Ένα πάγιο αίτημα των νησιωτών, για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, παίρνει «σάρκα και οστά» από σήμερα, με την κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την εφαρμογή του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου (ΜΙ), το οποίο υλοποιείται για πρώτη φορά, αίροντας μια αδικία πολλών ετών. Πρόκειται για μια θεσμική καινοτομία, τόσο για την Ελλάδα, όσο και για το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο. Πρόκειται για ένα μέτρο, με τη θέσπιση του οποίου επιδιώκεται η εναρμόνιση του κόστους μεταφοράς που αντιστοιχεί σε επιβάτες και εμπορεύματα, με μέσα θαλάσσιας μαζικής μεταφοράς (πλοίο, ταχύπλοο), με το κόστος που θα ίσχυε στα μέσα χερσαίας μαζικής μεταφοράς (ΚΤΕΛ) για την ίδια απόσταση, από και προς τα νησιά. Ως φιλοσοφία δηλαδή, εάν κάποιος πληρώνει εισιτήριο 20€ για ένα ταξίδι με λεωφορείο προς μια πόλη της ηπειρωτικής χώρας και ένας νησιώτης για να διανύσει την ίδια απόσταση στη θάλασσα πληρώνει 30€, τότε θα εισπράττει τα επιπλέον 10 ευρώ που αποτελούν τη διαφορά.

Το μέτρο θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε ευρεία βάση και αφορά τα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου, τέσσερα νησιά των Κυκλάδων και τρία των Ιονίων. Στην πρώτη φάση του μέτρου -που είναι μόνο το δεύτερο εξάμηνο του 2018- θα απαιτηθούν, σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση, περίπου 60 εκ. ευρώ, ενώ για το 2019 τουλάχιστον 150 εκ. ευρώ. Με βάση το εκτιμώμενο μεταφορικό έργο, οι επιχειρήσεις της Λέσβου θα λάβουν ως επιδότηση συνολική διαφορά κόστους μεταξύ θαλάσσιας και αντίστοιχης χερσαίας χιλιομετρικής απόστασης, που με βάση τον αλγόριθμο υπολογισμού διαμορφώνεται ενδεικτικά για το νησί μας σε 170.000 περίπου τόνους καθαρού φορτίου μεταφοράς από και προς το λιμάνι του Πειραιά, με την επιδότηση που θα λάβουν οι επιχειρήσεις -εντασσόμενες στο μέτρο- να ανέρχεται έως και στα 6.600.000€. Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνεται το κόστος μεταφοράς των καυσίμων, για τα οποία μετά και από σχετική δέσμευση του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στη διάρκεια του 14^ου Περιφερειακού Συνεδρίου, εντός του εξαμήνου πιλοτικής εφαρμογής θα επιλεγεί ένας αριθμός νησιών για τα οποία θα επιδοτηθεί το μεταφορικό κόστος για την απλή αμόλυβδη (95 οκτανίων) και το Diesel κίνησης.

Ποιοι χρηματοδοτούνται

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου, το μέτρο χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ενώ τίθεται σε εφαρμογή πιλοτικά από τον Ιούλιο του 2018 στα εξής νησιά: Αγαθονήσι, Άγιος Ευστράτιος, Άγιος Μηνάς, Αλιμία, Ανάφη, Αντίψαρα, Αρκιούς, Αρμάθια, Αστυπάλαια, Γυαλί, Δονούσα, Ερρικούσα, Ηρακλειά, Θύμαινα, Ικαρία, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Καστελόριζο, Κίναρο, Κουφονήσια, Κω, Λέβιθα, Λειψοί, Λέρος, Λέσβος, Λήμνος, Μαθράκι, Μάραθος, Νίμος, Νίσυρος, Οθωνοί, Οινούσσες, Πάτμος, Σάμος, Σαμοθράκη, Σαρία, Στρογγύλη, Σύμη, Σύρνα, Σχοινούσα, Τέλενδος, Τήλος, Φαρμακονήσι, Φούρνοι, Χάλκη, Χίος, Ψαρά και Ψέριμος. Σημειώνεται ότι στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις εφαρμογής του προγράμματος με τους δήμους ή όποιον άλλο φορέα κριθεί αναγκαίο, προκειμένου να υλοποιηθεί απρόσκοπτα το έργο του προγράμματος. Επίσης η επιδότηση που προκύπτει από το Καταβαλλόμενο Μεταφορικό Κόστος (ΚΑ.Μ.Κ) είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 δικαιούχοι του Καταβαλλόμενου Μεταφορικού Κόστους είναι Έλληνες πολίτες και αλλοδαποί που διαμένουν στα νησιά (για τους δεύτερους απαιτείται άδεια διαμονής εν ισχύ), Προσωρινοί αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, ιατροί υπόχρεοι υπηρεσίας υπαίθρου και ιατρικό προσωπικό και ωφελούμενες επιχειρήσεις, που έχουν την έδρα τους στους δήμους εφαρμογής του προγράμματος. Αξίζει να αναφερθεί ότι από την 1^η Ιανουαρίου 2019 το μέτρο θα ξεκινήσει να έχει καθολική εφαρμογή σε όλα τα νησιά της χώρας, πλην Κρήτης, Ευβοίας και Λευκάδας.

Ποιοι είναι Δικαιούχοι

Για επιβάτες:

Νοικοκυριά, με φορολογική έδρα σε νησί όπου εφαρμόζεται το μέτρο. Ο αριθμός των εισιτηρίων που θα εμπίπτουν στο μέτρο, θα δίνονται ανά άτομο, αλλά κάθε μέλος του νοικοκυριού θα μπορεί να επωφελείται από το συνολικό αριθμό που αντιστοιχεί σε αυτό. (πχ. οικογένεια 4 μελών, σε νησί που δικαιούται από 3 εισιτήρια: 3×4 = 12 ανά νοικοκυριό. Η μητέρα μπορεί να χρησιμοποιήσει πχ. τα 2, ο πατέρας τα 8 και τα παιδιά τα άλλα 2). Οι άστεγοι, προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι, απαιτείται να έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες του σχετικού νησιωτικού Δήμου ή να κάνουν αποδεδειγμένα χρήση των υπηρεσιών των Ανοικτών Κέντρων Ημέρας Αστέγων που λειτουργούν στους Δήμους αυτούς.

Προσωρινοί αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, για όσο διαρκεί η σύμβαση εργασίας τους, εφόσον έχουν αναλάβει εργασία σε νησί, καθώς και ιατροί, που υπηρετούν στα νησιά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά και το επικουρικό προσωπικό των δημόσιων φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας, που προσλαμβάνεται με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, εφόσον έχουν αναλάβει εργασία σε νησί, στο οποίο εφαρμόζεται το μέτρο.

Για επιχειρήσεις:

Πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες ενεργές επιχειρήσεις εμπορίου, μεταποίησης, τουρισμού, εφόσον έχουν την κύρια έδρα τους στους νησιωτικούς Δήμους, που εφαρμόζεται το μέτρο και είναι εγγεγραμμένες σε νησιωτικό επιμελητήριο.

Επιλέξιμη δαπάνη είναι η διαφορά μεταξύ του κόστους της θαλάσσιας μεταφοράς εμπορευμάτων από και προς τα νησιά, με το αντίστοιχο κόστος οδικής μεταφοράς των ανωτέρω, σε αντίστοιχες χιλιομετρικές αποστάσεις στην ηπειρωτική χώρα, το οποίο τεκμηριώνεται από αντίστοιχα παραστατικά (φορτωτική, τιμολόγιο, ναύλος μεταφοράς ιδιόκτητου επαγγελματικού οχήματος).

Πως λειτουργεί;

Για επιβάτες: Κάθε νησιώτης με τους κωδικούς του TAXIS εισάγεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία βρίσκεται στο σάιτ metaforikoisodynamo.gr και ταυτοποιείται ως δικαιούχος, δηλώνοντας ταυτόχρονα το IBAN της τράπεζας που επιθυμεί να λάβει το χρηματικό ποσό. Στη συνέχεια, λαμβάνει το Μοναδικό Αριθμό Νησιώτη (ΜΑΝ). Στην συναλλαγή του με το πρακτορείο οφείλει να δηλώσει το ΜΑΝ, ώστε να του πιστωθεί το ποσό, ανάλογα με τα κριτήρια του μέτρου. Κάθε φορά που το σύστημα αναγνωρίζει ότι έχει «αγοράσει» μια επιλέξιμη διαδρομή, τότε τον ενημερώνει ότι εγκρίθηκε το ποσό (στα στοιχεία επικοινωνίας που έχει ο ίδιος δηλώσει) και τον ενημερώνει παράλληλα πόσα ακόμη ταξίδια του απομένουν. Η πληρωμή της διαφοράς του ποσού θα γίνεται κάθε μήνα, ενώ η εκκαθάριση θα γίνεται κάθε τέλος του χρόνου.

Για επιχειρήσεις: Στην ίδια ηλεκτρονική πλατφόρμα, δηλώνεται ο ΑΦΜ της επιχείρησης και ένας τραπεζικός λογαριασμός. Όταν το σύστημα πιστοποιήσει ότι είναι δικαιούχος, λαμβάνει επίσης ΜΑΝ. Η επιχείρηση μπορεί να συλλέγει τα αποδεικτικά των θαλάσσιων μεταφορών των προϊόντων και μέσα σε μια προκαθορισμένη περίοδο θα μπορεί να τα υποβάλει στο σύστημα. Απαραίτητη προϋπόθεση η διαδρομή των προϊόντων να έχει ή τέλος ή αρχή το νησί που έχει έδρα η επιχείρηση. Η πληρωμή για φέτος θα γίνει 2 φορές, ενώ η εκκαθάριση κάθε τέλος του χρόνου.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι το ποσό που προκύπτει από το ΜΙ είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση και στο υπόλοιπο Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.