*Συνέντευξη στον Παναγιώτη Σκορδά

Ο Δημήτρης Κουκουνιάς είναι μια εμβληματική μορφή στο χώρο της αθλητικής δημοσιογραφίας, του  Λεσβιακού αθλητισμού γενικότερα. Ξεκίνησε την αθλητικογραφία το 1990 στην εφημερίδα «Εμπρός» με την οποία συνεργάσθηκε ως το 2000. Παράλληλα, έγραφε αθλητικές ειδήσεις στις εφημερίδες «Λεσβιακός Κήρυξ» (1991-1995), «Νέα Πορεία» (1992-1995), «Αιολικά Σπορ» (1995-1997). Έβγαλε μαζί με το Γιώργο Κάππα την αθλητική εφημερίδα «Η κερκίδα» (1994-1997), ήταν αρχισυντάκτης στη «Λέσβοsport» (1998-1999), όπως και στην αθλητική  εφημερίδα «Αθλητής της Λέσβου» (2003-2004), παρουσίαζε στο Ράδιο Αίολος τη ραδιοφωνική εκπομπή «Αθλητικές διαδρομές» (1991-1992), στη τηλεόραση Αιγαίου TVA τις εκπομπές «Αθλητική Κυριακή», «Η ώρα του λεσβιακού μπάσκετ», «Στα γήπεδα της Γ’ Εθνικής» και στη τηλεόραση Μυτιλήνης TVM την εκπομπή «Σπορ και γκολ».

Το ενδιαφέρον όμως δεν περιορίστηκε μόνο στην καταγραφή των γεγονότων. Ασχολήθηκε συστηματικά και επίμονα  με την έρευνα, πραγματοποίησε εκθέσεις, εξέδωσε βιβλία. Από το 1975 συλλέγει φωτογραφίες, ιστορικά έγγραφα και διάφορα άλλα τεκμήρια για την ιστορία του Λεσβιακού αθλητισμού. Από το 1975 καταγράφει τα στατιστικά στοιχεία των διοργανώσεων της ΕΠΣ Λέσβου και των συλλόγων της Λέσβου ξεχωριστά. Έχει οργανώσει έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Αθλητισμός και ελληνοτουρκική φιλία στο Αιγαίο» στο Αϊβαλί της Τουρκίας. Έχει συμμετάσχει στη διοργάνωση εκθέσεων με φωτογραφικό υλικό του Αθλητικού Οργανισμού του Δήμου Μυτιλήνης με θέμα «Ο Λεσβιακός αθλητισμός». Οι εκθέσεις έγιναν στη Μυτιλήνη, στη Μήθυμνα, στο Πλωμάρι και στο Μανταμάδο. Το 2010 έγραψε το βιβλίο με την ιστορία του Καλλονιάτικου ποδοσφαίρου, που έχει τίτλο «Από τον Αρισβαίο και τον Απόλλωνα Δαφίων στην Α.Ε.Λ. Καλλονής»

Καρπός πολύχρονης έρευνας και το πρόσφατο βιβλίο του, ένα εξαιρετικό  λεύκωμα - πανόραμα της ιστορίας του Λεσβιακού ποδοσφαίρου, 223 σελίδων, ένα βιβλίο για ποδοσφαιρόφιλους και όχι μόνο.

Με αφορμή αυτή την έκδοση συζητάμε με τον Δημήτρη Κουκουνιά για πρόσωπα και πράγματα ποδοσφαιρικά, σχεδόν ενός αιώνα.

-     Δώστε μας με λίγα λόγια το περιεχόμενο του βιβλίου σας;

Το βιβλίο τιτλοφορείται «70 χρόνια Ε.Π.Σ. Λέσβου», και είναι ολοφάνερο ότι ο συγγραφέας - ερευνητής θα παρουσιάσει μέσα από τη λειτουργία και δράση της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Λέσβου την ιστορία του λεσβιακού ποδοσφαίρου. Όλα τα σωματεία (ενεργά και ανενεργά), τους ιστορικούς παράγοντες -  πρωτεργάτες του ποδοσφαίρου μας. Τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές, προπονητές, παράγοντες και διαιτητές. Δεν παρέλειψα να καταγράψω όλα τα γήπεδα και τους μεγάλους ευεργέτες - δωρητές στη δημιουργία αυτών.  

-     Τι σας ώθησε να προχωρήσετε στη συγγραφή αυτού του βιβλίου;

Από τα εφηβικά μου χρόνια είχα μεγάλη αγάπη για τον αθλητισμό.  Γνώρισα όλα τα ομαδικά αθλήματα και το κλασικό αθλητισμό ως αθλητής, κυρίως στα μαθητικά χρόνια. Η συμμετοχή μου, τότε, έφερε και την καταγραφή των αθλητικών γεγονότων που ζούσα. Έτσι άρχισα να συγκεντρώνω πολλά στοιχεία από αγώνες στο νησί μας. Στατιστικά στοιχεία, αποτελέσματα, βαθμολογίες, συνθέσεις ομάδων, προπονητές, διαιτητές αλλά και πολύ μεγάλο φωτογραφικό αρχείο. Μίλησα με πολλούς βετεράνους του ποδοσφαίρου, άνοιξα πολλές εφημερίδες και περιοδικά ενώ διάβασα αρκετά βιβλία Μυτιληνιών συγγραφέων με αναφορές σε αθλητικά γεγονότα.  Επίσης, για αρκετά χρόνια συνεργάσθηκα με τον αείμνηστο ιστοριοδίφη Αντώνη Πλάτων όπου ανταλλάξαμε πολλά ιστορικά ντοκουμέντα. Σιγά - σιγά δημιούργησα ένα μεγάλο αρχείο που το απολάμβανα μόνο εγώ. Επιθυμία μου ήταν κάποια στιγμή αυτό το υλικό να αποτυπωθεί με μία έκδοση βιβλίου. Το όνειρο έγινε πραγματικότητα με αφορμή την συμπλήρωση 70 χρόνων από την ίδρυση της Ε.Π.Σ. Λέσβου και την πρόσκληση για το λόγο αυτό από τον πρόεδρο κ. Ψαρρόπουλο.

Η προσφορά της έρευνας

-     Πόσο δύσκολη ήταν η συγκέντρωση του υλικού; Στην πορεία αυτών των 70 χρόνων υπάρχουν πράγματα που δεν μπορεί να τα φωτίσει η έρευνα;

Όταν ξεκινάς να ψάχνεις στοιχεία από τις αρχές του εικοστού αιώνα το έργο είναι πολύ δύσκολο. Εφημερίδες, περιοδικές εκδόσεις, ζωντανές μαρτυρίες, φωτογραφίες από κάθε γωνιά του νησιού. Παρά τις δυσκολίες δεν απογοητεύτηκα ποτέ γιατί είχα μεγάλη βοήθεια από τις περιγραφές του πρωτεργάτη του αθλητισμού μας Κλεάνθη Παλαιολόγου. Είχα τη βοήθεια μέσα από τα βιβλία του αείμνηστων Πάνου Βελόνη, και τις προσωπικές σημειώσεις του Γιώργου Κουκουμελίδη, Γιώργου Σκούφου. Έτσι θεωρώ ότι δεν έμεινε ανεξερεύνητη καμιά πτυχή της έρευνας.  

-     Το ποδόσφαιρο είναι ο βασιλιάς των σπορ και στο νησί μας;

Ναι η Λέσβος είναι ποδοσφαιρικό νησί. Κάθε χωριό και ομάδα. Σε κάθε χωριό γήπεδο, αυτή την εποχή με την πολυτέλεια του συνθετικού χόρτου ή φυσικού. Η καλλιέργεια του ποδοσφαίρου ξεκίνησε από τη Μυτιλήνη, πέρασε στην περιφέρεια όπως Αγιάσος, Πλωμάρι, Γέρα και Καλλονή. Γρήγορα έκαναν ομάδες και τα μικρότερα χωριά με αποτέλεσμα από τις 72 κοινότητες μόνο 5 δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν. Η Λέσβος ήταν πολύ μπροστά πανελληνίως, αν σκεφθείτε ότι το 1930 ο Παλλεσβιακός και ο Άρης είχαν προσλάβει Ούγγρους προπονητές για να διδάξουν ποδόσφαιρο, με τη συμβολή του Κλεάνθη Παλαιολόγου. Στο νησί μας ήρθαν ως παίκτες και προπονητές οι διεθνής όπως ο  Βεντούρας της ΑΕΚ και ο Φυλακτός του Παναθηναϊκού ενώ από λεσβιακές ομάδες πέρασαν προπονητές (Αρχοντίδης, Πετρίτσης κ.λ.π.) που αργότερα κατάφεραν να γίνουν Ομοσπονδιακοί προπονητές. Τέλος, το γεγονός ότι οι δύο μεγάλοι του νησιού μας Παλλεσβιακός και Άρης είχαν τη δική αθλητική εφημερίδα για ενημέρωση των φιλάθλων, μας λέει πολλά. 

-     Υπάρχουν κάποια χωριά του νησιού μας που φαίνεται ότι ιστορικά το ποδόσφαιρο έχει « ρίζες , κλαδιά και διάρκεια»;

Υπάρχουν χωριά που είναι φωτεινά παραδείγματα στη καλλιέργεια του ποδοσφαίρου. Στην Αγιάσο, ο Όλυμπος ξεπήδησε μέσα από το «Αναγνωστήριο» την κιβωτό του λεσβιακού πολιτισμού. Όλοι μαζί οι αγιασώτες αγωνίσθηκαν αρχικά στη δημιουργία γηπέδου και κατόπιν ισχυρής ομάδας από το 1928 ως σήμερα. Στο Πλωμάρι, ο Αιγέας από ιδρύσεως συγκινούσε με τις επιτυχίες και τους τίτλους του. Στα Λουτρά, ο Αετός χάρη στο αείμνηστο Γιώργο Σκούφο από το 1964 χωρίς διακοπή ως σήμερα δημιούργησε μεγάλες ρίζες. Έβγαλε πολλά ταλέντα, κέρδισε πολλούς τίτλους. Η Γέρα, ποδοσφαιρομάνα περιοχή με ομάδες από τα πέντε χωριά της, να γράφουν τη δική τους ιστορία. Η Καλλονή και η Αγ. Παρασκευή πάντα προσπαθούν να σταθούν ψηλά στη ποδοσφαιρική πασαρέλα. 

Ο σπουδαίος Κλεάνθης Παλαιολόγος

-     Ποιους ανθρώπους αγωνιστικά, διοικητικά ή και από άλλες πλευρές ξεχωρίζετε  στην πορεία αυτή των 70 χρόνων;

Είναι αρκετοί αυτοί οι άνθρωποι που κατά την εκτίμησή μου ξεχώρισαν στη διαδρομή των 70 χρόνων. Υποκλίνομαι στον Κλεάνθη Παλαιολόγο. Για μένα είναι ο άνθρωπος που έφερε τον αθλητισμό στη Λέσβο, σε οργανωμένη μορφή. Υπήρξε αθλητής και όταν σπούδασε στη Γυμναστική Ακαδημία γύρισε και οργάνωσε το ποδόσφαιρο και το στίβο στη Λέσβο. Η ακαδημαϊκή του καριέρα  τον έφερε στην κορυφή του παγκόσμιου αθλητισμού. Αυτόν τον άνθρωπο τίμησε ο Δήμαρχος Στρατής Πάλλης με Αντιδήμαρχο το Δημήτρη Μπουρνού τοποθετώντας την προτομή του εκεί που ίδρυσε τον ιστορικό Παλλεσβιακό, στον κήπο. Επιθυμία μου είναι να ονομασθεί ο Ταρλάς, σε «Κλεάνθης Παλαιολόγος». Ξεχωρίζω, επίσης, το Πάνο Βελόνη που έδωσε τη ζωή του στο ποδόσφαιρο. Από αθλητής έγινε προπονητής, παράγοντας και εκδότης αθλητικής εφημερίδας. Έδωσε πολλά και απόλαυσε πολύ λίγα. Ξεχωρίζω ακόμη τον Σαρηγιάννη, Κουκουμελίδη, Σκούφο σαν παράγοντες και προπονητές. Από ποδοσφαιριστές ξεχωρίζω το Χάρη Γραμμό, Ανδρέα Δαλαμπέκη, Βαγγέλη Κροτσίδα, Συμεών Βαμβαράπη, Γιάννη Μανούσο γιατί τους έζησα έντονα κι από κοντά. Από μαρτυρίες που έχω ξεχώρισαν οι Φάπας, Χατζηλίας, Στυψιανός

-     Συγκριτικά με άλλες περιοχές πώς κρίνετε την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου στη Λέσβο και στη Λήμνο;

Η Λέσβος βρίσκεται ψηλά στη πυραμίδα της ανάπτυξης του ποδοσφαίρου πανελληνίως. Διαχρονικά βλέπει ο καθένας ότι το νησί μας υπήρξε πρωτοπόρο στο ποδόσφαιρο. Από την απελευθέρωση της Λέσβου από τον τουρκικό ζυγό αμέσως οι νέοι ίδρυσαν αθλητικό σύλλογο. Μέσα από τον ανταγωνισμό αναδείχθηκαν ποδοσφαιριστές και ομάδες που θα μπορούσαν να βρίσκονται ανάμεσα στις κορυφαίες της Ελλάδας. Αυτό που γίνεται αξεπέραστο εμπόδιο είναι η απόσταση από τη πρωτεύουσα. Τα τεράστια έξοδα των νησιωτικών ομάδων γίνεται αιτία να μην βρίσκεται το λεσβιακό ποδόσφαιρο εκεί που του αρμόζει. Σκεφθείτε ότι ο 18χρονος Χάρης Γραμμός έπαιξε σε ευρωπαϊκό τελικό με τον Παναθηναϊκό. Πριν από αυτόν τη δεκαετία του ’60 είχαμε παιχταράδες που δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν ψηλότερα ενώ το άξιζαν. Σήμερα έχουμε πολλά παιδιά δικά μας να αγωνίζονται σε ομάδες Α’ Εθνικής. Αυτό δείχνει ότι οι σύλλογοι εργάζονται σωστά και συνεχίζουν τη παραγωγή ταλέντων.