… και για τη Λέσβο ίσως τα δυσκολότερα

Είναι κοινή παραδοχή, όχι μόνο μεταξύ μας αλλά και ως κλίμα στη διεθνή κοινή γνώμη, ότι η Ελλάδα με έναν συνδυασμό πολιτικής αποφασιστικότητας από πλευράς κυβέρνησης, σεβασμού της υπεύθυνης υποστήριξης των ειδικών επιστημόνων, ικανοποιητικής υποστήριξης των πολιτικών επιλογών από το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης αλλά κυρίως πειθαρχημένης και υπεύθυνης ανταπόκρισης της πλειοψηφίας των πολιτών, τα κατάφερε ως τώρα πολύ καλά στο κυρίαρχο ζήτημα της προστασίας της ανθρώπινης ζωής από την πανδημία του κορονοϊού αλλά και στην στοιχειώδη οικονομική υποστήριξης όσων πλήττονται από τα αναγκαία μέτρα.

Η συλλογική αυτή προσπάθεια και η αντίστοιχη πορεία, δεν ήταν ασφαλώς ούτε τέλεια ούτε απολύτως ευθύγραμμη. Και κάποιες υπερβολές στην εφαρμογή της πολιτικής υπήρξαν, και κάποιες αστοχίες, και κάποιες ανόητες ή και αλλοπρόσαλλες αντιπολιτευτικές κορώνες και κάποιες κουτοπονηριές παράκαμψης των μέτρων από τους συνήθεις «εξυπνάκηδες» και κάποιες προσπάθειες πολλών …γλαστρών να ποτιστούν κοντά στους βασιλικούς. Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν μια κοινωνία που δεν αποτελείται συνολικά από αγγέλους και ένα κράτος και πολιτικό σύστημα συνολικά, που δεν μας είχε συνηθίσει σε συνέπεια, αποτελεσματικότητα και υπευθυνότητα κλήθηκαν ξαφνικά, να αντιμετωπίσουν πρωτόγνωρες καταστάσεις και καινοφανή προβλήματα.

Προβλήματα μπροστά στα οποία αστόχησαν ή και λύγισαν κρατικές οντότητες και συστήματα κατά τεκμήριο πολύ πιο ισχυρά από αυτά μιας χώρας όπως η Ελλάδα που βρέθηκε άλλωστε να βγαίνει από μια δεκαετή πολύπλευρη κρίση.

Με όλα αυτά δεδομένα, και παρά τις όποιες αδυναμίες, το ισοζύγιο όλων των εμπλεκομένων είναι σαφώς θετικό, και στο βαθμό που αξιοποιείται ως εμπειρία και ως κλίμα, προοιωνίζεται ότι στις δύσκολες μέρες που με βεβαιότητα θα ακολουθήσουν έχει δημιουργηθεί μια καλή μαγιά για να αντιμετωπιστούν κατά το δυνατό καλύτερα οι αντιξοότητες.

Μιλάμε για δύσκολες μέρες που ακολουθούν αφού μεταξύ άλλων:

- Μέχρι τώρα, η όλη κατά γενική ομολογία επιτυχής αντιμετώπιση στη χώρα μας του μείζονος ζητήματος της υγείας των πολιτών, κινήθηκε περισσότερο στη γραμμή της καθυστέρησης της πανδημίας για την αποφυγή μαζικής διασποράς και συντήρησης της αντοχής του συστήματος υγείας, επομένως απέχουμε αρκετά από κατάσταση απόκτησης ευρείας συνολικής ανοσίας.

- Όσο και αν στην Ελλάδα τα καταφέραμε καλύτερα, και από τώρα και μπρος το καλοκαίρι θα είναι κατά τις γνώμες των ειδικών ένας σημαντικός σύμμαχος κατά του ιού, η παγκοσμιότητα του ζητήματος δεν αποκλείει ούτε την εισαγόμενη διασπορά, ούτε και τυχόν φαινόμενα αναζωπύρωσης.

- Παρά τις συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες το απολύτως αποτελεσματικό φάρμακο δεν έχει βρεθεί και πολύ περισσότερο το αποτελεσματικό εμβόλιο ίσως δεν προλάβει να εμφανιστεί μαζικά πριν τον επόμενο χειμώνα.

- Τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και στην Ελλάδα ειδικότερα, αναμένεται σημαντική οικονομική ύφεση που όσο δεν υπάρχει οριστική αντιμετώπιση της πανδημίας σε υγειονομικό επίπεδο, το μέγεθός της είναι απρόβλεπτο, με τους απαισιόδοξους να μιλούν για διψήφια ποσοστά μείωσης τους ΑΕΠ.

- Ειδικότερα για μια χώρα σαν την Ελλάδα, που στηρίζει μεγάλο μέρος της οικονομικής της δυναμικής στον τουρισμό, τα προβλήματα λόγω πολλών εμπλεκόμενων κλάδων που ευνοούν φαινόμενα συνωστισμού αλλά και η -σε μεγάλο βαθμό- στήριξη σε επισκέπτες από το εξωτερικό, βάζει μπροστά σε πολιτική ηγεσία και ειδικούς δύσκολες εξισώσεις που δεν είναι βέβαιο ότι έχουν «άριστη λύση».

- Για να πάμε και στα δικά μας, στη Λέσβο της τεράστιας φόρτισης από το μεταναστευτικό και προσφυγικό, ήρθαν να προστεθούν και τα προβλήματα από την πανδημία, που ναι μεν ως τώρα δεν έφεραν -να δαγκώσουμε την …γραφίδα μας- πληθώρα κρουσμάτων, όμως η ωρολογιακή βόμβα του συνωστισμού της Μόριας είναι υπαρκτή και πάντα ικανή να ανατρέψει ανά πάσα στιγμή τα δεδομένα.

- Ένα παρεπόμενο δυσμενές στοιχείο που για τη Λέσβο δυσχεραίνει τις διαδικασίες επανόδου σε κάποιας μορφής κανονικότητα, είναι το δυσμενές κλίμα που προϋπήρχε, σε συνδυασμό με την πρόσθετη έλλειψη εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς το κράτος αλλά και μερίδα των τοπικών ηγητόρων, από άστοχους χειρισμούς του πρόσφατους παρελθόντος.

Στην εντελώς ενδεικτική παράθεση κάποιων παραμέτρων που καταδεικνύουν τις δυσκολίες της επόμενης μέρας τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να συμβάλλουν στην άμβλυνση των δυσκολιών και στην υπέρβαση των δεδομένων προβλημάτων. Ας δούμε κάποια πιο σημαντικά.

- Το σύστημα υγείας κυρίως σε ό,τι αφορά το δημόσιο κομμάτι του είναι σίγουρα σε καλύτερη κατάσταση από αυτήν που βρισκόταν στην αρχή της πανδημίας, αφού δόθηκε σχετικά ικανοποιητικός χρόνος αλλά και υπήρξαν οι απαραίτητες παρεμβάσεις για την βελτίωση και συμπλήρωση υποδομών αλλά και πολύ πιο ικανοποιητική στελέχωση κρίσιμων τομέων της πρώτης γραμμής. Μάλιστα, η κυβερνητική δέσμευση που θα πρέπει να κρίνεται συνεχώς ως προς την συνέπειά της, ότι οι όποιες βελτιώσεις και προσθήκες θα έχουν μόνιμο χαρακτήρα, ίσως αφήνουν μια σημαντική παρακαταθήκη στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας που θα μας κάνουν να πούμε το «ουδέν κακόν αμιγές καλού».

- Συνολικά χτίστηκε μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολιτών που θα πρέπει να επιδιωχθεί από κάθε πλευρά να αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα. Ειδικά εδώ στη Λέσβο, περιμένουμε και κάποια επιπλέον δείγματα γραφής, γιατί πιστεύουμε δικαιολογημένα ότι έχουμε λαμβάνειν σε επίπεδο κρατικής συμπαράστασης στα πρόσθετα προβλήματά μας.

- Συμπληρωματικά προς το παραπάνω είναι φανερό ότι η συλλογική εθνική επιτυχία ενίσχυσε σε όλους μας μετά από πολλά χρόνια ένα κλίμα αυτοπεποίθησης και πίστης στις δυνατότητές μας ως λαού.

- Υπάρχουν οικονομολόγοι που πιστεύουν ότι αν οι εξελίξεις στο μέτωπο της αντιμετώπισης του υγειονομικού ζητήματος είναι θετικές σε σχετικά σύντομο χρόνο, η αντίδραση της οικονομίας προς τα πάνω θα εκπλήξει θετικά, με αντιδράσεις που περιγράφονται στα οικονομετρικά μοντέλα με σχήματα σύμφωνα με το αγγλικό γράμμα V ή έστω U.

- Σε τοπικό επίπεδο, η διεκδικητική αλλά ταυτόχρονα υπεύθυνη και χωρίς ανέξοδες ή λαϊκίστικες κραυγές στάση των αιρετών της αυτοδιοίκησης και συνολικά των τοπικών μας εκπροσώπων, μπορεί να πετύχει πολλά. Μια τέτοια στάση όμως των τοπικών ηγητόρων, δεν έρχεται μόνο ως επακόλουθο δικής τους πρωτοβουλίας, αλλά ως συλλογική απαίτησή μας ως τοπικής κοινωνίας, που πιο ώριμοι μέσα από τις περιπέτειες οφείλουμε να απαιτήσουμε διεκδίκηση πρακτικών μέτρων αποσυμφόρησης του νησιού από την πίεση του μεταναστευτικού και μέτρα πραγματικής στήριξης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.

- Στα πλαίσια αυτά, διεκδίκηση μέτρων σε συμπόρευση με τα άλλα νησιά που αντιμετωπίζουν τα ίδια με μας προβλήματα, όπως η καθιέρωση συνολικά μεταφορικού ισοδυνάμου για κάθε μετακινούμενο προς τα νησιά ως μέτρο τόνωσης του τουρισμού, η κατ’ εξαίρεση χρηματοδότηση των νησιωτικών Δήμων που πλήττονται επιπλέον από το μεταναστευτικό, η προτεραιότητα στην χρηματοδότηση από πόρους του ΕΣΠΑ σε δημόσιες επενδύσεις και ιδιωτικά έργα, θα ήταν μερικές χρήσιμες επιλογές. Όλα αυτά όμως δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο «γκρίνιας» και μεμψιμοιρίας αλλά οργανωμένης και τεκμηριωμένης διεκδίκησης από τους τοπικούς μας φορείς.

Επομένως, πολλές οι δυσκολίες της επόμενης μέρας, περισσότερες οι δυσκολίες για νησιά όπως η Λέσβος με τα πρόσθετα προβλήματα, όμως με σωστές κινήσεις και αξιοποίηση των πρόσφατων εμπειριών και κυρίως με όραμα, προγραμματισμό και αισιοδοξία, πιστεύουμε ότι το στοίχημα της ανάκαμψης μπορεί να κερδηθεί.