Με κάτι που μοιάζει με μία κυνική ομολογία της… πολιτικής επιλογής της κυβέρνησης, να βρίσκονται σε καθεστώς «συμφόρησης» τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς τη «νομοθέτηση» της ακύρωσης ουσιαστικά της απόφασης του ΣτΕ που ακυρώνει τον γεωγραφικό περιορισμό. Αφού δύο μόλις ημέρες μετά την ακύρωση του γεωγραφικού περιορισμού που έχει επιβληθεί στους αιτούντες άσυλο στα νησιά, κατατέθηκε στη βουλή νέο νομοσχέδιο για το άσυλο! Την ίδια ώρα, οι τοπικές αρχές της Λέσβου παρακολουθούν μάλλον αμήχανα τις τελευταίες εξελίξεις που φαινομενικά οδηγούν προς την ακύρωση της ικανοποίησης του διαχρονικού τους αιτήματος για αποσυμφόρηση των νησιών, (μέσω της άρσης του γεωγραφικού περιορισμού) και περιμένουν να δουν το ακριβές περιεχόμενο του νομοσχεδίου, υπό την ατυχή συγκυρία της κατάληψης από πρόσφυγες και μετανάστες της πλατείας «Σαπφούς». Με σε όλα αυτά όμως αξίζει και να σημειωθεί, ότι στον απόηχο της απόφασης του ΣτΕ που ακύρωσε σε πρώτη φάση μία εξαρχής αμφιλεγόμενη ερμηνεία της Συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας που εγκλωβίζει τους μετανάστες στα νησιά, τα αθηναϊκά μέσα που πάντα δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την κατάσταση των νησιών του «προσφυγικού», αξιολογούν την επίμαχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης υπό το πρίσμα της απειλής να μετακινηθούν χιλιάδες μετανάστες στην ενδοχώρα!

Υπό την… απειλή της μετακίνησης εκατοντάδων αιτούντων άσυλο από τα νησιά στην ενδοχώρα, σύμφωνα με την προσέγγιση του θέματος σε κεντρικό επίπεδο, η κυβέρνηση επισπεύδει την επίλυση θεμάτων που εκκρεμούσαν εδώ και μήνες, καταθέτοντας στη Βουλή το νομοσχέδιο για το άσυλο. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, πάντως, βρισκόταν στα συρτάρια του υπουργείου από πέρυσι τον Οκτώβριο, ωστόσο η κυβέρνηση είχε πολλές φορές αναστείλει την προώθησή του στη Βουλή, μέχρι να έρθει το αναπάντεχο του… ΣτΕ. Και να προκαλέσει συνεχείς συσκέψεις στο Μαξίμου, προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο της ελεύθερης μετακίνησης όσων φτάνουν στα νησιά.

Το νομοσχέδιο

Το άρθρο τώρα 7 του νομοσχεδίου με τίτλο «Τροποποίηση διαδικασιών ασύλου και άλλες διατάξεις» αποτελεί πρακτικά υιοθέτηση του αντίστοιχου άρθρου ευρωπαϊκής οδηγίας (άρθρο 7 της οδηγίας 2013/33/Ε.Ε.) και καθορίζει τους όρους με βάση τους οποίους μπορεί να περιοριστεί η ελευθερία κυκλοφορίας των αιτούντων άσυλο. Συγκεκριμένα, καθορίζεται ότι «η απόφαση για περιορισμό της ελευθερίας κυκλοφορίας λαμβάνεται όταν είναι αναγκαίο για την ταχεία επεξεργασία και την αποτελεσματική παρακολούθηση των αιτήσεων παροχής διεθνούς προστασίας». Παράλληλα, το συγκεκριμένο άρθρο λειτουργεί ως βάση για την έκδοση νέας σχετικής απόφασης γεωγραφικού περιορισμού «με κανονιστική απόφαση του διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου» (άρθρο 7 παράγραφος 1). Σύμφωνα μάλιστα με όσα φέρονται να αναφέρουν κύκλοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, η διαδικασία καταγραφής και ταυτοποίησης στα νησιά μπορεί να κρατήσει 21 ημέρες, «χρόνος αρκετός ώστε να προλάβει να ψηφιστεί το νομοσχέδιο».

«Σφίγγει» η εξέταση του ασύλου

Στο ίδιο νομοσχέδιο ορίζεται ως «τελεσίδικη απόφαση», η απόφαση της δευτεροβάθμιας επιτροπής ασύλου. Στην κατεύθυνση περιορισμού της δυνατότητας των αιτούντων άσυλο να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη και μετά τη δεύτερη απόρριψη του αιτήματός τους. Παράλληλα, περιορίζονται δραστικά οι προθεσμίες για τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματος ασύλου σε πρώτο και δεύτερο βαθμό, έτσι ώστε οι αιτούντες άσυλο να μην παραμένουν για μήνες εγκλωβισμένοι σε μια αβέβαιη κατάσταση. Προσδιορίζεται, επίσης, ότι η απόφαση για το αίτημα ασύλου μπορεί να επιδοθεί στον διοικητή του κέντρου διαμονής ή στον δικηγόρο του αιτούντος ή να αναρτηθεί σε συγκεκριμένη σχετική σελίδα στο Διαδίκτυο. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αιτούντες άσυλο δεν εμφανίζονταν να παραλάβουν την απόφαση, γνωρίζοντας ότι θα ήταν απορριπτική προκειμένου να κερδίσουν χρόνο.

Παροχές και προϋποθέσεις

Στο ίδιο νομοσχέδιο (άρθρο 18) καθορίζεται επίσης ότι η αρμόδια αρχή υποδοχής οφείλει να παρέχει διαμονή, τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους αιτούντες, εφόσον από την πλευρά τους τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ετσι, όπως προβλέπεται στο άρθρο 19 το οποίο και πάλι αποτελεί προσαρμογή στη οδηγία της Ε.Ε., μπορεί να περιοριστούν ή να διακοπούν οι παρεχόμενες «υλικές συνθήκες υποδοχής» για όσους δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους (π.χ. δήλωση στοιχείων) ή εγκαταλείψουν τους χώρους φιλοξενίας στους οποίους έχουν παραπεμφθεί ή σε περιπτώσεις εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς.

Με δεδομένο όμως ότι το περιεχόμενο της διάταξης δεν είναι πλήρως γνωστό, καθώς οι ευρωπαϊκές οδηγίες μεταφέρονται στο εσωτερικό δίκαιο με κάποια ευελιξία, έχει ενδιαφέρον να καταγραφεί ότι για το ζήτημα του γεωγραφικού περιορισμού, η ευρωπαϊκή οδηγία (άρθρο 7, παρ. 2 και 3) προβλέπει ότι τα κράτη μπορούν να αποφασίζουν σχετικά με τη διαμονή όσων ζητούν άσυλο, για λόγους δημόσιου συμφέροντος, δημόσιας τάξης ή, όταν είναι αναγκαίο, για τη γρήγορη επεξεργασία και την αποτελεσματική παρακολούθηση της αίτησής τους για άσυλο. Ενώ από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής εξακολουθεί να σημειώνει ότι η απόφαση γεωγραφικού περιορισμού μπορεί να είναι γενικού χαρακτήρα, αλλά πρέπει να εξετάζεται σε ατομική βάση.

Στάση αναμονής(;) από τις τοπικές αρχές

Σε επίπεδο πάντως τοπικών αρχών (και βουλευτών) της Λέσβου, με εξαίρεση ίσως τον δήμαρχο Σπύρο Γαληνό που τελεί και υπό την πίεση της «κατάληψης» της πλατείας «Σαπφούς», για τέταρτη συνεχή ημέρα και με συνέντευξή του χθες στο «Ε», χαρακτήρισε ως «δικαίωση» την απόφαση του ΣτΕ, τηρείται στάση αναμονής πριν εκφράσουν θέση για τις τελευταίες εξελίξεις. Κι αυτό γιατί περιμένουν να γίνει γνωστό πλήρως το περιεχόμενο και το σκεπτικό του νομοσχεδίου. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν εκδόθηκε καμία ανακοίνωση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις. Σε κάθε περίπτωση όμως, η απόφαση του ΣτΕ, δεν παύει να εξασφαλίζει εκείνο που ήταν διαχρονικά αίτημα των πέντε νησιών του προσφυγικού, για να μην αξιοποιηθεί ως επιχείρημα που θα ζητά την αποσυμφόρηση. Και ως εκ τούτου η σιωπή που παρατηρείται από χθες, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, ειδικά αν βρεθεί πάλι η Λέσβος (που περιμένει έτσι κι αλλιώς ένα θερμό από κάθε άποψη καλοκαίρι) προ τετελεσμένων αρνητικών εξελίξεων.

Οργισμένη επιστολή Γαληνού σε Ν. Τόσκα και Δ. Βίτσα με αιχμές για τη λειτουργία της Αστυνομίας για την τέταρτη ημέρα κατάληψης στη «Σαπφούς»
Σε καθεστώς ομηρίας λόγω της αδράνειάς σας!

Με την κατάληψη στην πλατεία Σαπφούς από Αφγανούς κυρίως πρόσφυγες και μετανάστες, να συνεχίζεται για τέταρτη ημέρα και με δεδομένο πως δεν κατορθώθηκε να βρεθεί ως και χθες τουλάχιστον το απόγευμα λύση σε μία κατάσταση υπερτονίζει τις αρνητικές συνέπειες του προσφυγικού, ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός απέστειλε χθες οργισμένη επιστολή προς τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα και τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νικόλαο Τόσκα. Με εμφανή την αγανάκτησή του, ο δήμαρχος -με αφορμή ίσως και την πρόθεση ακύρωσης  από την κυβέρνηση του γεωγραφικού περιορισμού μετακίνησης των προσφύγων από τα νησιά- κάνει λόγο στην επιστολή του για «απαράδεκτη κατάσταση» αλλά και για «καθεστώς ομηρίας» αφήνοντας σαφείς αιχμές και προς την Αστυνομία, μιλώντας χαρακτηριστικά για «αδράνεια». Αναφέροντας σε κάθε περίπτωση, πως η Μυτιλήνη των 27.000 κατοίκων, φιλοξενεί σήμερα 10.000 αιτούντες άσυλο.

«Εδώ και τέσσερις ημέρες βιώνουμε μια εντελώς απαράδεκτη κατάσταση με την κατάληψη της κεντρικής πλατείας της πόλης της Μυτιλήνης από αιτούντες άσυλο μετανάστες», γράφει στην επιστολή του ο Σπύρος Γαληνός και συνεχίζει: «Είναι ανήκουστο μια ολόκληρη πόλη να βρίσκεται υπό καθεστώς ομηρίας, το κεντρικότερο σημείο της πρωτεύουσας του νησιού υπό κατάληψη και η αστυνομία να μην τολμά να επέμβει για  να αποκαταστήσει την τάξη. Η προκλητική αυτή αδράνεια, μεταθέτει όλο το βάρος στο Δήμο Λέσβου, ο οποίος είναι ο μοναδικός φορέας που βρίσκεται εξ αρχής στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μας κάνει να διερωτόμαστε εάν τελικά οι νόμοι του κράτους έχουν πραγματική ισχύ και αν ναι γιατί οι αρμόδιοι για την εφαρμογή τους φοβούνται να κάνουν τη δουλειά τους και να πράξουν τα αυτονόητα»;

«Ποια ανάπτυξη, ποιοι νόμοι και ποιες επενδύσεις»;

Στην επιστολή του ο δήμαρχος μπλέκει ως και τον πρωθυπουργό, που πρόκειται να έρθει στο νησί στις αρχές του Μάη, σημειώνοντας πως: «Σε λίγες μέρες θα βρεθεί στη Λέσβο ο ίδιος ο Πρωθυπουργός για να μιλήσει στους νησιώτες για ανάπτυξη, για νέες επενδύσεις και για έργα πνοής. Πως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο τη στιγμή που η ασφάλεια και η τήρηση των νόμων, έννοιες αυτονόητες για άλλες κοινωνίες, δεν ισχύουν στη Λέσβο; Σε ένα τέτοιο κλίμα δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και πως μπορούν να γίνουν νέες επενδύσεις. Αυτή τη στιγμή στη Λέσβο βρίσκονται περίπου 10.000 αιτούντες άσυλο σε μια πόλη 27.000 κατοίκων και το νησί μας βρίσκεται για ακόμα μια φορά όμηρος. Η Λέσβος δεν μπορεί να αντέξει άλλο. Θα ήθελα να γνωρίζετε ότι ως Δήμος Λέσβου, σε περίπτωση που δεν ληφθούν άμεσα μέτρα,  θα προβούμε σε όλες τις ενέργειες προκειμένου να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των πολιτών μας και την κοινωνική συνοχή. Αναμένω άμεσα τις δικές σας ενέργειες προκειμένου να λάβει τέλος η κατάληψη της πλατείας Σαπφούς και να γίνει επιτέλους πράξη η ουσιαστική αποσυμφόρηση της Λέσβου».