Προχθές Δευτέρα στα Παράκοιλα της Λέσβου, πραγματοποιήθηκε η εξόδιος ακολουθία του Γιώργου Ζερβομανώλη, που έπεσε μαχόμενος στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ στην Κύπρο, στις 16 Αυγούστου του 1974.

Στην τελετή παραβρέθηκε η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου, η οποία δήλωσε: «Επιστρέφει σήμερα στο νησί μας, στο χωριό του, τα Παράκοιλα, ο ήρωας Γιώργος Ζερβομανώλης, που έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία και τη δημοκρατία στην Κύπρο στις 16 Αυγούστου 1974.

Οι άνθρωποι του τόπου του, με συγκίνηση και υπερηφάνεια, είμαστε παρόντες με το σώμα και την ψυχή μας, σε αυτή την οφειλόμενη πράξη υποδοχής στο αγνοούμενο παιδί μας.

Στους ανθρώπους που μάχονται και πεθαίνουν, είναι πάντα άξια η τιμή».

Γράμμα πριν το θάνατο

Το 1974, ο 21 ετών στρατιώτης Γιώργος Ζερβομανώλης από τη Λέσβο, παιδί οικογένειας ψαράδων - Μικρασιατών προσφύγων, όπως αποδείχθηκε, σκοτώθηκε αμυνόμενος, κατά τη διαδικασία απαγκίστρωσης των υπερασπιστών του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ από το ύψωμα Α΄ στα περίχωρα της Λευκωσίας. Ετάφη από τους Τούρκους εισβολείς σε ομαδικό τάφο, που βρέθηκε 1.200 μέτρα βόρεια του στρατοπέδου, δίπλα από ένα ρυάκι μαζί με άλλα 11 άτομα. Αυτός ο τάφος ανασκάφτηκε, ενώ 10 από τους 12 θαμμένους εκεί ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.

Στο τελευταίο γράμμα, αναφέρει ο Στρατής Μπαλάσκας σε ρεπορτάζ του για το ΑΠΕ - ΜΠΕ, προς τους γονείς και τα αδέλφια του, που στάλθηκε από την Κύπρο στις 9 Αυγούστου 1974, στο «διάλειμμα» των εχθροπραξιών μεταξύ «Αττίλα 1» και «Αττίλα 2», ο Γιώργος Ζερβομανώλης έγραφε: «Πολυαγαπημένοι μου και αξέχαστοι γονείς, πολυαγαπημένη μου αδελφούλα. Ο πόλεμος έχει τελειώσει πια εδώ και έχουν ησυχάσει τα πράγματα και γι’ αυτό δεν θέλω να στεναχωριέστε καθόλου για μένα, αλλά να κοιτάτε τον εαυτό σας και να περνάτε καλά. Το ξέρω πόση λαχτάρα πήρατε με τα επεισόδια που έγιναν, αλλά τι να κάνουμε ήταν γραφτό μας και αυτό. Το ευχάριστο είναι ότι ζω και αυτό φτάνει. Τα άλλα θα περάσουν και θα τα ξεχάσουμε, αν και είναι δύσκολο για μένα να ξεχάσω αυτές τις δραματικές ημέρες μέσα στο καυτό βόλι που έπεφτε και τους συναδέλφους μου που σκοτώθηκαν. Κάθομαι και σκέφτομαι τη μητέρα τους, την πίκρα που θα πήραν όταν έμαθαν για τον σκοτωμό των παιδιών τους. Τι κάνει ο πατέρας μου, πηγαίνει στη θάλασσα, βγάζει καμιά σαρδέλα; Δώστε χαιρετισμούς σε όλη τη γειτονιά…».

Μετά το γράμμα, ο Γιώργος Ζερβομανώλης επικοινώνησε μόνο μία φορά με την οικογένειά του, στέλνοντας ένα τηλεγράφημα στα γραφεία της κοινότητας του χωριού του, τις παραμονές του Δεκαπενταύγουστου του 1974.

Οι γονείς του δεν ζουν πια, ενώ η αδελφή του, Κατίνα Ζερβομανώλη-Φαντζίκη, η οποία ζει στα Παράκοιλα και έχει δώσει στον γιο της, το όνομα του αδελφού της, ανέφερε: «Δεν περιμέναμε τόσα χρόνια μετά, ότι ο Γιώργος θα ζούσε. Αλλά 43 χρόνια τώρα, ούτε οι γονείς μας, ούτε κι εγώ τού κάναμε μνημόσυνο… Δεν είχαμε, όμως, άλλες ελπίδες ότι θα ήταν ζωντανός… Ελπίζαμε μόνο πως θα βρεθούν τα λείψανά του και θα τα μεταφέρουμε εδώ, στο χωριό μας, να αναπαυθεί για πάντα. Να ξεκουραστεί η ψυχή του εδώ, στο χωριό μας, να ξεκουραστεί και η ψυχή των γονιών μας, που έφυγαν με την αγωνία και το γιατί για τον Γιώργο».

Και άλλοι

Εκτός από τον Γιώργο Ζερβομανώλη, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, είχαν εξαφανιστεί και άλλοι δυο Λέσβιοι. Ο 22χρονος Ασημάκης Μπουρέκας από τη Μόρια, του οποίου τα λείψανα ταυτοποιήθηκαν και μεταφέρθηκαν στο χωριό του το 2001, ενώ ακόμα και σήμερα φέρεται ως αγνοούμενος ο λοχίας Κώστας Πατσανάς, από τον Γαβαθά της Λέσβου.

Από την έντυπη έκδοση του «Εμπρός»