Θεματική συζήτηση των ηγετών της ΕΕ σχετικά με το προσφυγικό και τη μετανάστευση, θα διεξαχθεί στις 14 Δεκεμβρίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει πολιτικό χάρτη πορείας με στόχο την επίτευξη συνολικής συμφωνίας έως τον Ιούνιο του 2018 όσον αφορά την επιδίωξη βιώσιμης μεταναστευτικής πολιτικής. Για την Επιτροπή, χρειάζεται μια συμφωνία για σταθερή και μελλοντικά βιώσιμη πολιτική της Ε.Ε. σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου με μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, ώστε να διατηρηθεί η δυναμική σε όλα τα μέτωπα, εσωτερικά και εξωτερικά.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, δήλωσε σχετικά: «Απομακρυνόμαστε πλέον από την κατάσταση κρίσης, είναι όμως σαφές ότι η μετανάστευση θα παραμείνει πρόκληση για μια γενιά Ευρωπαίων. Η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως να εφοδιαστεί με ανθεκτικά στις μελλοντικές εξελίξεις, μέσα για την υπεύθυνη και δίκαιη διαχείριση της μετανάστευσης. Την τελευταία τριετία σημειώσαμε ουσιαστική πρόοδο, ωστόσο, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να μετατρέψουμε τις προτάσεις σε νομοθεσία και τη νομοθεσία σε πράξη». Είναι σαφές ότι η Ε.Ε. αιφνιδιάστηκε από τις αθρόες ροές προσφύγων και μεταναστών που κατέφθαναν στις χώρες της Ευρώπης, με την Ελλάδα πρωτίστως και δευτερευόντως την Ιταλία να είναι οι χώρες της πρώτης υποδοχής. Μπροστά στη νέα αυτή πραγματικότητα η Ε.Ε. δεν ήταν προετοιμασμένη για να διαχειριστεί αυτήν την κατάσταση και έπρεπε να προκύψει η δήλωση Ε.Ε. -Τουρκίας και να κλείσουν τα σύνορα πολλών χωρών για να σταματήσει αυτή η μαζική ροή. Ωστόσο επειδή το θέμα δεν φαίνεται να είναι παροδικό, αλλά μια νέα πραγματικότητα με τη μαζική μετακίνηση ανθρώπων προς τις χώρες της Ευρώπης, επιβάλλεται να υπάρξει μια σταθερή και καλά σχεδιασμένη μεταναστευτική πολιτική από την Ε.Ε., που μέχρι τώρα έλειπε, προκειμένου να αντιμετωπίσει την κατάσταση που παίρνει πλέον χαρακτηριστικά μόνιμης εικόνας για τα επόμενα πολλά χρόνια και αυτό φαίνεται να το αντιλαμβάνεται η ηγεσία της Ε.Ε., γι’ αυτό και οι συζητήσεις σε επίπεδο κορυφής που δρομολογούνται και από τον Ζ.Κ. Γιουνκέρ.

Μείωση αφίξεων

Την τελευταία τριετία, διαμορφώθηκε νέα προσέγγιση της Ε.Ε. στη διαχείριση της μετανάστευσης, η οποία στηρίζει τα πλέον εκτεθειμένα κράτη - μέλη, ενισχύει την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και ενδυναμώνει τη συνεργασία με χώρες εταίρους. Παρόλο που, με συντονισμένες προσπάθειες, κατέστη εφικτή η σταθεροποίηση μιας εξαιρετικά ασταθούς κατάστασης -οι παράτυπες αφίξεις στην Ε.Ε. μειώθηκαν κατά 63% το 2017- η μετανάστευση θα εξακολουθήσει να αποτελεί πρόκληση για δεκαετίες, όπως δείχνουν οι τάσεις για τα προσεχή έτη και παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή, η κατάσταση της ασφάλειας και οι δημογραφικές εξελίξεις στην Ε.Ε. και στις γειτονικές της χώρες.

Η Επιτροπή συνιστά σήμερα στους ηγέτες να συνεχίσουν το ήδη επιτελούμενο έργο, και συγκεκριμένα να διασφαλίσουν την επίτευξη ταχείας προόδου για τη μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, να ενισχύσουν περαιτέρω τις εταιρικές σχέσεις με τρίτες χώρες, να συνεχίσουν να δημιουργούν νόμιμες οδούς εισόδου στην Ευρώπη και να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση για το μέλλον. Μόνο μια ολοκληρωμένη προσέγγιση παράγει αποτελέσματα. Η αποκλειστική στόχευση στην εσωτερική διάσταση και στήριξη των κρατών - μελών δεν επαρκεί. Ταυτόχρονα, η εξωτερική μεταναστευτική πολιτική από μόνη της δεν θα αντιμετωπίσει τη μεταναστευτική πρόκληση για την Ευρώπη.

Αναθεώρηση «Δουβλίνου»

Η Επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο να εξετάσει τις προτάσεις της Επιτροπής ως σύνολο και να επιδιώξει να εγκρίνει την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου, στο πλαίσιο ευρύτερης συμφωνίας για όλες τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις έως τον Ιούνιο του 2018. Ενώ συνεχίζεται ο διάλογος για τις κεντρικές πτυχές της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας, ορισμένα στοιχεία της δέσμης μέτρων, όπως οι προτάσεις που αφορούν τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για το Άσυλο και το Eurodac, μπορούν να εκδοθούν έως τον Μάρτιο του 2018, ώστε να τεθούν τα λειτουργικά θεμέλια για το αναμορφωμένο σύστημα ασύλου.

«Η εξωτερική διάσταση της μεταναστευτικής πολιτικής πρέπει να παγιωθεί με την πλήρη εφαρμογή της Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας και τη στενότερη συνεργασία με τρίτες χώρες εταίρους και οργανισμούς του ΟΗΕ. Τώρα η Ε.Ε. πρέπει να είναι έτοιμη να κινητοποιήσει πρόσθετους πόρους για τη Διευκόλυνση της Ε.Ε. για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, να ενισχύσει τη στρατηγική εταιρική σχέση με την Αφρικανική Ένωση και τα κράτη - μέλη της, να υλοποιήσει την πρώτη σειρά προγραμμάτων στο πλαίσιο του Εξωτερικού Επενδυτικού Σχεδίου της Ε.Ε., και να αναπληρώσει τα κεφάλαια της θυρίδας Βόρειας Αφρικής του Καταπιστευματικού Ταμείου της Ε.Ε.» επισημαίνει.

Επανεγκατάσταση 50.000

Με στόχο την αποτροπή της παράτυπης μετανάστευσης και την εξάρθρωση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών, «η Ε.Ε. πρέπει να προσφέρει εναλλακτικές λύσεις για τις επικίνδυνες διαδρομές με τη δημιουργία ασφαλών και νόμιμων οδών εισόδου για όσα άτομα έχουν πραγματικά ανάγκη προστασίας. Για τον σκοπό αυτόν, απαιτείται επίσης τα κράτη μέλη να επανεγκαταστήσουν επιπλέον 50.000 ευάλωτους πρόσφυγες έως τον Μάιο του 2019. Ταυτόχρονα, τα κράτη - μέλη πρέπει να προβαίνουν στην ταχεία και αποτελεσματική επιστροφή και επανεισδοχή των ατόμων που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην Ε.Ε.. Τα κράτη - μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι η ικανότητα επιστροφών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής θα καταστεί πλήρως λειτουργική έως τον Μάιο του 2018. Θα πρέπει επίσης να αυξήσουν έως τον Ιούνιο του 2018 τον αριθμό των μεταναστών που επιστρέφουν, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων που οργανώνονται σε συνεργασία με τον Οργανισμό, κατά 50% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2017».