Κόντρα στους καιρούς και στις τεχνικές δυσκολίες, η Παναγιά η Κρυφτή χαρακτηρίστηκε ως προστατευόμενο τοπίο (ΦΕΚ ΑΑΠ 308/29.12.2017) και γιορτάστηκε σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου - διαχειριστή του τοπίου σε συνεργασία με το Δήμο Λέσβου βάσει της ίδιας απόφασης -το Σάββατο 11 Αυγούστου στη Μελίντα μια όμορφη και γραφική παραλία άρρηκτα συνδεδεμένη με την Παναγιά Κρυφτή και το Παλαιοχώρι.

Γιορτάστηκε ο χαρακτηρισμός του μαγευτικού και μοναδικού τοπίου της Παναγιάς της Κρυφής ως προστατευόμενο - το πρώτο στη Λέσβο και ένα από τα λίγα στην Ελλάδα- με την εξαιρετική ομιλία του καθηγητή Νίκου Ζούρου, Δ/ντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.

Η Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Μυρσίνη Βαρτή - Ματαράγκα αναφέρθηκε στο ιστορικό και στη δύσκολη και μακρόχρονη πορεία της κήρυξης του πολιτισμικού αυτού τοπίου ιδιαίτερης γεωλογικής, φυσικής, θρησκευτικής αξίας με το ξωκλήσι να είναι κρυμμένο όλο στην ευρύχωρη σπηλιά ενός βράχου και με εντυπωσιακές εικόνες γεωλογικών σχηματισμών. Η Παναγιά Κρυφτή συνόδευσε το φάκελο υποψηφιότητας του Γεωπάρκου της Λέσβου ως γεώτοπος στην UNESCO, ενώ στον πρόσφατο Γεωτουριστικό Χάρτη του Γεωπάρκου Λέσβου η περιοχή σημειώνεται ως ΓΕΩΤΟΠΟΣ με τον αριθμό 33.

Ο Νίκος Ζούρος με απλά και κατανοητά λόγια ερμήνευσε τους λόγους για τους οποίους η περιοχή της Παναγιάς της Κρυφτής είναι ένα από τα σημαντικότερα γεωλογικά μνημεία της Λέσβου καθώς προσφέρει σημαντικά στοιχεία για την γεω-ιστορική εξέλιξη της Λέσβου που δείχνουν πως δημιουργήθηκε το νησί μέσα από την μεγάλη σύγκρουση δύο ηπείρων.

Όμως η περιοχή προσφέρει ακόμη σημαντικά τεκμήρια και για τις σχετικά σύγχρονες γεωλογικές διεργασίες, όπως είναι οι ιστορικοί σεισμοί και τα σεισμικά ρήγματα που είναι συνδέονται τόσο με την άνοδο της νότιας ακτής της Λέσβου αλλά και την παρουσία των θερμών πηγών που αναβλύζουν στη θέση αυτή.

Για τους λόγους αυτούς το τοπίο πρέπει να διατηρηθεί το δυνατόν περισσότερο αναλλοίωτο από επεμβάσεις αλλά και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των επισκεπτών στην περιοχή με μονοπάτι από την ξηρά διαμορφωμένο και κατασκευασμένο με φυσικά υλικά.

Τέλος εξέφρασε την ελπίδα, ευχή και ανάγκη της διατήρησης του τοπίου, που είναι πολύ σημαντικό επιστημονικά, εκπαιδευτικά, τουριστικά και πολιτισμικά γιατί εκτός από την εκκλησία της Παναγίας Κρυφτής υπάρχουν όμορφες ιστορίες της προφορικής παράδοσης που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά.