Με εξαιρετική επιτυχία παρουσιάστηκε, το Σάββατο 3 Αυγούστου 2014, στο Πολύκεντρο Πλωμαρίου, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλωμαρίου «Το Πόλιον», το βιβλίο θεματικός – οδηγός "Πολιτιστικές και Περιβαλλοντικές διαδρομές στο Πλωμάρι" καθώς και η προβολή ντοκιμαντέρ με το ίδιο θέμα. Αυτά τα πραγματοποίησε στο πλαίσιο εγκεκριμένου ομότιτλου έργου του προγράμματος Leader.

Τις παρουσιάσεις αυτές και τη συζήτηση που ακολούθησε και παρακολούθησαν, μέχρι τέλους, με μεγάλο ενδιαφέρον, πλήθος κόσμου και τίμησαν ο πανοσιολογιότατος Ευστράτιος Μανωλέλλης, ο αντιδήμαρχος Πλωμαρίου Προκόπης Γυμνάγος, ο επερχόμενος Αντιδήμαρχος κ. Μανώλης Αρμενάκας, ο Γεν. Γραμματέας της ΟΛΣΑ κ. Μανώλης Παπουτσής, ο Πρόεδρος των Αρχιτεκτόνων Λέσβου κ. Παναγιώτης Θεοδωρίδης και όλοι οι παρευρισκόμενοι.

Εκ μέρους το Δ.Σ. του Πολιτιστικού συλλόγου του Πλωμαρίου, η Πρόεδρος του Συλλόγου «Το Πόλιον», κ. Μυρσίνη Βαρτή – Ματαράγκα, αφού καλωσόρισε και ευχαρίστησε όλους για τη συμμετοχή τους και ιδιαίτερα τους εισηγητές καθώς και την Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου Α.Ε. (ΕΤΑΛ) για την οικονομική στήριξη της έκδοσης μίλησε για το θεματικό οδηγό «Πολιτιστικοί και Περιβαλλοντικοί περίπατοι στο Πλωμάρι» που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των σκοπών που αναφέρονται στο Καταστατικό του σε συνδυασμό με τους στόχους και την αναπτυξιακή στρατηγική του προγράμματος Leader, με αντικείμενο το σχεδιασμό ενός δικτύου 4 θεματικών διαδρομών που αναδεικνύουν το πλούσιο φυσικό, πολιτιστικό και ιστορικό περιβάλλον, δηλαδή την ταυτότητα και την ιδιαιτερότητα του τόπου. Τόνισε δε, το γεγονός ότι ο Σύλλογος με το βιβλίο αυτό δεν προσβλέπει απλά στη διατήρηση της ιστορίας και της παράδοσης του τόπου, αλλά στην ανάπτυξη του ποιοτικού θεματικού τουρισμού με τη δημιουργία νέων πόλων έλξης με τις προφανείς διαστάσεις οικονομικού οφέλους. Αφιέρωσε την εκδήλωση αυτή στο Πλωμάρι και στον αλησμόνητο λάτρη του Πλωμαρίου Μανώλη Γάζελα, που, δυστυχώς, δεν πρόλαβε να δημοσιεύσει το βιβλίο του που είναι ένας ύμνος για το Πλωμάρι και τα περίχωρα του.

Οι προτεινόμενες θεματικές διαδρομές σχεδιάστηκαν με στόχο να προβάλουν και να αναδείξουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής Πλωμαρίου, δηλαδή α) την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των κατοικιών της, β) την αρχιτεκτονική και την ιστορία των παλιών βιομηχανικών κτηρίων, γ) το φυσικό πλούτο του Πλωμαρίου με παράδειγμα αυτόν της χαράδρας του Σεδούντα. και δ) τη ναυτική – ναυπηγική παράδοση του Πλωμαρίου. Στην πορεία συγγραφής των διαδρομών, παρουσιάστηκε η ανάγκη παρουσίασης 5^ης διαδρομής, της Ιστορικής, που άμεσα συνδέεται με τον πολιτιστικό και περιβαλλοντικό πλούτο του Πλωμαρίου και ευχαρίστησε την κ. Αμφιτρίτη Καζάζη – Καπερώνη για τη συγγραφή της.

Ο πρώτος εισηγητής, ο δημοσιογράφος κ. Νικόλας Βουλέλης, Διευθυντής της “Εφημερίδας των Συντακτών”, στην εισήγησή του αναφέρθηκε κατ' αρχήν στο γεγονός ότι το βιβλίο-οδηγός ανταποκρίνεται στον στόχο που τέθηκε, αναδεικνύει το Πλωμάρι, προβάλλει τα πλεονεκτήματα της περιοχής και δημιουργεί νέους πόλους έλξης γι' αυτήν. Στη συνέχεια, ξεκινώντας από την προσωπική εμπειρία του ως Αιγυπτιώτη Ελληνα, με καταγωγή από το νησί της Λέσβου, τόνισε την ιδιαίτερη σημασία που έχουν για την προβολή του τόπου τους, οι τρόποι με τους οποίους οι απόδημοι Μυτιληνιοί μετέφεραν στα παιδιά τους την αγάπη τους για το νησί τους.

Αυτό το βιβλίο-οδηγός είναι ένα καλό εργαλείο για να κεντρίσει το ενδιαφέρον, είπε ο κ. Ν. Βουλέλης. Το μεγάλο ζήτημα όμως είναι να υπάρξει ευρύτερο ενδιαφέρον για το Πλωμάρι σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπάρχουν περιθώρια πρωτοβουλιών, φτάνει να κινητοποιηθούν άνθρωποι, οργανώσεις και φορείς. Αφού το Δημόσιο δεν μπορεί πλέον να βοηθήσει, μπορούν ιδιωτικοί φορείς να συμβάλουν.

Μια ιδέα είναι να κινητοποιηθούν οι απανταχού Μυτιληνιοί για ένα συγκεκριμένο έργο και να ζητηθεί η συνδρομή τους. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα για συνεργασίες και συνέργειες με πανεπιστήμια, ιδρύματα και μουσεία σε όλο τον κόσμο, που μπορούν να ενδιαφερθούν για τα βιομηχανικά κτίρια, τη ναυτική παράδοση του Πλωμαρίου ή την εκπληκτική χαράδρα του Σεδούντα. Υπάρχουν ανάλογες επιτυχημένες προσπάθειες που ανέδειξαν επωφελώς πολλές περιοχές.

Τέλος, ο κ. Ν. Βουλέλης τόνισε ότι «Η Εφημερίδα των Συντακτών» θα συμβάλει μέσα από τις σελίδες της στην προσπάθεια για την ανάδειξη του Πλωμαρίου και ευρύτερα της Λέσβου.

Ο δεύτερος εισηγητής, κ. Μάκης Αξιώτης, Δρ Πολιτισμικής Τεχνολογίαςκαι συγγραφέας της περιβαλλοντικής διαδρομής, αφού ευχαρίστησε το Σύλλογο για την τιμητική πρόσκληση του να παρευρεθεί και πάλι στο όμορφο Πλωμάρι για να παρουσιάσει, μία από τις ωραιότερες διαδρομές όχι μόνο του Πλωμαρίου αλλά και ολόκληρης της Λέσβου, που είναι αυτή της χαράδρας της Σεδούνταςμε τον ομώνυμο ποταμό, με σπάνιο φυσικό πλούτο και βιοποικιλότητα, καθώς και μεγάλο αριθμό μνημείων του ανθρώπου, όπως, πεζούλες με περίτεχνες σκάλες, λιθόστρωτα μονοπάτια, εξωκκλήσια ακόμη και αρχοντικά, ξύλινα γεφύρια που δεν υπάρχουν σε άλλη περιοχή της Λέσβου - όπως και τα πλυσταριά της Λέσβου – 14 υδρόμυλοι, λιοτρίβια, ντάμια, σέτια κ.ά. Αναφέρθηκε, επίσης, στους παλιούς οικισμούς της περιοχής, όπως αυτόν του «Σιζούντα» ο οποίος το 1548 είχε 28 χριστιανικές οικογένειες. Τόνισε δε την καταστροφή του τοπίου που συντελέστηκε με την προσπάθεια δημιουργίας της λιμνοδεξαμενής, χωρίς ακόμη να μπορέσει να ολοκληρωθεί. Παρόλα αυτά, θεωρεί ότι αποτελεί ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής, με δυνατότητα ανάπτυξης περιπατητικού τουρισμού. Τέλος, αναφέρθηκε δε και στην αναγκαιότητα ανάδειξης των 2 προϊστορικών οικισμών που υπάρχουν στο Πλωμάρι (Άγιος Ισίδωρος και Κόκκαλα)

Η κ. Μυρσίνη Βαρτή – Ματαράγκα περιέγραψε σύντομα 2 διαδρομές των οποίων οι συγγραφείς απουσίαζαν. Ο περίπατος στην αρχιτεκτονική του Πλωμαρίου, - συγγραφείς του οποίου είναιομάδα μεταπτυχιακών σπουδαστών του ΕΜΠ με την επίβλεψη της καθηγήτριας Ελένης Μαϊστρου- προβάλει την πλούσια και αξιοσημείωτη αρχιτεκτονική του, που οφείλεται στη μεγάλη οικονομική – βιομηχανική ανάπτυξη του στο τέλος του 19^ου αιώνα και αρχές του 20^ου αιώνα Η τυπολογία και μορφολογία των κατοικιών του, παραπέμπουν σε μεγάλο αστικό κέντρο με τις πιο χαρακτηριστικές, αρχοντικές και λαϊκές κατοικίες στο νησί της Λέσβου, μετά τη Μυτιλήνη. Η έλλειψη θεσμικού πλαισίου προστασίας του οικισμού ως σύνολο (δεν είναι κηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός), αλλά και των βιομηχανικών κτηρίων σε συνδυασμό με την έντονη οικοδομική δραστηριότητα, εμπεριέχει τον κίνδυνο αλλοίωσης και απώλειας ενός εκ των σημαντικών συγκριτικών του πλεονεκτημάτων.

Η γνωριμία με τη ναυπηγική παράδοση του Πλωμαρίου, συγγραφέας της οποίας είναι ο Δρ Κώστας Δαμιανίδης ιστορικός παραδοσιακής ναυπηγικής, αναδεικνύει την πλούσια ναυπηγική-ναυτική παράδοση, με φημισμένους σε όλο το Αιγαίο ταρσανάδες. Θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ναυτότοπους του Αιγαίου, που έγραψε τις δικές του σελίδες στην ιστορία του ελληνικού ναυτικού πολιτισμού κατά τον 19^ο και 20^ό αιώνα, οπότε ο εμπορικός στόλος του Πλωμαρίου αριθμούσε περισσότερα από 200 πλοία. Η πλωμαρίτικη τεχνική με τα «μισομόδελα» είναι μοναδική στην αιγαιοπελαγίτικη παράδοση.

Ο κ. Γιώργος Κακές, MSc αναστηλωτής, πολιτικός μηχανικός και συγγραφέας του περιπάτου στην αρχιτεκτονική και την ιστορία των βιομηχανικών κτηρίων, αφού τόνισε τη σημασία του θεματικού οδηγού για τον επισκέπτη στο Πλωμάρι αναφέρθηκε στη γνωριμία, μέσω αυτού του περιπάτου, δέκα βιομηχανικών κτηρίων στην πόλη του Πλωμαρίου Λέσβου, σε δύο ενότητες: 1^η ενότητα: τα «παρά-Σεδούντεια» και 2^η ενότητα: τα «παρά-Ταρσάνεια». Ο περίπατος ξεκινάει από την κεντρική πλατεία Πλωμαρίου και γίνεται παράλληλα στο Σεδούντα για τα «παρά-Σεδούντεια» και παράλληλα στο παραλιακό μέτωπο για τα «παρά-Ταρσάνεια». Σκοπός του περίπατου είναι η παρουσίαση του κτηριακού αποθέματος των κυριότερων βιομηχανικών κτηρίων του Πλωμαρίου, με στόχο τη γνωριμία, την προστασία και τη βέλτιστη αξιοποίηση της πλούσιας βιομηχανικής κληρονομιάς και της ιστορίας του Πλωμαρίου.

Τέλος, ο τέταρτος εισηγητής καθ. Κώστας Μουτζούρης, τ. Πρύτανης ΕΜΠ, αφού σχολίασε το γεγονός της παρουσίας του ως εισηγητή, ανέφερε ότι υπάρχει στο ΕΜΠ πλούσιο υλικό ερευνών για το Πλωμάρι, δήλωσε εντυπωσιασμένος από τη δραστηριότητα του «Πόλιον» και τόνισε ότι, πέρα από την προβολή των πλεονεκτημάτων του Πλωμαρίου, την αναγκαιότητα βελτίωσης της χερσαίας και θαλάσσιας (πύλη Schengen) προσβασιμότητας του.

Ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ με το ίδιο θέμα, που χειροκροτήθηκε από όλους καθώς και συζήτηση με ερωτήσεις, απόψεις και παρεμβάσεις.

Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν σε παρέες με κέρασμα ούζου από τις ξακουστές ποτοποιίες του Πλωμαρίου και με μεζέ από τον Σύλλογο. Το βιβλίο διανεμήθηκε δωρεάν στους παρευρισκομένους.