Ανάλυση του νομοσχεδίου που παρουσίασε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τις σταβλικές εγκαταστάσεις

Ριζική αναμόρφωση του νομικού πλαισίου για τις σταβλικές εγκαταστάσεις προωθεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Η κεντρική φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι η προσαρμογή της ελληνικής κτηνοτροφίας στα δεδομένα των ανεπτυγμένων κτηνοτροφικά χωρών της βόρειας Ευρώπης. Ωστόσο, για πρώτη φορά, το σχέδιο νόμου δείχνει πως σε κυβερνητικό επίπεδο έχουν κατανοηθεί και τα δεδομένα που ισχύουν στην κτηνοτροφία της χώρας μας. Έτσι, γίνεται διαχωρισμός των στάβλων σε κατηγορίες, προβλέπεται η αδειοδότηση μονάδων που βρίσκονται σε περιοχές Natura και σε δασικές εκτάσεις. Για όσους παραβαίνουν τη νομοθεσία, προβλέπονται πρόστιμα που φθάνουν έως τις 100.000 ευρώ.

Το σχέδιο νόμου δείχνει ότι κινείται στην κατεύθυνση αντιμετώπισης ενός σημαντικού προβλήματος, που ταλαιπωρεί τους κτηνοτρόφους της χώρας και των νησιών μας την τελευταία δεκαετία. Οι πρόνοιες του νομοσχεδίου απλουστεύουν την έκδοση των αδειών εγκατάστασης για τις κτηνοτροφικές μονάδες, θεσπίζοντας διατάξεις για την προστασία τους.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα που δεν αντιμετωπίζονται με τις διατάξεις του νομοσχεδίου. Για παράδειγμα, δε διευθετείται το θέμα της γειτνίασης των σταβλικών εγκαταστάσεων με αρχαιολογικές ζώνες ή της ύπαρξής τους εντός περιοχών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ένα θέμα που απασχολεί πολύ μεγάλο αριθμό κτηνοτρόφων της Λέσβου και της Λήμνου.
Ένα δεύτερο εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι κατά πόσο οι υπηρεσίες που θα κληθούν να εφαρμόσουν το νόμο, μπορούν να μπουν στο πνεύμα του. Δηλαδή, πόσο έχουν κατανοήσει ότι στόχος του νόμου είναι να νομιμοποιηθούν και να εκσυγχρονιστούν όσο γίνεται περισσότερες μονάδες και σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Οι ρυθμίσεις που προβλέπονται, συμβάλλουν στη μείωση του κόστους αδειοδότησης, το οποίο μπορεί να πέσει σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα αν η ανάθεση των διαδικασιών αδειοδότησης γίνει ομαδικά από αγροτικούς συλλόγους ή αγροτικούς συνεταιρισμούς. Σε κάθε περίπτωση, το σχέδιο νόμου κινείται σε σωστή κατεύθυνση.


Διαχωρίζονται...
Τρεις κατηγορίες στάβλων

Μια από τις βασικές πτυχές του νέου νόμου για τις σταβλικές εγκαταστάσεις είναι ο διαχωρισμός τους σε τρεις κατηγορίες. Έτσι, θα έχουμε τα πρόχειρα καταλύματα ζώων, τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις που κατασκευάζονται σύμφωνα με εγκεκριμένα πρότυπα κατασκευών και τις σύγχρονες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις εκτροφών εντατικής μορφής.

Ως πρόχειρα καταλύματα ζώων χαρακτηρίζονται εκείνα που οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις τους εξυπηρετούν εκτατικής μορφής κτηνοτροφία και μετακινούμενους κτηνοτρόφους. Στα νησιά του Νομού μας υπάρχει μεγάλος αριθμός τέτοιων στάβλων, οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν μπορούν να αδειοδοτηθούν, καθώς δεν πληρούν τις διατάσεις της ισχύουσας νομοθεσίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι κτηνοτρόφοι λαμβάνουν άδειες ελευθέρας βοσκής, αλλά δεν μπορούν να νομιμοποιήσουν τα καταλύματά τους.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, οι οποίες κατασκευάζονται σύμφωνα με εγκεκριμένα πρότυπα κατασκευών. Στην κατηγορία αυτή θα ενταχθούν όλες οι σταβλικές εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν στα νησιά του Νομού μας με κοινοτικές χρηματοδοτήσεις τα τελευταία 10 με 15 χρόνια.
Η τρίτη κατηγορία αφορά σε σύγχρονες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις εκτροφών εντατικής μορφής.
Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται ότι οι κτηριακές εγκαταστάσεις μπορεί να είναι:
Α) Συμβατικές κατασκευές για τις οποίες απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας.
Β) Μονάδες θερμοκηπιακού τύπου με έγκριση του Κέντρου Ελέγχου Κτηνοτροφικών Κατασκευών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ή άλλου φορέα. Στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας.
Γ) Μεταλλικές ή μικτές κατασκευές με βάση προεγκεκριμένες μελέτες, για τις οποίες υπάρχει απαλλαγή από αρχιτεκτονική και στατική μελέτη.
Με την πρόβλεψη αυτή, το Υπουργείο βάζει τέλος στην κατασκευή πρόχειρων καταλυμάτων και κάνει σαφή την πρόθεσή του να προσανατολίσει τους αγρότες στη σταβλισμένη και την ημισταβλισμένη κτηνοτροφία.


Μία επιτροπή σταβλισμού

Σε κάθε περιφερειακή ενότητα θα συγκροτηθεί μια επιτροπή σταβλισμού. Οι δευτεροβάθμιες επιτροπές σταβλισμού καταργούνται. Στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία περισσότερων επιτροπών σταβλισμού στις περιφερειακές ενότητες που καλύπτουν περισσότερα από ένα νησιά. Πρόκειται για ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί, ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα στην αδειοδότηση των στάβλων σε νησιά όπως είναι η Λήμνος και η Ικαρία.

Οι επιτροπές θα είναι τριμελείς. Πρόκειται για μια ρύθμιση που εφαρμόζεται εδώ και ένα χρόνο περίπου, κι αυτό γιατί διαπιστώθηκε ότι η αρχική πολυπληθής σύνθεση των επιτροπών (11μελείς) τις καθιστούσε αντιπαραγωγικές και μη λειτουργικές.
Οι πρωτοβάθμιες επιτροπές συγκροτούνται από:
- Γεωπόνο ή κτηνίατρο του υποτομέα γεωργίας, ως πρόεδρο.
- Γιατρό-υγιεινολόγο ή επόπτη δημόσιας υγείας.
- Υπάλληλο των υπηρεσιών του τομέα έργων-χωροταξίας.
Η επιτροπή σταβλισμού είναι αρμόδια για τον έλεγχο, τη διενέργεια αυτοψίας και την παροχή γνώμης για κάθε θέμα εγκατάστασης κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης και για την παροχή γνώμης για την απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος ή επιτηδεύματος στις περιπτώσεις που κινδυνεύει η δημόσια υγεία. Η επιτροπή σταβλισμού για κάθε γνώμη της συντάσσει πρακτικό, το οποίο υποβάλλει στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή, η οποία αποφαίνεται οριστικά. Στην περίπτωση της Λέσβου, αδειοδοτούσα αρχή είναι το Γραφείο Γεωργικής Ανάπτυξης του Δήμου Λέσβου. Στη Λήμνο και τον Άι-Στράτη, τα αντίστοιχα γραφεία των δήμων.


Η διαδικασία αδειοδότησης

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαδικασία διαβούλευσης, η άδεια εγκατάστασης κτηνοτροφικών μονάδων θα είναι προεκτυπωμένη και θα περιλαμβάνει κατάλογο των απαιτουμένων δικαιολογητικών που ελέγχονται τυπικά κατά την κατάθεσή τους (check-list). Για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης της πρώτης κατηγορίας κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων (μικροί στάβλοι ή προσωρινά καταλύματα), απαιτείται κατάθεση φακέλου με τα εξής δικαιολογητικά:

α) Αίτηση του κτηνοτρόφου με αναφορά της δυναμικότητάς της εκφρασμένης σε αριθμό εκτρεφόμενων ζώων και της γεωγραφικής θέσης της με συντεταγμένες αναφοράς.
β) Υπεύθυνη δήλωση όπως εκάστοτε ισχύει, στην οποία ο ενδιαφερόμενος φορέας δηλώνει ότι τα δηλούμενα στοιχεία της εκμετάλλευσης είναι αληθή και ότι η εκμετάλλευση λειτουργεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις σχετικά με:
- την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας,
- την υγιεινή και καλή διαβίωση των εκτρεφόμενων ζώων,
- τις ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και χώρων ή δραστηριοτήτων που χρήζουν προστασίας, καθώς και οικισμών και πηγών ύδατος,
- την ιδιοκτησία και νόμιμη χρήση του χωραφιού της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης,
- τους όρους της εργατικής νομοθεσίας για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων και τις σχετικές υγειονομικές διατάξεις.
Στην υπεύθυνη δήλωση αναφέρεται επίσης ότι ο κτηνοτρόφος έχει γνώση των συνεπειών της ισχύουσας νομοθεσίας σε περίπτωση μη τήρησης των αναφερομένων σ’ αυτή.
Το αποδεικτικό κατάθεσης του φακέλου έχει την ισχύ άδειας εγκατάστασης μέχρι τον έλεγχο τήρησης των ανωτέρω προϋποθέσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου, ο οποίος ολοκληρώνεται εντός ενός μηνός. Μετά τον έλεγχο και εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις, εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης.

Προέγκριση εγκατάστασης
Για τους στάβλους της δεύτερης και τρίτης κατηγορίας, πριν την άδεια εγκατάστασης απαιτείται άδεια προέγκρισης εγκατάστασης, για τη χορήγηση της οποίας απαιτείται κατάθεση φακέλου με τα εξής δικαιολογητικά:
α) Αίτηση του κτηνοτρόφου στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή (δηλαδή το γραφείο Αγροτικής Ανάπτυξης του κάθε δήμου) για χορήγηση άδειας εγκατάστασης.
β) Στην περίπτωση που δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση, υποβάλλεται τεχνική έκθεση σε τρία αντίγραφα, που συντάσσεται από τον ενδιαφερόμενο ή από μηχανικό ή γεωτεχνικό για λογαριασμό του.
γ) Στην περίπτωση που απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση, συντάσσεται Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), σύμφωνα με τις διατάξεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η οποία διαβιβάζεται από την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή στην αρμόδια υπηρεσία Περιβάλλοντος.
Αν δεν απαιτείται, δεν ακολουθείται η διαδικασία εκπόνησης ΜΠΕ. Σε αυτή την περίπτωση, οι στάβλοι υπόκεινται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (Π.Π.Δ.).
δ) Υπεύθυνη δήλωση, όπως αναφέρεται και στην προηγούμενη περίπτωση.

Άδεια εγκατάστασης
Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης σε στάβλους της δεύτερης και τρίτης κατηγορίας κτηνοτροφικών, ο κτηνοτρόφος υποβάλλει αίτηση μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των εγκαταστάσεων και 30 εργάσιμες ημέρες πριν από τη μεταφορά ζωικού κεφαλαίου σε αυτήν, η οποία συνοδεύεται:
- Στην περίπτωση στάβλου της δεύτερης κατηγορίας, από έγκριση κατασκευής των κτηριακών εγκαταστάσεων από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία.
- Στους στάβλους της τρίτης κατηγορίας απαιτείται η οικοδομική άδεια των κτηριακών εγκαταστάσεων από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία.
- Στην περίπτωση που οι ως άνω κτηριακές εγκαταστάσεις κτηνοτροφικής εγκατάστασης ή εκμετάλλευσης απαλλάσσονται από την υποχρέωση οικοδομικής άδειας ή είναι αυθαίρετες, αντί των ανωτέρω η αίτηση συνοδεύεται αντίστοιχα από βεβαίωση απαλλαγής από την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία ή από απόφαση εξαίρεσης από την κατεδάφιση των κτηριακών εγκαταστάσεων από την εκάστοτε αρμόδια πολεοδομική ή άλλη υπηρεσία.
- Από Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), όταν αυτή απαιτείται, την οποία η αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή ζητά από την αρμόδια υπηρεσία Περιβάλλοντος και την επισυνάπτει στην ανωτέρω αίτηση.
Σε περιοχές που είναι ενταγμένες στο κοινοτικό δίκτυο Natura 2000, επιτρέπεται η εγκατάσταση κτηνοτροφικών μονάδων μικρής και μεσαίας δυναμικότητας με τους ειδικούς περιβαλλοντικούς και άλλους όρους που ισχύουν κάθε φορά για τις περιοχές αυτές.