Ένα σκηνικό γεμάτο με «γκρίζα σημεία» στη διαχείριση των χρημάτων για το προσφυγικό, περιγράφει το Ποτάμι, με βάση στοιχεία από τα αρμόδια υπουργεία. Σύμφωνα με το Ποτάμι τα στοιχεία από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δείχνουν πως σχεδόν το 80% του ποσού των συμβάσεων αφορούν τον τομέα της σίτισης στα hot spots. Για τα hot spots Λέσβου, Σάμου και Κω έχουν συνολικά συναφθεί σε δύο χρόνια 302 συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού 30,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 27,9 εκατ. αφορούν συσσίτια που έχουν δοθεί σε μόλις 4 εταιρείες. Από τη μελέτη των στοιχείων προκύπτει, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη εκατοντάδων συμβάσεων με απευθείας ανάθεση, διαδοχικές ανανεώσεις συμβάσεων (έως και 45 φορές) στους ίδιους ανθρώπους, αναθέσεις «μέσω διαπραγματεύσεων» χωρίς να έχουν υπάρξει δημόσιες προκηρύξεις και «πρόχειροι, συνοπτικοί διαγωνισμοί».

Το Ποτάμι υποστηρίζει ότι αυτό το σκηνικό αποτελεί τη συνήθη πρακτική που ακολουθείται για δύο και πλέον χρόνια, παρότι ο έκτακτος χαρακτήρας της υποδοχής των προσφύγων και μεταναστών έχει αποκτήσει πλέον μόνιμα χαρακτηριστικά. Το θέμα έχει αναδείξει, σε σχετικό ρεπορτάζ και το «Ε» πριν από καιρό υπογραμμίζοντας ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, που δεν έχουν καμιά σχέση με τα συμβαίνοντα το 2015, όταν οι ροές ήταν ανεξέλεγκτες και μαζικές και πάντως δεν μπορεί οι αρχές να λειτουργούν αιφνιδιασμένες και με τη διαδικασία του... κατ’ επείγοντος!

Στους ίδιους και τους ίδιους

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι με βάση τα στοιχεία που κατατέθηκαν από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, σχεδόν το 80% του ποσού των συμβάσεων αφορούν τον τομέα της σίτισης στα hot spots των νησιών. Η μερίδα του λέοντος των χρημάτων αυτών έχει κατευθυνθεί με απευθείας αναθέσεις σε πολύ μικρό αριθμό συγκεκριμένων εταιριών κέτερινγκ, κάτι που παραπέμπει σε συνθήκες ενός ιδιότυπου «καρτέλ».

Συγκεκριμένα ο ψηφιακός δίσκος που διαβίβασε στο κοινοβούλιο το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, μετά από ερώτηση βουλευτών του Ποταμιού, περιλαμβάνει περίπου 1.900 συμβάσεις που έχουν υπογραφεί για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.

Εντυπωσιακά συμπεράσματα

Σύμφωνα με την ανάλυση των βουλευτών από τα έγγραφα προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:

Πολλές εκατοντάδες συμβάσεις με απευθείας ανάθεση

Διαδοχικές ανανεώσεις συμβάσεων - έως και 45 φορές!- στους ίδιους ανθρώπους

Αναθέσεις «μέσω διαπραγματεύσεων» (!) χωρίς να έχουν υπάρξει δημόσιες προκηρύξεις

«Πρόχειροι διαγωνισμοί» - «συνοπτικοί διαγωνισμοί»

Συγκεκριμένα, όπως σημειώνει το Ποτάμι, οι δαπάνες για τις προσφυγικές δομές του ΥΕΘΑ δείχνουν ότι έως σήμερα έχουν συναφθεί 1.967 συμβάσεις ύψους 112.077.099 ευρώ εκ των οποίων τα 88.563.087 έχουν διατεθεί για τη σίτιση.

Με συνοπτικές διαδικασίες σε «4»!

Ενδεικτικά για τα hot spots των νησιών Λέσβου, Σάμου και Κω έχουν συνολικά συναφθεί σε δύο χρόνια 302 συμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού 30,4 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 27,9 εκατομμύρια ευρώ αφορούν συσσίτια που έχουν δοθεί χωρίς δημόσιους διαγωνισμούς σε μόλις 4 εταιρείες.

Στην Αττική έχουν συναφθεί συμβάσεις σίτισης συνολικής αξίας 31,4 εκατομμυρίων ευρώ. Στις περισσότερες περιπτώσεις των συμβάσεων σίτισης δεν αναγράφεται η χρονική διάρκεια των συμβάσεων, ούτε ο αριθμός των ατόμων που σιτίστηκαν.

Αντίστοιχα ερωτηματικά προκύπτουν για τις δαπάνες για τις υποδομές.

Για τις δομές φιλοξενίας στην βόρεια Ελλάδα (Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Γιαννιτσά, Τσεπέλοβο, Κόνιτσα κ.λ.π.) δαπανήθηκαν σχεδόν 19 εκατομμύρια ευρώ με 594 συμβάσεις, οι περισσότερες με απευθείας αναθέσεις ή με την διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού.

Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Βέροιας όπου από τις 328 συμβάσεις - ύψους 8.5 εκατομμυρίων - μόνο οι 41 έγιναν με δημόσιο διαγωνισμό.

Εγείρουν νέα ερωτήματα

Οι αποκαλύψεις γύρω από τις συμβάσεις εγείρουν νέα ερωτήματα πρόσθετα από αυτά που έχουν ανακύψει και έχουν κινητοποιήσει την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).

Το Ποτάμι επανειλημμένα είχε επισημάνει την προχειρότητα και τελικά την κακοδιαχείριση των κονδυλίων για το μεταναστευτικό/ προσφυγικό. Οι απαντήσεις των υπουργείων αντί να αμβλύνουν τις ανησυχίες μας, τις ενισχύουν. Η δική μας προσπάθεια για διαφάνεια, λογοδοσία και καταλογισμό ευθυνών θα συνεχιστεί γιατί αυτά θα καθορίσουν την ανθρώπινη διαβίωση μεταναστών και προσφύγων αλλά και το επίπεδο ζωής των περιοχών που τους φιλοξενούν. Το Ποτάμι τονίζει εξάλλου ότι μέχρι σήμερα, στην ερώτηση των βουλευτών του έχουν απαντήσει μόνο το Υπουργείο Εξωτερικών (το οποίο δηλώνει αναρμόδιο), το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης. Τα υπόλοιπα Υπουργεία δεν έχουν ακόμα απαντήσει.