Η «έκρηξη» στον τουρισμό της Τουρκίας δημιουργεί προβληματισμό στην Ελλάδα, αφού πλέον είναι ορατός ο κίνδυνος να υποστεί «πλήγμα» ο ελληνικός τουρισμός όχι μόνο το 2019, αλλά ακόμα και κατά το φετινό καλοκαίρι. Ειδικά, από τη στιγμή που η Τουρκία έχει γίνει άκρως ελκυστική ως «προϊόν», κυρίως λόγω της υποχώρησης της τουρκικής λίρας, που σημαίνει φθηνότερες διακοπές, αλλά και της αύξησης του ΦΠΑ στα ελληνικά νησιά!

Σύμφωνα με μελέτη του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, για το 2017, ο αριθμός των ξένων επισκεπτών στην Τουρκία αυξήθηκε κατά 28% και φέτος αναμένεται να ενισχυθεί ακόμη περαιτέρω, αγγίζοντας, ως υψηλό στόχο, ακόμα και τα 40 εκατομμύρια επισκέπτες. Στόχος, που μπορεί το 2016 να έμοιαζε τόσο μακρινός, αλλά πλέον δεν είναι, ειδικά αν δεν προκύψουν αστάθμητοι παράγοντες, όπως τα προηγούμενα χρόνια που προκάλεσαν άλλωστε και την κατακόρυφη πτώση.

Στην Ελλάδα έχουν αρχίσει ήδη να παρατηρούνται ακόμη και για τη φετινή, υψηλή περίοδο του Αυγούστου, οι πρώτοι κραδασμοί στις κρατήσεις των «αστεράτων» ξενοδοχείων,  λόγω του ανταγωνισμού των τιμών από την Τουρκία, επαναφέροντας έτσι το θέμα της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

Η γειτονική χώρα καταγράφει εντυπωσιακά νούμερα φέτος, με διψήφια ποσοστά αύξησης σε επίπεδο κρατήσεων και προβλέψεων ως προς τις αφίξεις από Γερμανούς και Ρώσους τουρίστες. Σε αυτό βοηθά εντυπωσιακά η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ με την τουρκική λίρα, η οποία έχει καταστεί εξαιρετικά κρίσιμη για τον κλάδο του τουρισμού. Με ισοτιμία 1 προς 5, όταν πέρυσι ήταν στο 1 προς 4 και το 2016 στο 1 προς 3,8 αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς ότι οι διακοπές στην Τουρκία δεν ήταν ποτέ φθηνότερες. Αντίθετα, η φετινή χρονιά σε δημοφιλείς ελληνικούς προορισμούς όπως είναι η Ρόδος, η Κως ή ακόμα και η Κρήτη χαρακτηρίζεται μάλλον νευρική συγκριτικά με τον ανταγωνισμό από την τουρκική αγορά.

Φλερτάρει με ιστορικά υψηλά η Τουρκία

Παρότι η χώρα μας ξεπέρασε τα 30 εκατομμύρια τουρίστες το 2017, με προοπτική για αύξηση κατά 10%, φέτος, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Τουρισμού, στην Τουρκία η φετινή χρονιά παραπέμπει σε εκτιμήσεις για επιδόσεις ρεκόρ. Όπως προκύπτει από πλευράς του αρμόδιου τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, αλλά και της Ένωσης των Τουρκικών Τουριστικών Γραφείων (TURSAB), η γειτονική χώρα φιλοξένησε 36,8 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες το 2014 και 36,3 εκατομμύρια το 2015, για να πέσει εντυπωσιακά στα 25,3 εκατομμύρια το 2016, οι οποίοι αυξήθηκαν εκ νέου στα 32,4 εκατομμύρια το 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία του Τουρκικού Ινστιτούτου Στατιστικής (ΤUIK).

Για φέτος οι εκτιμήσεις από πλευράς της Ένωσης των Τουρκικών Τουριστικών Γραφείων ανεβάζουν πολύ ψηλά τον πήχη και βλέπουν εφικτό το στόχο για 40 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες και έσοδα σε επίπεδα άνω των 30 δισ. δολαρίων έως το τέλος του 2018. Η ζήτηση από τη Γερμανία και τη Ρωσία για τη Τουρκία (που είναι και οι δύο βασικές αγορές για τον τουρκικό τουρισμό) είναι πολύ υψηλή με αύξηση κατά 60% από τους Γερμανούς και κατά 30% από τους Ρώσους.

Άνοδος αναμένεται και από άλλες αγορές, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία, με την Αττάλεια και τα παραλιακά θέρετρα στην τουρκική πλευρά του Αιγαίου να βρίσκονται, συνολικά, στην πρώτη γραμμή της ζήτησης.

Για το πρώτο τρίμηνο του 2018, εξάλλου, το TUIK αναφέρει ότι τα τουριστικά έσοδα ενισχύθηκαν στη γειτονική χώρα κατά 31,3% ξεπερνώντας τα 4,4 δισ. δολάρια, με τη μέση δαπάνη ανά επισκέπτη να φτάνει τα 723 δολάρια (συμπεριλαμβανομένων και των Τούρκων που ζουν στο εξωτερικό).

…και στα ελληνικά νησιά το ΦΠΑ στο 24%

Την ίδια ώρα, τα ελληνικά νησιά έχουν βρεθεί με «καπέλο» στον ΦΠΑ, που φτάνει πλέον το 24%, καθεστώς στο οποίο αναμένεται να ενταχθούν και τα «προσφυγόπληκτα» νησιά της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, της Λέρου και της Κω.

Ένα «δώρο» προς τις ανταγωνίστριες χώρες της Μεσογείου μέσω των κυβερνητικών σχεδίων επιπρόσθετης φορολόγησης (και) του τουριστικού προϊόντος, τη στιγμή μάλιστα που ο τουρισμός είναι από τους ελάχιστους εναπομείναντες τομείς τους οικονομίας, που γεμίζουν τα κρατικά ταμεία.

Όπως γίνεται αντιληπτό, οι επιχειρήσεις πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να απορροφήσουν την αύξηση, αφού κάτι τέτοιο αναμένεται να τις καταστήσει μη βιώσιμες. Πιθανότατα δηλαδή, την αύξηση θα τη μετακυλήσουν στους πελάτες τους, γεγονός που αυτομάτως θα καταστήσει τα ελληνικά τουριστικά πακέτα ακριβότερα. Δυστυχώς, σε μια εποχή που ο τουρισμός είναι ήδη υπερφορολογημένος στην Ελλάδα, το να αντιμετωπίζουν τα νησιά μας νέα αύξηση στον ΦΠΑ, όταν στις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου υπάρχουν αισθητά χαμηλότεροι συντελεστές, δίνει τη δυνατότητα στις ανταγωνίστριες χώρες να συγκεντρώνουν σταθερά μεγαλύτερα μερίδια πωλήσεων από τους tour operators του εξωτερικού. Στην Τουρκία, εφαρμόζεται ο χαμηλότερος συντελεστής διαμονής με 8%, αλλά για τις λοιπές υπηρεσίες (συνέδρια, αλκοολούχα ποτά) ο συντελεστής ανέρχεται στο 18%. Ενώ η Κύπρος εφαρμόζει ενιαίο συντελεστή 9% για το σύνολο των ξενοδοχειακών υπηρεσιών και αντίστοιχα η Ιταλία με την Ισπανία εφαρμόζουν συντελεστή 10%.

Μειώνεται η αγοραστική δύναμη των Τούρκων

Εκείνο που αναμένεται να έχει άμεσο αντίκτυπο και στη Λέσβο, όπως και στα υπόλοιπα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, είναι η ολοένα και εντονότερη αδυναμία των Τούρκων να επισκεφτούν τα ελληνικά νησιά, λόγω της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας έναντι του ευρώ. Η ισοτιμία που έχει διαμορφωθεί (1 προς 5) αποτελεί ιστορικό χαμηλό, γεγονός που μειώνει δραστικά την αγοραστική δύναμη των Τούρκων επισκεπτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το 2016, όταν η σχετική ισοτιμία βρισκόταν στο 1 προς 3,8 η μέση ημερήσια δαπάνη των Τούρκων επισκεπτών στα ελληνικά νησιά ήταν περίπου στα 225€, με βάση τα στατιστικά στοιχεία. Το ποσό αυτό αντιστοιχούσε σε 855 τουρκικές λίρες, που με τα σημερινά δεδομένα για έναν Τούρκο επισκέπτη θα εκτοξευόταν σε 1.125 λίρες.
Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό, αντιστρέφοντας τους όρους, εάν κάποιος τουρίστας από τη γειτονική χώρα επιθυμεί να επισκεφτεί τα νησιά μας, δεδομένου ότι η αγοραστική του δύναμη θα έχει μειωθεί, αντί για 225€ θα μπορεί να ξοδέψει πλέον βάσει της διαμορφωμένης ισοτιμίας περίπου 170€ την ημέρα. Και αν αναλογιστεί κανείς πως μέσα σε αυτά τα χρήματα συμπεριλαμβάνεται και το κόστος διανυκτέρευσης, αντιλαμβάνεται εύκολα ότι δεν περισσεύουν πολλά χρήματα για την κάλυψη άλλων βασικών αναγκών στη διάρκεια των διακοπών του.