ΒΙΒΛΙΟκριτική 

Παναγιώτης Σκορδάς: Για την Μαρία Αναγνωστοπούλου, Εκδόσεις Μύθος, Μυτιλήνη 2022 

Εγώ, που την γνώρισα θα την χαρακτήριζα μια Αρχόντισσα στις σχέσεις της με τους ανθρώπους, στην εκφορά του λόγου της, στην ποιότητα της εργασίας της! 

«Λεπτομερής έρευνα και διασταύρωση ποικίλων, δυσεύρετων και ανέκδοτων πηγών, αρχείων και τεκμηρίων, αξιοποίηση προφορικών μαρτυριών, γλώσσα ρέουσα και γλαφυρή, σαγηνευτικό λογοτεχνικό ύφος, ακριβείς, παραστατικές και ζωντανές περιγραφές, συστηματική επιστημονική και ερευνητική ενασχόληση με τη γυναίκα και την θέση της στην Λεσβιακή κοινωνία». Μ’ αυτά τα λίγα λόγια, ανάμεσα στα άλλα, τα λέει όλα ο Παναγιώτης Σκορδάς, στο πολύ όμορφο βιβλιαράκι του. 

Η ίδια άλλωστε γράφει: «Η έρευνα μάς έδωσε τη χαρά και την ικανοποίηση να γνωρίσουμε το δημιουργικό έργο της γυναίκας του νησιού και μέσα από αυτό να επισημάνουμε και να αναγνωρίσουμε στα προσόντα της, την ύπαρξη ενός καλαίσθητου αισθητηρίου και μιας φιλόκαλης αξιοσύνης». Σαν να μιλά για τον εαυτό της, στην «Κεντητική στην Λέσβο», το 2004. Αφιερώνει στην γυναίκα του νησιού, πέντε από τα 10 σημαντικά της βιβλία, που παρουσιάζονται και απεικονίζονται στην εργοβιογραφία της! Αφιερώνει δύο από αυτά στην υπέροχη και δύσκολη Λεσβιακή διάλεκτο, ένα στο Θέατρο του αγαπημένου της νησιού και ακόμα ένα στην «Μυτιληνιά Απάνω Σκάλα των Προσφύγων»! Ένα από τα μικρά της έργα, είναι μοναδικό, γιατί το αφιερώνει στον «Κνα», ένα ιδιόμορφο προγαμιαίο δρώμενο, χαμένο στους Αρχαϊκούς χρόνους της Σαπφώς! 

Όλα τα παραπάνω συγκεντρωμένα καταγράφονται και αναδεικνύονται στο βιβλίο. 

Μέσα σ’ αυτό το επιμελημένο πόνημα, συμπεριλαμβάνονται όλα τα δημοσιεύματα μιας γόνιμης λογοτεχνικής και ερευνητικής ζωής, που συνεχίζει ακόμα να θάλλει! Σε συλλογικούς τόμους, σε περιοδικά και εφημερίδες, μιας από τις διαμορφώτριες της σύγχρονης Λεσβιακής Άνοιξης. Ξεχώρισα κάποτε το «Καφενείο των Γυναικών», το χρονογράφημα του 1982 στον «Δημοκράτη», πρώτη επαφή με την πένα της. 

Όμως εγώ θα σταθώ και σε ένα ακόμα ταλέντο της Μαρίας! Μέσα στο βιβλίο ο Παναγιώτης Σκορδάς, πλαισίωσε τα κείμενα με ζωγραφικούς πίνακες της Μαρίας. Δημοσιεύονται για πρώτη φορά υπέροχες ακουαρέλες, «υδατογραφίες της δύσκολης τεχνοτροπίας του βρεγμένου χαρτιού», έργα της που όπως μου είπε η ίδια, τα θεωρούσε πάρεργο του συγγραφικού της έργου και μου εξομολογήθηκε ότι αρκετά από αυτά που έκανε «απλά χάθηκαν»! Βλέποντας αυτά τα λίγα, με τις «ελιές» που παίζουν ελεύθερα στον αχνό απροσδιόριστο φόντο, χάνοντας την μορφή μέσα στο ρέον χρώμα, το «τοπίο με τις λεύκες και τον αέρινο, ομιχλώδη φόντο», την «νεκρή φύση», σκέφτηκα πως έχω και μια Ζωγράφο μπροστά μου, που «αν δεν έγραφε, όπως ακριβώς και ο Ρίτσος», θα μπορούσε να σταθεί επάξια, σ’ αυτό το απαιτητικό είδος έκφρασης, κοντά σε άλλα γνωστά ονόματα της «Υδατογραφίας» Γι’ αυτό, προτείνω από εδώ, στην οικογένεια της που την υπεραγαπά, να φροντίσει να γνωρίσουμε και αυτήν την προσφορά της, με μια αναδρομική έκθεση ζωγραφικής, που την δικαιούται! 

Με μεγάλη αγάπη στην Μαρία ΜΑΣ των γραμμάτων και της ζωγραφικής. 

Μάκης Αξιώτης 

Μυτιλήνη, Ιούνιος 2022 

Παρουσιάσεις βιβλίων 

- Τη Δευτέρα 6 Ιουνίου, ώρα 7.30 το απόγευμα, στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς Αθηνών, Ανδριανού 24, Μοναστηράκι, παρουσιάζεται το βιβλίο του αείμνηστου συμπατριώτη μας, καθηγητή Σταύρου Τσακυράκη, «Ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2021) 

Για το βιβλίο συζητούν οι: 

Μαριαλένα Τσίρλη, Γενική γραμματέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων 

του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) 

Νίκος Αλιβιζάτος, Ομότιμος καθηγητής συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή 

του Πανεπιστημίου Αθηνών 

Αντώνης Καραμπατζός, Καθηγητής αστικού δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών 

Πάσχος Μανδραβέλης, Δημοσιογράφος που έχει επίσης προλογίσει το βιβλίο 

Ιωάννα Τουρκοχωρίτη, Επίκουρη καθηγήτρια, Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας στο Γκάλγουεϊ (Galway) που έχει επίσης γράψει το επίμετρο του βιβλίου. 

Τη συζήτηση διευθύνει ο δημοσιογράφος Ηλίας Κανέλλης. 

Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία και θα απευθύνει χαιρετισμό. 

Το βιβλίο «Ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ» του Σταύρου Τσακυράκη είναι ένα βιβλίο-ορόσημο, όχι μόνο για την ελληνική θεωρία του συνταγματικού δικαίου αλλά και γενικότερα για την ελληνική νομική επιστήμη. Σκοπός του είναι να αναδειχθεί η κεντρική θέση της ελευθερίας του λόγου σε μια φιλελεύθερη, δημοκρατική κοινωνία, να εξαρθεί η αναγκαιότητα ύπαρξής της, ακόμη και όταν ο εκφερόμενος λόγος είναι απεχθής ή εξόχως ενοχλητικός. Αφορμή για γόνιμες επεξεργασίες και σχόλια που αφορούν τη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή κοινωνία και τους προβληματισμούς για την ελευθερία της έκφρασης, το βιβλίο και η προσωπικότητα του Σταύρου Τσακυράκη δίνουν την ευκαιρία για πλούσιους προβληματισμούς. 

-Με αφορμή τη μεταφορά του βιβλίου του στον κινηματογράφο, ο συμπατριώτης μας σκηνοθέτης Στράτος Μαρκίδης παρουσίασε τη Δευτέρα 30 Μαΐου, στις 20.00, στο Θέατρο Βεάκη (Στουρνάρη 32, Εξάρχεια), το νέο του βιβλίο «Η Ευτυχία της Ανυπαρξίας», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Kάκτος». 

Οι ηθοποιοί Λεωνίδας Κακούρης, Γιάννης Τσιμιτσέλης, Ναταλία Δραγούμη, Νίκος Βερλέκης, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου και η αντιδήμαρχος Εξωστρέφειας και Κοινωνίας των Πολιτών Κατερίνα Γκαγκάκη μίλησαν για το βιβλίο. 

Την εκδήλωση προλόγισε ο Γιώργος Προεστός, φιλόλογος-επιμελητής κειμένων των εκδόσεων «Κάκτος». 

Μέσα στο Ιούνιο το βιβλίο θα παρουσιαστεί και στη Μυτιλήνη. 

- Την Τρίτη 31 Μαΐου στις 8 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Επίκεντρον, στην Αθήνα, παρουσιάστηκε το βιβλίο της συμπατριώτισσά μας φιλολόγου, Μαρίας Γνησίου, «Η πρόσληψη του Παπαδιαμάντη από τους ποιητές» (εκδόσεις «Ενύπνιο»). Για το βιβλίο μίλησαν: Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας Βαρβάρα Ρούσσου, ΕΔΙΠ Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.), Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας Χρυσάνθη Κουτσιβίτη και η συγγραφέας.