Βρασ.Γιώργος, Μαυραγάνης Ξενοφών,  Μολίνος Στρατής, Παπαδέλλης Νίκος, Πολυπαθέλλης Κώστας, Σταυράκης Τζανετής, Στεφανέλλη Μαρίτα, Στεφανέλλης Τζάνος, Τρουμπούνη-Βεκρή Ειρήνη, Χατζηβασιλείου Γιάννης.

Εισαγωγικά δημοσιεύεται εκτενέστατο ιστορικό κείμενο του Γιάννη Κωνσταντέλλη, ο οπoίος περιδιαβαίνει τους «Δρόμους της Επανάστασης» από το 1453 μ.Χ έως το 1912 μ.Χ..

Επιλογικά ο Παναγιώτης Σκορδάς δημοσιεύει  μια κατατοπιστική βιβλιογραφία για τη Λέσβο και την Ελληνική Επανάσταση.

Τα κείμενα  πλαισιώνονται και συμπληρώνονται  με πλουσιότατο αρχειακό, εικαστικό και εικονογραφικό υλικό, τυπωμένο σε τετραχρωμία.

Το εισαγωγικό κείμενο του Παναγιώτη Σκορδά με τίτλο τον σολωμικό στίχο «Ω θεϊκιά κι όλη αίματα Πατρίδα»  ολοκληρώνεται με τα παρακάτω: «Ο εορτασμός των 200 χρόνων μέσα σε συνθήκες πρωτόγνωρων και  ποικίλων περιορισμών και δυσκολιών  λόγω της πανδημίας του covid - 19, δεν θα πρέπει να μας αποπροσανατολίσει  από τη βασική  στόχευση κάθε ιστορικής επετείου: η ιστορία όχι μόνο να μην ξεχνιέται,  αλλά να αποτελεί το ισχυρότερο μάθημα, για να κτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την πατρίδα μας και τις επόμενες γενιές. Το είπαν   με τρόπο  μοναδικό  ο Κωστής Παλαμάς «Μεθύστε με το αθάνατο κρασί του Εικοσιένα»  και  ο Γέρος του Μοριά «Σκλαβωθείτε εις τα γράμματα».

Βασίλης Ψαριανός: Ανιχνευτής μετάλλων (ποιήματα), Εκδόσεις  Νοών, Αθήνα 2021, σελ. 90

Μια νέα ποιητική συλλογή με εβδομήντα πολύ ωραία ποιήματα κυκλοφόρησε πρόσφατα ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός, συγγραφέας και συνεργάτης του «Ε», Βασίλης Ψαριανός. Ποιήματα καλοδουλεμένα με στοχαστική διάθεση, με λυρισμό και μουσικότητα αλλά  και με διάχυτο σαρκασμό και  ευθύβολη ειρωνεία. Ως μικρό δείγμα γραφής παραθέτουμε το ποίημα που έδωσε το τίτλο στη συλλογή και τα  «Τα βιβλία που έγραψα για σένα».

«Ανιχνευτής μετάλλων»:  «Σε προβεβηκυία ηλικία, απέκτησα, επιτέλους,/ τον περιπόθητο ανιχνευτή μετάλλων! /Από νεαρή ηλικία, είχα το πάθος/ για χαμένους θησαυρούς/, για θαμμένα αγάλματα θεών και ανθρώπων, /για πολύτιμα μέταλλα που αντέχουν/ στη φθορά του χρόνου. /Πολλές φορές, πλανήθηκα από φήμες και μυθεύματα/ για κρυμμένους θησαυρούς/ και έσκαψα μάταια στο άνυδρο χώμα./ Πολλές φορές παρανόησα τις γραφές/ σε πλάκες και περγαμηνές /και αναζήτησα στις ερημιές/ τη μαρμαρωμένη βασίλισσα των πολύχρυσων Μυκηνών. /Τώρα, με τον ανιχνευτή μετάλλων/ μπορώ να εντοπίσω με σχετική ακρίβεια/ τα πολύτιμα κτερίσματα των θαμμένων προγόνων·/ όμως, τι κρίμα! Στην προβεβηκυία αυτήν ηλικία, /αδυνατώ, πλέον, να χειριστώ τα σκαπτικά εργαλεία!»

«Τα βιβλία που έγραψα για σένα»: «Στο περιβόλι, ανάμεσα στους κατιφέδες /σε αναζήτησα,/ εκεί που όταν ήσουνα άνθος της ροδιάς,/ φιλιόσουν με τις πεταλούδες. /Δεν ξέρω αν σε τρόμαξαν οι ρυτίδες μου/ κι έμεινες κρυμμένη στη φωλιά του σκίνου./ Εγώ ήρθα αποφασισμένος να σου ζητήσω/ μόνο μια σταλαγματιά από το γέλιο σου,/ να γλυκάνω τα πικρά μου χείλια./ Μια λέξη μόνο από όσα μου ψιθύριζες στο αυτί, /όταν με έπαιρνε ο ύπνος στον ίσκιο της ροδιάς./ Εγώ ήρθα, για να σου διαβάσω τα βιβλία/ που έγραψα για σένα». (Βατερά, 30 Ιουλίου 2019)

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

-     Πολιτιστικός Σύλλογος «Ελαίας Νήσος Λέσβος»: Η ελιά στη Λέσβο, Κείμενα: Μαρία Γρηγορά, Νίκος Ζούρος, Νίκος Θωμαΐδης, Νίκος Καραπιδάκης, Νίκος Σηφουνάκης, Νίκος Ψιλάκης, Φωτογραφία: Δημήτρης Ταλιάνης, Εκδόσεις Τοπίο, σελ. 203

-     - Γεώργιος Χουτζαίος: Οι Γιουρούκοι της Ελλάδας. Οι Γιουρούκοι της Νήσου Λέσβου, Εκδόσεις Δεσμός, Αθήνα 2021, σελ. 307

Συμώνη Κατραμάδου: Ο Κατακτητής Μου, Η Βασίλισσα του Αιγαίου ( μυθιστόρημα), Εκδόσεις Υδροπλάνο, Αθήνα 2021, σελ 352

 Τον 1ο α ι.  π.Χ. οι Ρωμαίοι έχουν κατακτήσει την ελληνική γη. Στη Μυτιλήνη, οι κάτοικοι θα συμμαχήσουν με τον Μιθριδάτη, όμως η επιλογή αυτή θα τους στοιχίσει ακριβά. Η Φοίβη, μια νεαρή αριστοκράτισσα, ετοιμάζεται για τον γάμο της με τον αγαπημένο της Αρίωνα. Όμως, άλλα ποθούμε εμείς κι άλλα μας γράφει η μοίρα. Θα μπορέσει η Φοίβη να χαράξει τη ζωή που ονειρεύεται ή άλλοι θα την ορίσουν; Θα ζήσει με τον άνδρα που αγαπά ή ο κατακτητής θα κερδίσει και την ίδια; Η πορεία και η πάλη της με τις δυνάμεις που τη σκλαβώνουν είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Το ταξίδι της Ψυχής στην αναζήτηση του Έρωτα.

-      Γρηγόρης Δ. Μολυβιάτης; Γράμματα στην Αθανασία (πρόλογος: Δημήτρης Νικορέτζος, Εκδόσεις Μύθος, Μυτιλήνη  2021, σελ. 73