Η ψυχοσύνθεση του παιδιού, δηλαδή η βιολογική ωριμότητα των νευρώνων συγχρόνως με τα βιώματα, είναι οι παράγοντες που καθορίζουν την ένταση και το είδος της αντίδρασής του. Συνήθως οι γονείς, και ιδιαίτερα η μάνα, είναι ο πιο άμεσος και εύκολος στόχος. Άλλοτε το παιδί υπακούει τους γονείς, άλλοτε αγνοεί τις οδηγίες τους και άλλοτε στριγγλίζει στις παρατηρήσεις τους.

Συχνά έρχονται μηνύματα από γονείς οι οποίοι ανησυχούν για τη συμπεριφορά των παιδιών τους. «Το παιδί μου βρίζει», «το παιδί μου τσακώνεται συνέχεια με τα άλλα παιδιά στο σχολείο», «το παιδί μου πεισμώνει, κ. Λαγουμίδη, πέφτει κάτω, φωνάζει και χτυπιέται». Και το μεγάλο ερώτημα προβληματίζει: πώς άραγε πρέπει να αντιδράσει ο γονιός, πώς να συμπεριφερθεί; Να κάνει το χατίρι στο παιδί ή να το αφήσει να χτυπιέται;

Πρώτα - πρώτα, οι γονείς ας έχουμε υπόψη ότι τα παιδιά βλέπουν, τα παιδιά μιμούνται και αντιγράφουν. Μιλάνε στο τηλέφωνο με τον ίδιο τρόπο που μιλάμε εμείς, φέρονται στους φίλους τους με τον ίδιο τρόπο που φερόμαστε εμείς μέσα στην οικογένεια και βιαιοπραγούν εφόσον έχουν δει βίαιη συμπεριφορά στο σπίτι τους. Οφείλουμε λοιπόν πρώτα εμείς οι μεγάλοι, εμείς οι γονείς να βελτιώσουμε τη δική μας συμπεριφορά και μετά να απαιτήσουμε από το παιδί μας να συμπεριφέρεται ωραία και καλά.

Είναι απαραίτητο η αυτοεκπαίδευση των γονιών να επεκταθεί και σε γνώσεις σχετικές με την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Όποιες απορίες κι αν έχει ο γονιός, οφείλει να τις διευκρινίσει και, εάν υπάρξει ανάγκη, να ζητήσει οδηγίες από τους ειδικούς συμβούλους του Παιδιού που μπορούν να συμβουλέψουν και να διαχειριστούν την κάθε περίπτωση.

Η συχνότερη αφορμή προβλημάτων συμπεριφοράς είναι το έντονο πείσμα των παιδιών. Η σχετική έντονη αντίδραση είναι το κλάμα με δυνατή φωνή χωρίς δάκρυα, το σπάσιμο πραγμάτων, η χειροδικία προς το γονιό ή ακόμη και το να χτυπιέται πεσμένο στο έδαφος. Πολλές φορές, παρουσιάζεται στο όνομα της διαμάχης εξουσίας γονιού - παιδιού. Άλλοτε πάλι, αποτελεί τη δικαιολογημένη έκφραση των προτιμήσεων (π.χ. μπάνιο στη θάλασσα) ή των φόβων (π.χ. σκοτάδι) ή και της αντίδρασης σε μία στρεσογόνο κατάσταση (π.χ. ερώτηση μαθήματος από το δάσκαλο). Συχνά είναι ψευδής και γίνεται απλά για να ελέγξει το Μεγάλο, το γονιό.

Πάντοτε ο γονιός έχει υποχρέωση να επιβληθεί στο παιδί του. Πώς όμως μεταφράζεται αυτό στην καθημερινότητα; Πώς θα υπακούσει το παιδί χωρίς να καταπατήσει την αυτοεκτίμησή του και διατηρώντας σωστές επικοινωνιακές σχέσεις με το γονιό; Πολλά τα ερωτήματα και όλα σοβαρά.

Βασική προϋπόθεση είναι η εμπιστοσύνη του παιδιού προς το Γονιό, η πίστη για ασφάλεια και το αίσθημα της αγάπης. Δεύτερη εξασφάλιση προσφέρει η καθιέρωση ορισμένων ορίων στη ζωή του παιδιού, ακόμη και στις καλοκαιρινές διακοπές. Ανάλογα με την κατάσταση και την ηλικία του παιδιού, μπορεί να αποφασίζει το ίδιο ελεύθερα, π.χ. για το χτένισμα, τα ρούχα, τη μουσική που θα ακούει, αλλά όχι για την πολύωρη ηλιοθεραπεία.

Και να ξέρουμε ότι η εφαρμογή των ορίων με ψυχραιμία θα επιτευχθεί μόνο εάν γίνει κατανοητό και σαφές αυτό που θέλουμε και εφόσον παραμένουμε σταθεροί. Χρειάζεται υπομονή στις οδηγίες και επιμονή στις θέσεις μας απέναντι στην κάθε αντίδραση του παιδιού. Και είναι ανάγκη να μην επηρεαστούμε από το «είσαι κακιά» που ίσως να ξεστομίσει το παιδί!

Όλοι ξέρουμε ότι ο διάλογος πάντα ωφελεί. Να προτρέπουμε, να ενθαρρύνουμε, λοιπόν, το παιδί να εκφράζει ανοιχτά αυτό που νιώθει ή αυτό που θέλει. Προσθέτει αυτοπεποίθηση στα παιδιά το επιχείρημα: «μιλάμε γιατί είμαστε άνθρωποι και μπορούμε να εκφράσουμε πλήρως με λόγια αυτό που θέλουμε».

Άλλωστε, όταν δεν υπάρχουν οι υποχρεώσεις του σχολείου ή, ακόμη περισσότερο, όταν βρισκόμαστε σε διακοπές, έχουμε και το χρόνο και τη δύναμη να ασχοληθούμε περισσότερο με το παιδί μας. Η καλή αντίδραση του παιδιού σε κάθε συμβάν δείχνει άξιους γονείς. Αυτός, άλλωστε, είναι ο ουσιαστικός ρόλος και ευτυχία του Γονιού.