Μεγάλο μέρος της ομιλίας τού αναπληρωτή υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Γιάννη Τσιρώνη την προηγούμενη Παρασκευή στη Βουλή αφιερώθηκε στα προγράμματα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Ο υπουργός απάντησε στην κριτική της Ν.Δ. με αντεπίθεση και χρέωσε στην αντιπολίτευση πολλές από τις στρεβλώσεις του προγράμματος κι -όπως ήταν φυσικό- θύμισε ότι η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου παρέλαβε βαλτωμένο το πρόγραμμα και τους βιοκαλλιεργητές απλήρωτους επί σειρά ετών. Τα όσα υποστηρίζει ο κ. Τσιρώνης είναι βάσιμα, ωστόσο η κριτική προς τα πεπραγμένα των προηγούμενων ηγεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν αποτελεί απάντηση στα υφιστάμενα προβλήματα. Το πιθανότερο είναι πως η κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να κατασταλάξει σε μια συγκεκριμένη απόφαση για το τι θα κάνει με το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

Σε ό,τι αφορά τις παρατάσεις, τόνισε ότι δόθηκαν για να αντιμετωπισθούν προβλήματα που είχαν οι κτηνοτρόφοι της βόρειας Ελλάδας. Επίσης, ανέφερε ότι ο σχεδιασμός που είχε γίνει από την προηγούμενη κυβέρνηση έκανε ασύμφορη τη συμμετοχή στο πρόγραμμα όσων έχουν αροτραίες καλλιέργειες. Η έγκριση στη βιολογική γεωργία μόνο των αιτήσεων που περιελάμβαναν εκτάσεις με περιοχές Natura, κατά τον υπουργό, είναι ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης, που είχε θεσπίσει τη ρύθμιση αυτήν στον σχεδιασμό του προγράμματος.

Σε ό,τι αφορά τη βιολογική κτηνοτροφία, τόνισε: «Εμείς ξέραμε ότι ήταν πιθανόν να επαναπροκηρύξουμε το μέτρο της κτηνοτροφίας, αυτό που κάνουμε τώρα δηλαδή. Όμως, ένα ήταν σίγουρο: Εάν δεν το επαναπροκηρύσσαμε και μοιράζαμε τα λεφτά έστω στους NATURA, τα λεφτά που θα έπαιρναν αυτοί οι κτηνοτρόφοι, αν δεν είχαμε κάνει τη διόρθωση και την παράταση, θα ήταν ψιχία».

Συγκαλλιέργειες και πολυκαλλιέργειες

Ακόμη, θύμισε τα προβλήματα που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια με τα μετακινούμενα και τα πολυώροφα χωράφια, καταστάσεις που ισοδυναμούν με ανοσιούργημα, που τις απέδωσε στο πελατειακό κράτος που δημιούργησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις.

Ένα σημείο της ομιλίας του κ. Τσιρώνη που δείχνει ορισμένους από τους νέους σχεδιασμούς της κυβέρνησης είναι αυτό που μιλάει για τη συγκαλλιέργεια, την πολυκαλλιέργεια και τα green logistics. Συγκεκριμένα είπε: «Συγκαλλιέργεια. Ξέρετε τη λέξη συγκαλλιέργεια; Ξέρετε τη λέξη πολυκαλλιέργεια; Γνωρίζετε το γεγονός ότι κόβονταν από τα προγράμματά σας βιοκαλλιεργητές επειδή έβαζαν τριφύλλι κάτω από την ελιά για να δώσουν άζωτο και το είχατε αυτό εξαιρέσει; Γνωρίζετε το γεγονός ότι είναι στη φύση της βιοκαλλιέργειας να έχουμε πάρα πολλά φυτά στις βραγιές, γιατί έτσι λειτουργεί η βιολογική γεωργία κι εσείς αυτά τα κόβατε; Κι αυτά τα διορθώσαμε την ύστατη στιγμή. Μιλήσατε και για στρατηγικό σχέδιο. Ναι, εμείς έχουμε στρατηγικό σχέδιο. Έχω μιλήσει επανειλημμένα -και δεν με παίρνει ο χρόνος σήμερα- και για τα green logistics. Τον νόμο που τώρα βάζουμε στην ΚΕΝΕ κι έρχεται στη Βουλή να δούμε θα τον ψηφίσετε; Και εκεί βάζουμε επιτέλους τους δύο μήνες που λέει η ευρωπαϊκή οδηγία για τα νωπά».

Μετά το φιάσκο τι;

 

Πριν από 20 ημέρες περίπου έγινε σύσκεψη στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για το ζήτημα των προγραμμάτων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Από τη σύσκεψη αυτήν δεν προέκυψε κάποια ανακοίνωση ή έστω διαρροή. Αυτό δείχνει ότι δεν υπήρξε καμία συγκεκριμένη απόφαση.

Την εκτίμηση αυτήν επιβεβαιώνουν τα όσα είπαν στη Βουλή την προηγούμενη Παρασκευή οι κ.κ. Τσιρώνης και Αποστόλου. Ο πρώτος μίλησε για επαναπροκήρυξη του προγράμματος της βιολογικής κτηνοτροφίας και ο δεύτερος για τροποποίηση των όρων της τελευταίας προκήρυξης. Βέβαια, και στις δύο περιπτώσεις το βασικό πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχουν οι πόροι για να ικανοποιηθούν οι 65.000 αιτήσεις. Είναι, λοιπόν, φανερό πως η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έχει αποφασίσει ως τώρα τι θα κάνει.

Από τα λεγόμενα του κ. Τσιρώνη είναι σαφές πως πρόθεση της κυβέρνησης είναι να δώσει περισσότερες επιδοτήσεις σε περισσότερους βιοκαλλιεργητές. Κανείς δεν θα διαφωνήσει με τη συγκεκριμένη στόχευση. Όμως, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν οι πόροι, είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Ακόμη χειρότερα, το πολύ μεγάλο πλάτεμα του προγράμματος οδήγησε τελικά στην ακύρωση του ένα σκέλους της προκήρυξης και στη μερική ακύρωση του άλλου σκέλους.

Αν υπήρχε η δυνατότητα να μεταφερθούν πόροι από άλλα προγράμματα με χαμηλή απορροφητικότητα, σίγουρα θα είχε αξιοποιηθεί. Το ότι δεν έγινε κάποια κίνηση σε αυτήν την κατεύθυνση ως τώρα δείχνει πως είτε υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τον σχεδιασμό του προγράμματος, είτε οι κοινοτικές αρχές δεν εγκρίνουν τόσο μεγάλη αναμόρφωση του προγράμματος. Θυμίζουμε ότι, με βάση τις αιτήσεις που κατατέθηκαν, οι υποψήφιοι βιοκαλλιεργητές ζητούν 1,5 δις ευρώ όταν η προκήρυξη διέθετε 0,4 εκατ. ευρώ και οι συνολικοί πόροι του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης είναι 5 δις ευρώ.

Ορισμένες αλήθειες για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία

 

Η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αντιμετώπισε τα προγράμματα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας ως μια δυνατότητα να μοιράσει πρόσθετες επιδοτήσεις στον αγροτικό κόσμο. Στόχος του σχεδιασμού αυτού ήταν να απαλύνει τις επιπτώσεις από τους πρόσθετους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές που θα κληθούν να πληρώσουν κυρίως οι μικροί παραγωγοί. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν μπήκαν κριτήρια μοριοδότησης των αιτήσεων. Μόνο που το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης έχει πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές, που φυσικά δεν μπορούν να αλλάξουν ριζικά.

Από τις επιδοτήσεις της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας εισπράττουν μεγάλα ποσά οι σύμβουλοι των παραγωγών και κυρίως οι πιστοποιητικές εταιρείες. Η αγορά των μελετητικών γραφείων είναι ανοιχτή και κάθε γεωπόνος μπορεί να δημιουργήσει το δικό του γραφείο και να εξυπηρετεί αγρότες. Δεν ισχύει το ίδιο με τις πιστοποιητικές εταιρείες. Με διάφορα νομικά και τεχνικά τερτίπια έχει δημιουργηθεί ένα κλειστό κλαμπ επιχειρήσεων που στην ουσία έχουν μοιράσει την αγορά και έχουν σίγουρη αμοιβή, αφού τα χρήματα που βάζουν στα ταμεία τους είναι ένα σημαντικό ποσοστό των εσόδων που έχουν οι βιοκαλλιεργητές - βιοκτηνοτρόφοι. Με αντίστοιχο τρόπο λειτουργεί και η αγορά των εφοδίων, φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και κτηνιατρικών σκευασμάτων που απευθύνονται στους βιοκαλλιεργητές και βιοκτηνοτρόφους.

Όλη αυτή η κατάσταση επιτρέπει σε όσους δεν εντάσσονται στα επιδοτούμενα προγράμματα να μη μετατρέπουν σε βιολογικές τις καλλιέργειές τους. Έτσι τα βιολογικά προϊόντα, αντί να κερδίζουν τη μάχη από τα συμβατικά προϊόντα, παραμένουν επί δεκαετίες ένα μικρό τμήμα της αγοράς.

Η ηγεσία του Υπουργείου γνωρίζει πολύ καλά τα παραπάνω, ωστόσο απέφυγε να προβεί στις αναγκαίες τομές που θα άλλαζαν τη ροή των πραγμάτων. Η επιλογή αυτή σε συνδυασμό με την έλλειψη πόρων οδήγησαν σε αποτυχία την προσπάθεια να δοθούν περισσότερες επιδοτήσεις σε περισσότερους αγρότες από τα δύο προγράμματα.

Από την έντυπη έκδοση του «Εμπρός»