Στα γιορτινά της ντύνεται η Ανεμώτια σε λίγες ημέρες και έτσι λίγο πριν την Ιερή Πανήγυρη της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, ταξιδέψαμε στην Δυτική Λέσβο και στο γεμάτο αρώματα χωριό.

Το πανηγύρι της Ανεμώτιας που γιορτάζεται κάθε χρόνο 5 και 6 Αυγούστου είναι σύμφωνα με τον πάτερ Χριστόφορο Ταράνη, εφημέριο της ενορίας, ένα από τα μεγαλύτερα παραδοσιακά πανηγύρια του νησιού από παλαιότερα έως και σήμερα. Η περιφορά της εικόνας συνοδεία Δεσπότη και ιερέων από όλα τα χωριά, οι πραματευτάδες, οι χαλβατζήδες, τα άλογα ντυμένα στα γιορτινά να παρελαύνουν, οι μουσικές παραδοσιακές, τα αυτοκίνητα σταθμευμένα μέχρι την έξοδο του χωριού, είναι εικόνες γνώριμες σε όλους εκείνους που έχουν ζήσει το πανηγύρι αυτό.

Ο μοναδικός Ιερός Ναός

Ο Ιερός Ναός ιδρύθηκε το 1885, αλλά την τελική μορφή που έχει σήμερα την πήρε στην μεγάλη ανακαίνιση που έγινε το 1926 και είναι αφιερωμένος στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Είναι κατά χρονολογική σειρά ο 3^ος Ναός του χωριού και κάποια από τα χαρακτηριστικά του τον κάνουν μοναδικό όχι μόνο στην Λέσβο αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Χρόνια στην Ανεμώτια τιμούσαν την Αγία Μεγαλομάρτυρα Αικατερίνη εικόνες της οποίας υπάρχουν σε όλα τα παρεκκλήσια και προσκυνητάρια του χωριού. Ο Ναός της Αγίας Αικατερίνης δεν σώζεται γιατί με την εισβολή των Τούρκων στη Λέσβο καταστράφηκε ολοσχερώς. Στο σημείο που είναι γνωστό ότι υπήρχε ο Ναός τα τελευταία χρόνια χτίστηκε ένα άλλο εκκλησάκι επ’ ονόματι της Αγίας Αικατερίνης, μόνο και μόνο για να θυμίζει στους κατοίκους ότι οι πρόγονοί τους, την τιμούσαν. Ακολούθως δημιουργήθηκε η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου η οποία δεν καταστράφηκε όπως η Αγία Αικατερίνη, αλλά επειδή αυξήθηκε το χωριό σε δυναμικότητα οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να κάνουν έναν μεγαλύτερο Ναό.

Το τέμπλο

Το πρώτο από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Ναού είναι το πετρόχτιστο τέμπλο, δεδομένου ότι το 99% των περισσότερων ναών είναι φτιαγμένο από ξύλο ή μάρμαρο. Ο τοίχος που χωρίζει το κύριο μέρος του Ναού από τον χώρο που βρίσκονται οι Ιερείς είναι φτιαγμένος και σμιλεμένος από ατόφια καθαρή πέτρα με ένα χρώμα ιδιαίτερο ροζ-γκρι, μια πέτρα που «γέννησε» η γη της Ανεμώτιας. Άλλωστε σε όλο το χωριό κυριαρχεί η πέτρα αυτή, μεταμορφώνοντάς το σε ένα αρχιτεκτονικό μουσείο.

Το τέμπλο του Ναού έγινε πριν εκατό χρόνια, συγκεκριμένα στην τελευταία ανακαίνιση του Ναού. Πριν λοιπόν από 100 χρόνια, με καλέμι και σφυρί, χωρίς ρεύμα και ιδιαίτερες ευκολίες μάστορες του χωριού μετέτρεψαν μέσα σε έναν χρόνο έναν άψυχο βράχο σε ένα δημιούργημα τέχνης. Τα συνεργεία ήταν πολυμελή, άλλος έσπαγε τον βράχο, άλλος έκανε τα χοντρά σχέδια και άλλος την λεπτοδουλειά. Ένας πελεκάνος δεσπόζει πάνω από την ωραία πύλη, κυονόκρανα, αετόματα και κεντήματα πάνω από τις κεντρικές δεσποτικές εικόνες. Σημειώνεται ότι οι εικόνες αυτές είναι από το Άγιο Όρος από τους αγιογράφους αδερφούς Ιωσηφαίους.

Οι εικόνες

Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Ναού είναι οι αρχαίες εικόνες οι οποίες έχουν τοποθετηθεί περιμετρικά στο εσωτερικό του Ιερού Ναού. Εικόνες που μετράνε ιστορία 400 και πλέον χρόνων. Μάλιστα πιθανολογείται -χωρίς να είναι επιβεβαιωμένο- ότι είναι από τον πρώτο μεγάλο ναό της Αγίας Αικατερίνης. Οι χριστιανοί έκρυψαν τις εικόνες στα σπίτια τους και όταν έγινε ο μεγάλος ναός τις μετέφεραν εκεί.

Και η Γερόντισσα

Στον Ιερό αυτό Ναό φυλάσσεται μια μοναδική σε όλο το νησί εικόνα, εκείνη της Παναγίας της Γερόντισσας. Σε αυτή απεικονίζεται η Παναγία σε στάση δέησης χωρίς να κρατά στα χέρια της τον Ιησού Χριστό. Η πρωτότυπη εικόνα βρίσκεται στην  Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους. «Όταν λέμε Παντοκράτορος εννοούμε μεταμόρφωση» εξηγεί ο πάτερ Χριστόφορος Ταράνης και προσθέτει : «Ο ναός είναι Μεταμόρφωση όπως είμαστε και εμείς εδώ. Λόγω της γνωριμίας με κάποιους μοναχούς από το Μοναστήρι πήραμε σε μικρογραφία την εικόνα- γιατί η πρωτότυπη είναι 2μέτρα- έτσι ώστε Μεταμόρφωση εκείνοι Μεταμόρφωση και εμείς, Γερόντισσα εκείνοι -που είναι προστάτιδα- Γερόντισσα Παναγία έχουμε και εμείς εδώ».