Νίκος Σηφουνάκης

«Ίμβρος-Τένεδος. Από τη συνθήκη της Λωζάννης στη δραματική συρρίκνωση του Ελληνισμού. Μαρτυρίες από έγγραφα και σημειώσεις του τελευταίου Έλληνα επάρχου Ιωάννη Παπουτσιδάκι»

Εκδόσεις «Λιβάνης»
Αθήνα 2017, σελ. 240

Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, ο Νίκος Σηφουνάκης ξανακυκλοφορεί εμπλουτισμένο το σπουδαίο αυτό ντοκουμέντο. Στο βιβλίο στεγάζεται το αρχείο του Ιωάννη Παπουτσιδάκι, ο οποίος υπήρξε ο τελευταίος έπαρχος των ελληνικών νησιών Ίμβρου και Τενέδου. Το αρχείο αυτό περιλαμβάνει επίσημα έγγραφα, προσωπικές σημειώσεις από το ημερολόγιο που διατηρούσε την κρίσιμη περίοδο Απριλίου-Οκτωβρίου 1923.

Όπως σημειώνει ο Νίκος Σηφουνάκης στον πρόλογό του, η νέα έκδοση «συμπίπτει με τη νέα επίσημη τοποθέτηση του αρχηγού του τουρκικού κράτους, που δεν στέκεται πλέον μόνο στις πάγιες θέσεις της Τουρκίας -περί γκρίζων ζωνών και διεκδικούμενων περιοχών στο Αιγαίο-, αλλά προχωρά πολλά βήματα παραπέρα αμφισβητώντας την ίδια τη Διεθνή Συνθήκη της Λωζάννης. Ουδέποτε στο παρελθόν, ούτε κατά το Μαύρο Σεπτέμβρη του 1955, ούτε με την πρώτη κρίση στην Κύπρο το 1963 και το 1964 που έγιναν οι απελάσεις των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη, αλλά ακόμα και μετά την εισβολή και κατοχή της Μεγαλονήσου το 1974, δεν ετέθη ευθέως θέμα αμφισβήτησης της Συνθήκης της Λωζάννης ή έστω αναθεώρησής της. Επίσης, στις μέρες μας έχουμε την εμφάνιση μιας νέας τακτικής, πρωτόγνωρης κυριολεκτικά για τα δεδομένα που είχαμε, κλιμακούμενων προκλήσεων και απειλών και ταυτόχρονα πολλαπλού εκβιασμού της Τουρκίας του Ερντογάν προς τη χώρα μας αλλά και προς την Ευρώπη και προς τη διεθνή κοινότητα. Αυτός ο πολλαπλός εκβιασμός και η νέα απειλή δεν είναι άλλη από το προσφυγικό/μεταναστευτικό, το οποίο και πρωτίστως χρησιμοποιεί για τα πολιτικά παιχνίδια και τις παγίδες που επιχειρεί να δημιουργήσει ο “Νέος Σουλτάνος”».

Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: Στο πρώτο μέρος βρίσκουμε: Διπλωματικό χρονολόγιο Ίμβρου και Τενέδου, Βιογραφικό Ιωάννη Παπουτσιδάκι, Προοίμιο - Το αρχείο της Διοικητικής Γραμματείας Ίμβρου και το «Ημερολόγιο» του Ιωάννη Παπουτσιδάκι, Ιστορικά προλεγόμενα, Από την απελευθέρωση στη νέα υποδούλωση, Από τη Συνθήκη της Λωζάννης στην παράδοση, με βάση το αρχείο του Ιωάννη Παπουτσιδάκι, Η Ίμβρος και η Τένεδος από την παράδοσή τους μέχρι σήμερα.

Στο δεύτερο κεφάλαιο δημοσιεύεται το «Ημερολόγιο» του Ιωάννη Παπουτσιδάκι, στο τρίτο τα άρθρα της Συνθήκης της Λωζάννης που αφορούν την Ίμβρο και την Τένεδο, ένα απόσπασμα της συνέντευξης του Ελ. Βενιζέλου στον Γ. Βεντήρη (1923) και η συνθήκη των Σεβρών. Το βιβλίο κλείνει με μια συζήτηση του Νίκου Σηφουνάκη με κατοίκους στο χωριό Αγρίδια της Ίμβρου, τον Ιούνιο του 1991.

Στην παρούσα έκδοση εκτός της εκτενούς εισαγωγής, στην οποία ο Νίκος Σηφουνάκης σχολιάζει να νέα δεδομένα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, παρατίθενται και οι ομιλίες του Σπύρου Μελετζή, του Γρηγόρη Γιάνναρου και του Γεράσιμου Αρσένη, που διαβάστηκαν κατά την παρουσίαση της πρώτης έκδοσης το 1996.

Π.Σ