Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπ. Μετανάστευσης, με αναφορά τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2022, δηλαδή του Ιουνίου του τρέχοντος έτους, οι διαμένοντες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου αποτελούν το 0,95% του πληθυσμού, δηλαδή κάτω του 1% του τοπικού πληθυσμού, ενώ τον αντίστοιχο μήνα του 2021 αποτελούσαν το 3,57%. Πιο αναλυτικά, οι διαμένοντες στα νησιά τον Ιούνιο του 2022 ανέρχονται συνολικά στους 2.500. Από αυτούς, 2.201 (88%) διαμένουν στα Κ.Υ.Τ. των 5 νησιών του Αν. Αιγαίου και οι υπόλοιποι 292 σε άλλες δομές στα νησιά. Ο αριθμός, δηλαδή των συνολικά διαμενόντων στα νησιά τον Ιούνιο του 2022 παρουσιάζει μείωση κατά 67% σε σχέση με τον περσινό Ιούνιο του 2021, γεγονός που δείχνει ότι τόσο η αποτελεσματική φύλαξη των θαλασσίων συνόρων περιόρισε τις όποιες αφίξεις, όσο και η επίσπευση των διαδικασιών στις αιτήσεις ασύλου, συνέβαλαν ώστε η αποσυμφόρηση των νησιών να περπατήσει πιο γρήγορα.

Η μεγαλύτερη μείωση, πάντα σύμφωνα με τα συγκριτικά στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2022, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό, καταγράφεται στους διαμένοντες στην Λέσβο, η οποία είναι της τάξης του 74% και ακολουθεί η Χίος με 68%, η Σάμος με 64%, η Κως με 41%, και η Λέρος με 28%. Αξιοσημείωτη είναι η μείωση των συνολικά διαμενόντων στα νησιά τον Ιούνιο του 2022, σε σχέση με τον Ιούνιο του 2021, η οποία ανέρχεται στο 67%. Ο αριθμός των διαμενόντων στα νησιά τον Ιούνιο του 2022 διαμορφώνεται στους 2.500 αιτούντες άσυλο, ενώ τον Μάιο του 2022 διέμεναν 2.062 άτομα και τον Ιούνιο του 2021 διέμεναν συνολικά 7.602. Από τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται ότι παρά την δραστική μείωση των διαμενόντων στα νησιά και κυρίως στη Λέσβο, πάντα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, τον τελευταίο καιρό έχουμε περαιτέρω αύξηση των ροών, γεγονός που ανατρέπει την τάση μείωσης των διαμενόντων που είχε σημειωθεί τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Λέσβος , η οποία λόγω της μείωσης των νέων αφίξεων και της αποτροπής που υπήρχε στα θαλάσσια σύνορά μας ο πληθυσμός στην προσωρινή δομή του Καρά Τεπέ έφθασε στα 900 άτομα, ενώ τώρα, λόγω της μείωσης των αναχωρήσεων από το νησί και των αυξημένων ροών των τελευταίων μηνών ήδη μετράμαι πάνω από 1300 διαμένοντες, γεγονός ανησυχητικό, που επιβεβαιώνει ωστόσο και την αυξημένη κινητικότητα που υπάρχει από τους λαθροδιακινητές της γείτονος χώρας.

Αυξημένες οι ροές

Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο του Ιουνίου, οι ροές κατά το 1ο εξάμηνο του 2022 παρουσιάζονται αυξημένες κατά 28% στα νησιά και κατά 23% στο σύνολο, σε σχέση με τον 1ο τετράμηνο του 2021. Μετά από συστηματικές προσπάθειες, τον 6ο μήνα του 2022, 604 άτομα αναχώρησαν με προορισμό είτε την Ευρώπη είτε τρίτα κράτη, μέσω των μηχανισμών απελάσεων, επιστροφών και μετεγκαταστάσεων υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ στη χώρα μας αφίχθησαν 1.129 άτομα.

Εχουν ωστόσο ενδιαφέρον και οι αριθμοί για τους διαμένοντες συνολικά στην Επικράτεια, οι οποίοι ανέρχονταν τον Ιούνιο του 2022 στους 20.557 εκ των οποίων το 12% αποτελεί πληθυσμό των Κ.Υ.Τ., το 40% του Προγράμματος ΕΣΤΙΑ-όπου προφανώς λειτουργεί ακόμα- και το 48% διαμένει στις λοιπές Δομές. Ο αριθμός των συνολικά διαμενόντων στην Επικράτεια κατά τον Ιούνιο του 2022 παρουσιάζεται μειωμένος κατά 58% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2021.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλη την επικράτεια οι διαμένοντες στις Δομές, στα Κ.Υ.Τ. και στα διαμερίσματα του ΕΣΤΙΑ αποτελούν κατά μέσο όρο το 0,19% του πληθυσμού βάσει τις απογραφής του 2011. Σε όλες τις περιφέρειες της χώρας είναι κάτω από το 0,21% με εξαίρεση τις Περιφέρειες του Βόρειου Αιγαίου (0,95%), της Στερεάς Ελλάδας (0,55%) και της Ηπείρου (0,34%).

Οι διαμένοντες στα Νησιά κατά τον μήνα Ιούνιο του 2022 αποτελούν το 11% επί του συνόλου των διαμενόντων σε όλη την Επικράτεια, ενώ οι διαμένοντες στην ενδοχώρα αποτελούν το 89% επί του συνόλου των διαμενόντων στην Επικράτεια. Το αντίστοιχο ποσοστό τον Ιούνιο του 2021 κυμάνθηκε στο 15% για τα νησιά και 85% για την ενδοχώρα.

Το ποσοστό των προ-καταγραφών στα νησιά για τον μήνα Ιούνιο του 2022 είναι 30% επί του συνόλου και στην ενδοχώρα 70% επί του συνόλου. Τα ποσοστά που παρατηρούνται στις αιτήσεις Ασύλου είναι 21% επί του συνόλου για τα νησιά και 79% επί του συνόλου στην ενδοχώρα.

Περιορισμένες οι αναχωρήσεις

Να σημειώσουμε τέλος ότι από τη Λέσβο, αυτό το χρονικό διάστημα, οι αναχωρήσεις είναι περιορισμένες σε μονοψήφια νούμερα , ενώ σύμφωνα με πληροφορίες αναμένονται το επόμενο διάστημα να επισπευστούν οι διαδικασίες για μαζική έκδοση διαβατηρίων για όσους δικαιούνται ασύλου, γεγονός που θα ανοίξει πάλι τον ...βηματισμό των αναχωρήσεων από το νησί. Κρίσιμος όμως παράγοντας που επηρεάζει την κατάσταση του μεταναστευτικού στο νησί, είναι η αποσυμφόρησή του να συνεχιστεί με αμείωτους ρυθμούς και προϋπόθεση για αυτό είναι να περιοριστούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι αφίξεις, που τον τελευταίο καιρό έχουν πάρει την ανιούσα, όπως φαίνεται και από τον αυξητικό αριθμό των διαμενόντων στην προσωρινή δομή.

Προς αξιοποίηση οι χώροι του πρώην ΚΥΤ της Μόριας και του δημοτικού καταυλισμού του Καρά Τεπέ

Προχωρούν οι εργασίες για την «κλειστή» δομή στη Βάστρια

Αυτό επίσης που φαίνεται να προχωρά και μάλιστα με εντατικούς ρυθμούς είναι η διαμόρφωση των χώρων που πρόκειται να γίνει η νέα «κλειστή» δομή στην περιοχή της Βάστριας. Μετά τις σχετικές αδειοδοτήσεις που αναμένονταν από την αρμόδια υπηρεσία δρομολογούνται και οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις, προκειμένου μέχρι τέλους του τρέχοντος χρόνου, ή στη χειρότερη περίπτωση στις αρχές του επόμενου, να έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες, να έχει παραδοθεί το έργο και να είναι σε θέση να φιλοξενήσει στις νέες εγκαταστάσεις του, όσους παραμένουν ακόμη μέχρι τότε στην προσωρινή δομή του Καρά Τεπέ και προφανώς και τις όποιες νέες αφίξεις που θα αιτηθούν άσυλο. Στόχος, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Μετανάστευσης και της Ε.Ε. , που χρηματοδοτεί εξ ολοκλήρου αυτό το έργο, ήταν να μη ξεχειμωνιάσουν για άλλη μια φορά οι διαμένοντες στην προσωρινή δομή , παρά το γεγονός ότι με τις παρεμβάσεις που έγιναν στο χώρο έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες διαμονής από την πρώτη περίοδο που λειτούργησε η συγκεκριμένη δομή, μετά την καταστροφική πυρκαγιά στη Μόρια. Ο αρχικός αυτός σχεδιασμός, λόγω των προβλημάτων που προέκυψαν, με τις προσφυγές που υπήρξαν κατά της δημιουργίας κυρίως της αντίστοιχης δομής στη Χίο, αφού το έργο της δημιουργίας κέντρων υποδοχής σε Λέσβο , Χίο και Εβρο, είναι ενιαίο, πήγε πίσω. Υπήρξαν παρατάσεις σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη της σύμβασης, σε ότι αφορά το χρόνο υλοποίησης του έργου, που είχε κατ αρχάς προσδιοριστεί για τα μέσα του φετεινού φθινοπώρου, προκειμένου να είναι όλα έτοιμα εν όψει του επερχόμενου χειμώνα. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες ενδεχομένως να υπάρξει μια μικρή καθυστέρηση προκειμένου να τηρηθούν και οι προδιαγραφές, σε ό,τι αφορά τους περιβαλλοντικούς όρους, που προβλέπονται για τέτοιας έκτασης παρεμβάσεις. Μένει λοιπόν να δούμε , πότε θα ολοκληρωθούν οι εργασίες στη νέα δομή, που έχει δρομολογηθεί στην εκτός αστικού ιστού περιοχή της Βάστριας, ποια θα είναι η εικόνα της προσωρινής δομής του Καρά Τεπέ σε σχέση με τους διαμένοντες σε αυτήν και πότε θα εκκενωθεί για να κλείσει οριστικά.

Αξιοποιούνται οι πρώην χώροι φιλοξενίας

Ζητούμενο επίσης είναι πως θα αξιοποιηθεί ο χώρος αυτός, προφανώς η έκταση που ανήκει στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και όχι οι ιδιωτικές εκτάσεις που μισθώθηκαν για τις ανάγκες της προσωρινής δομής. Στα πλαίσια της συνολικής αποφόρτισης της ευρύτερης περιοχής του Καρά Τεπέ και της Μόριας από το μεταναστευτικό, έχει ενδιαφέρον πέρα από το τι θα γίνει με την προσωρινή δομή και οι παρεμβάσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί σε άλλους δυο «εμβληματικούς» χώρους, που σήκωσαν μεγάλο ...βάρος τα προηγούμενα χρόνια της μεταναστευτικής κρίσης, ως σημεία αναφοράς του μεταναστευτικού στο νησί μας. Αναφερόμαστε στους χώρους του πρώην ΚΥΤ της Μόριας και του δημοτικού καταυλισμού του Καρά Τεπέ. Και στους δυο αυτούς χώρους σχεδιάζονται πολλά και ποικίλα για την αξιοποίησή τους προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Στον μεν πρωην ΚΥΤ της Μοριας, σχεδιάζεται μετά την παραχώρησή του στο δήμο Μυτιλήνης, σε πρώτη φάση η καθάριση από τα καμμένα και τα μπάζα, με προοπτική εκεί να ανεγερθεί το Μουσικό σχολείο και φοιτητικές εστίες, ενώ στο οικόπεδο του καταυλισμού του Καρά Τεπέ σχεδιάζεται το κέντρο κυκλοφοριακής αγωγής, το μουσείο μνήμης για το προσφυγικό, το κλειστό γυμναστήριο και άλλες εγκαταστάσεις επιχειρηματικής δραστηριότητας και αναψυχής, για τα οποία ήδη έχει εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση από το Υπ. Μετανάστευσης. Οι παρεμβάσεις αυτές αποτελούν μια θετική εξέλιξη που αλλάζουν τα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή, που πολλά πέρασε και βίωσε τα τελευταία χρόνια, λόγω του μεταναστευτικού. Ως εδώ όμως!