Εδώ και πάνω από μια δεκαετία η Λέσβος βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, με απανωτά «χτυπήματα» που δεν την επιτρέπουν να επανακάμψει και να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη αισιοδοξία και δυναμική τις μελλοντικές εξελίξεις που διαμορφώνονται στη χώρα μας. Εκεί που αρχίζαμε να λέμε «δόξα το Θεό», που το μεταναστευτικό έφευγε από το προσκήνιο και οι όποιες αρνητικές συνέπειες του φαινόταν να υποχωρούν, προέκυψε η πανδημία που ήρθε να αποτελειώσει στην «εύθραυστη» τουριστική αγορά του νησιού, που δεν αντέχει σε τέτοιους κραδασμούς και το «βοήθα Παναγιά» ...επανέκαμψε δριμύτερο, για να υπογραμμίσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την «τραγικότητα» της κατάστασης. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, το νησί τα τελευταία χρόνια δέχεται την καταστροφική μανία, σεισμών πλημμυρών και πυρκαγιών, που προκαλούν αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες και τεράστιες απώλειες περιουσιακών στοιχείων, που δύσκολα αναπληρώνονται. Τελευταίο «επεισόδιο» αυτής της καταστροφικής μανίας που για άλλη μια φορά έπληξε το νησί, είναι η πυρκαγιά στο νότιο μέρος του που κατέκαψε για έξι μέρες (!!!) ένα μεγάλο μέρος του δασικού πλούτου και του ελαιώνα της ευρύτερης περιοχής Βρίσας-Βατερών-Σταυρού. Και μιλάμε για μια πολύπαθη περιοχή που μετά τον καταστροφικό σεισμό του 2017 προσπαθούσε να σηκώσει κεφάλι, να ανοικοδομήσει τον ισοπεδωμένο οικισμό της Βρίσας, και αντί αυτού, κινδύνεψε ξανά και «απειλήθηκε» κυριολεκτικά από τη φωτιά που έφθασε σε απόσταση αναπνοής από τα σπίτια! Είναι φανερό ότι όλα αυτά τα δυσάρεστα συμβάντα, προκαλούν τεράστια απογοήτευση στον τοπικό πληθυσμό, που νιώθει σε «διωγμό» στον ίδιο τον τόπο του, αφού καλείται να ξεσπιτωθεί και να εγκαταλείψει ένα μέρος της περιουσίας του, που δημιούργησαν και άφησαν οι προηγούμενες γενιές στους σημερινούς απογόνους τους. Δυστυχώς ένα μέρος, αν όχι όλος, ο κατεστραμένος ελαιώνας δύσκολα θα επαναφυτευτεί και θα επανακάμψει, κακά τα ψέματα, με ό,τι αυτό σημαίνει για το περιβάλλον της περιοχής και για φυσικά για την απώλεια εισοδήματος, όχι μόνο για φέτος αλλά μακροχρόνια, κυρίως για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

«Ήταν στραβό το κλήμα, τόφαγε και ο γαϊδαρος», δηλαδή, όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός μας και το φως στον ορίζοντα για να φανεί θέλει πολύ προσπάθεια απ όλους τους εμπλεκόμενους φορείς , του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, για να μπορέσει το νησί να ξεκολλήσει από τη μιζέρια και τη στασιμότητα. Και δεν χωρεί καμιά αμφιβολία ότι χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο και συντονισμένες κινήσεις όλων ανεξαιρέτως των παραγόντων και των φορέων που έχουν λόγο και ρόλο στα τοπικά δρώμενα, παραμερίζοντας διχαστικές λογικές και αντιπαραθέσεις, τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει που να δημιουργεί προσδοκίες και να δίνει προοπτική στον τόπο μας. Είναι κοινή διαπίστωση ότι το νησί έχει μείνει πολύ πίσω και ...αγκομαχεί για να προλάβει τις εξελίξεις, όταν άλλες περιοχές με πολύ λιγότερες δυνατότητες και σε καμιά περίπτωση με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Λέσβου, έχουν εκτοξευθεί αναπτυξιακά, προσελκύοντας επενδύσεις, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και για την οικονομική και κοινωνική βελτίωση των τοπικών κοινωνιών. Το γεγονός ότι η υπόλοιπη Ελλάδα, απ άκρη σε άκρη, «βουλιάζει» κυριολεκτικά στον τουρισμό, ξεπερνώντας σε εκτιμήσεις ακόμη το προ κορονοϊού 2019, ενώ στο νησί τα πράγματα πάνε από το «κακό στο χειρότερο», ακόμη και από πέρυσι, που δεν είχαμε και Τούρκους τουρίστες λόγω πανδημίας και «παγώματος» των ακτοπλοϊκών συνδέσεων με τα απέναντι παράλια, αυτό κάτι σημαίνει, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και φέρνει όλους προ των ευθυνών τους για αυτό το ...χάλι! Γιατί πέρα από τις υπαρκτές δυσκολίες και τις συνέπειες που προκάλεσαν οι αλλεπάλληλες κρίσεις που «πλήγωσαν» το νησί, είναι δεδομένο ότι υπάρχουν και ενδογενείς ευθύνες που η Λέσβος δεν ...περπατάει τουριστικά και παραμένει εκτός τουριστικού χάρτη. Και εδώ δεν αρκούν πλέον οι διαπιστώσεις και δεν χωρούν δικαιολογίες, που διαιωνίζουν, χωρίς να βελτιώνουν την προβληματική εικόνα του τουρισμού της Λέσβου, που πλέον προκαλεί ανησυχία σε όλον τον κοινωνικό ιστό.

Αλλά χωρίς τουριστική ανάπτυξη και με βήματα προς τα ...πίσω, και με μια ελαιοπαραγωγή που τα τελευταία χρόνια πνέει τα λοίσθια με την παρατεταμένη αφορία, που πλέον παίρνει ανησυχικές διαστάσεις, όταν πρόκειται για την περιοχή με τον μεγαλύτερο κατά κεφαλή ελαιώνα της Ευρώπης, που τις προηγούμενες δεκαετίες συνέβαλε στο μέγιστο βαθμό στην τοπική οικονομία και κινούσε την τοπική αγορά,το μέλλον για τον τόπο μας κάθε άλλο παρά ευοίωνο προδιαγράφεται. Ευτυχώς που την φθίνουσα πορεία της ελαιοκομίας στο νησί, αντιστάθμισε σε έναν βαθμό, η ανοδική πορεία της κτηνοτροφίας και ο κλάδος της παραγωγής τυροκομικών προϊόντων, που κράτησε κόσμο στον πρωτογενή τομέα, έδωσε πρόσθετο εισόδημα και επιβεβαίωσε ότι η Λέσβος διαθέτει έναν εξαιρετικό πρωτογενή τομέα που μπορεί να εξελίξει τον αγροτοδιατροφικό της κλάδο και σε συνδυασμό με τον τουρισμό να εκτοξεύσει κυριολεκτική την οικονομία του νησιού. Είναι πλεονέκτημα για έναν τόπο να μην στηρίζεται μονομερώς σε έναν κλάδο της οικονομίας, αλλά να μπορεί να αξιοποιεί και να συνδυάζει διαφορετικά αντικείμενα, έτσι ώστε να έχει εναλλακτικές διεξόδους κάθε φορά που ένας κλάδος της οικονομίας πλήττεται, όπως εν προκειμένω ο τουρισμός την περίοδο της πανδημίας. Δυστυχώς η Λέσβος από την μονοκαλλιέργεια της ελιάς- η οποία ομολογουμένως για δεκαετίες εξασφάλιζε εισόδημα και πλούτο για το νησί- δεν φρόντισε να αναδιαρθρώσει την οικονομία της, παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες που έγιναν και με την τυποποίηση του επώνυμου ελαιολάδου της και με τα άλλα αγροτικά προϊόντα της, ενώ οι επενδύσεις στον τουρισμό υπολείπονται πάρα πολύ σε σχέση με τις δυνατότητες που έχει, ως το τρίτο σε έκταση νησί της χώρας μας, μετά την Κρήτη και της Εύβοια. Το γεγονός δε ότι ειδικά τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια «επανάπαυση» λόγω της διαχείρισης του μεταναστευτικού, εξαιτίας του χρήματος που διακινούνταν γύρω από αυτήν την υπόθεση, που είχε ως αποτέλεσμα και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να κινηθεί η αγορά-κυρίως της Μυτιλήνης- με τις ποικιλόμορφες ΜΚΟ να παίζουν πρωτεύοντα ρόλο, φαίνεται να «βόλεψε» πολλούς και τώρα που περνάμε σε μια νέα εποχή με άλλα δεδομένα ο αιφνιδιασμός της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας είναι εμφανής. Δεν υπήρξε η ανάλογη προετοιμασία για την μετάβαση στην πολυπόθητη κανονικότητα, όπου το μεταναστευτικό δεν θα κυριαρχούσε πλέον στην κοινωνική και οικονομική ζωή του νησιού, όπως τα προηγούμενα χρόνια και τα σημάδια και οι επιπτώσεις από την πολύχρονη αυτή παρουσία του είναι εμφανείς.

Κακά τα ψέματα η αλλαγή πλεύσης και η επανάκαμψη του νησιού σε μια κανονικότητα με προοπτικές ανάπτυξης, δεν μπορεί να γίνει «έτσι χωρίς πρόγραμμα», προτεραιότητες και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Δεν μπορεί να γίνει με κινήσεις «άρπα κόλα», χωρίς συγκεκριμένη στόχευση. Χρειάζεται σχεδιασμός ενεργειών, συντονισμός παραγόντων που εμπλέκονται και μεθοδικότητα με χρονοδιάγραμμα κινήσεων. Οι κινήσεις εντυπώσεων για το θεαθείναι, εδώ που βρίσκεται το νησί είναι χωρίς κανένα αντίκτυσμα και όσο αυτό δεν γίνεται αντιληπτό από τους καθ΄ύλην αρμόδιους τοπικούς παράγοντες που έχουν και την ευθύνη για την πορεία αυτού του τόπου, τότε είναι βέβαιο ότι θα βαδίζουμε από το κακό στο χειρότερο και δεν αξίζει μια τέτοια τύχη το νησί μας. Πάρτε για παράδειγμα τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις της Λέσβου με την ηπειρωτική χώρα και κυρίως με την βόρειο Ελλάδα και την τουρκική μεγαλούπολη της Σμύρνης. Οι συνδέσεις αυτές προφανώς διευκολύνουν την πρόσβαση στο νησί, αλλά για να έχουν και το προσδοκόμενο αποτέλεσμα θα πρέπει να υπάρχει και η μέγιστη δυνατή προετοιμασία και προβολή, ώστε ο προορισμός Λέσβος να τύχει της ανάλογης ανταπόκρισης. Δεν αρκεί δηλαδή από μόνη της η αύξηση των συνδέσεων-που προφανώς πρέπει να υπάρξει- για να έχουμε και αύξηση επισκεπτών. Και εδώ μιλάμε για τον εσωτερικό τουρισμό, που δεν περνά και τις καλύτερες μέρες του. Για την προσέλκυση ξένων επισκεπτών όμως η κατάσταση είναι τραγική και αυτή αποτυπώνεται από την κίνηση των τσάρτερς, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη επαγγελματικής προσέγγισης αυτών των αγορών με την βελτίωση συγχρόνως του τουριστικού προϊόντος του νησιού μας, που έμεινε στα ...αζήτητα λόγω μεταναστευτικού και ό,τι επακολούθησε αυτού. Βιαστικές κινήσεις, που δεν έχουν την κατάλληλη προετοιμασία και στήριξη, κινδυνεύουν να ακυρωθούν εν τη γενέσει τους, όπως η σύνδεση της Σμύρνης με τη Μυτιλήνη με το καταμαράν, προκαλώντας απογοήτευση και στις δυο πλευρές και όχι μόνο για φέτος. Και το παράδειγμα αυτό είναι χαρακτηριστικό, ότι οι προχειρότητες και οι βιασύνες δημιουργούν ένα επικίνδυνο «κράμα» με μελλοντικές επιπτώσεις, ακυρώνοντας τον όποιο υποτίθεται σχεδιασμό, όπως είναι η δημιουργία της πύλης του Πλωμαρίου, που στοχεύει να φέρει πιο κοντά τη Σμύρνη με τη Λέσβο.

Το νησί μας έχει όλες τις προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε έναν ελκυστικό προορισμό, που θα απευθύνεται σε ποικίλα ενδιαφέροντα επισκεπτών, ξένων και ντόπιων, έχοντας να επιδείξει ομορφιές της φύσης, μνημεία πολιτισμού, την ξεχωριστή αρχιτεκτονική των διάσπαρτων σε όλο το νησί παραδοσιακών οικισμών και τα εντυπωσιακά μνημεία του γεωπάρκου, με το μοναδικό απολιθωμένο δάσος και φυσικά την πλούσια γαστρονομία, βασισμένη στα τοπικά προϊόντα, που χωρίς υπερβολή συγκροτούν ένα τουριστικό προϊόν, που αν προβληθεί κατάλληλα και μεθοδικά έχει όλες τις προδιαγραφές, αν παράλληλα συνοδευθεί και με τις αναγκαίες τουριστικές υποδομές, να αλλάξει τη μοίρα αυτού του τόπου. Και σε αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, αφού πολλά θα κριθούν την τρέχουσα δεκαετία, που πρέπει πάσει θυσία να είναι η δεκαετία της ανάπτυξης της Λέσβου. Ιδού, λοιπόν, πεδίον δόξης λαμπρόν για όλους εκείνους που φιλοδοξούν να έχουν ρόλο στις εξελίξεις του τόπου μας!