Διάλογος μέσα από τις στήλες του «Ε» έχει ανοίξει για ένα από τα πιο προβεβλημένα περιβαλλοντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η Λέσβος, δηλαδή το κλείσιμο και τη μετεγκατάσταση του πυρηνελαιουργείου. Στα όσα υποστήριξε πριν δύο ημέρες ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Δ.Σ. της ΕΑΣ Λέσβου, Στρατής Καβουρής, απαντά ο γραμματέας του Περιβαλλοντικού Συλλόγου και μέλος του Τοπικού Συμβουλίου Παμφίλων, Βαγγέλης Σπ. Παυλής. Ο κ. Παυλής αποφεύγει να αντιπαρατεθεί με τους εργαζομένους της Ένωσης και τονίζει ότι δεν μπορεί να γίνεται στόχος τους η κοινωνία των Παμφίλων και της Παναγιούδας. Τονίζει ότι η πίεση που ασκείται στην ΕΑΣ Λέσβου οφείλεται στο ότι, έως σήμερα, ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος αλλά και οι κάτοικοι της περιοχής δεν έχουν δει να γίνεται κανένα συγκεκριμένο βήμα για τη μετεγκατάσταση της μονάδας αλλού.

Συγκεκριμένα ο κ. Παυλής υποστηρίζει ότι:
- Ο αναπτυξιακός νόμος από την άνοιξη του 2007 προβλέπει τη μετεγκατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των πυρηνελαιουργείων.
- Οι κάτοικοι δείχνουν ανοχή στη λειτουργία της μονάδας εδώ και χρόνια, χωρίς κανένα αντισταθμιστικό όφελος. Χαρακτηριστικά σημειώνει ότι από τους 17 εργαζόμενους στο πυρηνελαιουργείο μόλις τρεις είναι από τα Πάμφιλα.

Νομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό το θέμα
Σε αντίθεση με τους εργαζομένους της ΕΑΣ Λέσβου, ο κ. Παυλής υποστηρίζει ότι το θέμα του πυρηνελαιουργείου δεν είναι πολιτικό, αλλά νομικό, περιβαλλοντικό και θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διότι έχει προκύψει ένα τεράστιο κοινωνικό ζήτημα και οι όποιες άλλες προσεγγίσεις είναι αβάσιμες και παραπλανητικές. Ένα άλλο επιχείρημα που χρησιμοποιείται από τους εργαζομένους είναι πως η μονάδα δε μολύνει και η όποια επιβάρυνση δημιουργεί είναι κατά πολύ μικρότερη από αυτή που δημιουργούν τα αστικά λύματα στην περιοχή. Στο επιχείρημα αυτό η απάντηση είναι πως επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το οργανικό ρυπαντικό φορτίο των αστικών λυμάτων είναι 300 - 400 mg/l BOD5, όταν το αντίστοιχο φορτίο του κατσίγαρου (το γνωστό «λιοζούμι») είναι περίπου 14.000 mg/l BOD5 (η σχετική βιβλιογραφία στη διάθεσή σας). Δηλαδή ο κατσίγαρος, που είναι το υγρό απόβλητο της επεξεργασίας του ελαιολάδου, μολύνει τη θάλασσα πάνω από 40 φορές περισσότερο απ’ ό,τι τα αστικά λύματα, καθιστώντας την από αστικά λύματα μόλυνση μηδαμινή μπροστά του.

Η περιβαλλοντική άδεια δεν... «καθυστέρησε»
Σε ό,τι αφορά στη λειτουργία της μονάδας για φέτος, ο κ. Παυλής τονίζει πως δεν... «καθυστέρησε» να εκδοθεί η άδεια της ΕΑΣΛ. Η ΕΑΣΛ δεν ανανέωσε την άδεια περιβαλλοντικών όρων που έληγε τον Αύγουστο 2008, διότι για μια ακόμη φορά δεν τήρησε τις προϋποθέσεις της προηγούμενης αδείας. Παράλληλα, στις 22 Νοεμβρίου 2008, συνέβη το περιστατικό της πυρκαγιάς που είχε ως αποτέλεσμα την έκθεση της ευρύτερης περιοχής σε άμεσο και μεγάλο κίνδυνο. Η επιχείρηση πήρε αυτή την άδεια στις 21 Ιανουαρίου 2009 και ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος κατέθεσε προσφυγή κατά της αποφάσεως αυτής της Περιφέρειας (βλέπετε, εμείς αναγκαζόμαστε να γινόμαστε δυσάρεστοι με όλους...), διότι θεωρεί ότι δεν έπρεπε να πάρει νέα περιβαλλοντική άδεια λόγω της συνεχούς παραβατικότητας, της έλλειψης πιστοποιητικού πυρασφαλείας, του περιστατικού της πυρκαγιάς κ.λπ.. Επαληθεύτηκε λίγες μέρες μετά.
Κατά τον κ. Παυλή, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις διάθεσης της πυρήνας που ως σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί, όπως είναι η μεταφορά της για επεξεργασία εκτός νησιού. Επίσης προτείνει αξιοποίηση των αποβλήτων με μεθόδους που θα μπορούσαν να αποδειχθούν κερδοφόρες, όπως είναι η παραγωγή βιομάζας, η παραγωγή εδαφοβελτιωτικών υλικών και ζωοτροφών, η ανάκτηση πολυφαινολών κ.λπ.).

Μέτωπο με BP και ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ
Ένα ακόμη επιχείρημα των εργαζομένων της Ένωσης ήταν ότι υπάρχει μένος κατά της Ένωσης, ενώ οι άλλες επιχειρήσεις που λειτουργούν στα Πάμφιλα μένουν στο απυρόβλητο. Στο ζήτημα αυτό, ο γραμματέας του Περιβαλλοντικού Συλλόγου απαντά:
- Έχουμε καλέσει τους επιθεωρητές περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ στο νησί, οι οποίοι διενέργησαν αυτοψία στις δύο αυτές μονάδες.
- Έχουμε υποβάλει σχετικά έγγραφα στους αρμόδιους υπουργούς, τα οποία βρίσκονται στη διάθεση του κάθε ενδιαφερομένου.
- Από το Τοπικό Συμβούλιο Παμφίλων δεν έχει γίνει δεκτή καμμία αίτηση της BP και της ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ (π.χ. αγκυροβόλιο).
- Έχουν γίνει διάφορες καταγγελίες στις αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες οι οποίες συνεχίζονται, καθώς και επαφές με αρμοδίους.
Συνεχίζοντας, σημειώνει ότι η ΕΑΣ Λέσβου έχει μια διαφορά με τις άλλες επιχειρήσεις κι αυτή είναι ότι οι κάτοικοι δε βιώνουν την κακή λειτουργία των δύο αυτών εγκαταστάσεων στο μέγεθος που βιώνουν την κακή λειτουργία της ΕΑΣΛ, η οποία τους επηρεάζει άμεσα στην καθημερινότητά τους, γι’ αυτό και έχουν ξεσηκωθεί.

Καραμέλα η μετεγκατάσταση
Σχετικά με το ζήτημα της μετεγκατάστασης, υποστηρίζει πως η Ένωση θα πρέπει να είχε λάβει υπόψη τις δεσμεύσεις της για μετεγκατάσταση ενώπιον των αρμόδιων αρχών και να σεβαστεί την απόφαση που πήρε το 2005. Παρά το έχει δεχθεί σειρά προτάσεων, δεν έχει υπογράψει καμμία συμφωνία ούτε με την Pieralisi, ούτε με καμμία άλλη εταιρεία... Πιστεύει ότι η Ένωση για το μόνο που ενδιαφέρεται είναι να κυλάει ο χρόνος χωρίς να γίνεται τίποτα. Αν λειτουργούσε με υπευθυνότητα, θα έπρεπε να έχει δρομολογήσει τη λύση του προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Παυλής δηλώνει: «Το γεγονός πάντως είναι ότι η ΕΑΣΛ δεν έχει προχωρήσει σε καμμία απτή ενέργεια εδώ και τέσσερα χρόνια. Τέσσερα ολόκληρα χρόνια δεν είναι “από τη μια στιγμή στην άλλη”, είναι κοροϊδία και αυτό το καταλαβαίνει ο καθένας.
Επιβάλλεται λοιπόν η κατασκευή ενός σύγχρονου εργοστασίου. Και όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενο σχόλιο του “E”: “δίχως πίεση δε γίνεται τίποτα”. Ας είμαστε ειλικρινείς και ας προσεγγίσουμε συνολικότερα το πρόβλημα, βλέποντας από τη μια το τεράστιο κοινωνικό ζήτημα που έχει προκύψει, το περιβαλλοντικό πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στα Πάμφιλα, την Παναγιούδα και στην ευρύτερη περιοχή, και από την άλλη την ανεπάρκεια ή την απροθυμία ορισμένων να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προχωρήσουν στις λύσεις. Το λεσβιακό ελαιόλαδο δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, ανήκει σε όλους μας. Όλοι θα βοηθήσουμε, αν υπάρξει ειλικρίνεια και υπευθυνότητα.»