Η Λέσβος επιβάλλεται, μετά την πενταετή και πλέον ταλαιπωρία με το προσφυγικό-μεταναστευτικό, να γυρίσει σελίδα επιτέλους και να μπει σε μια κανονικότητα, προκειμένου να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα προς όφελος του νησιού και της τοπικής κοινωνίας. Οι δυνατότητες που ξανοίγονται μπροστά της είναι σημαντικές, αρκεί να τις αξιοποιήσει, δεδομένου ότι τα επόμενα χρόνια οι χρηματοδοτήσεις από το νέο ΕΣΠΑ και τα άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα είναι πολύ περισσότερες και απαιτούν καλό προγραμματισμό, συντονισμό ενεργειών και ιεράρχηση προτεραιοτήτων προκειμένου να αξιοποιηθούν και να πιάσουν τόπο! Για να συμβούν όμως αυτά, προέχει να μπει σε μια τάξη η διαχείριση του μεταναστευτικού, να πάψει να απασχολεί ανισομερώς σε σχέση με τα άλλα θέματα του νησιού τις τοπικές αρχές και επιτέλους να υπάρξει συνεννόηση και συντονισμός μεταξύ των αυτοδιοικητικών αρχών, των δήμων και της περιφέρειας, για το τι πρέπει να γίνει στο νησί συνολικά και επιμέρους. Και επειδή για να επιτευχθεί το πρώτο εξαρτάται από άλλους κυρίως παράγοντες, που έχουν να κάνουν με το διεθνές κλίμα, με τις μεταναστευτικές ροές, αλλά και με τις κυβερνητικές ενέργειες και αποφάσεις, τουλάχιστον το δεύτερο, οι σχέσεις δηλαδή των τοπικών αρχών, που εξαρτάται αποκλειστικά από τους τοπικούς «άρχοντες», οφείλουν να φροντίσουν να τις εξασφαλίσουν, γιατί η γκρίνια και οι αντιδικίες μόνο βλαπτικές συνέπειες είναι για το νησί μας. Και δυστυχώς υπάρχει μια κακή προϊστορία, που φαίνεται να έχει συνέχεια. Την προηγούμενη πενταετία οι όχι καλές σχέσεις μεταξύ της δημοτικής αρχής Γαληνού και της περιφερειακής αρχής Καλογήρου, που αρκετές φορές είχε και έντονες αντιπαραθέσεις, είχε συνέπειες σε έργα και παρεμβάσεις στο νησί, ενώ και σήμερα οι κακές σχέσεις κυρίως μεταξύ των δυο δήμων, δεν είναι χωρίς επιπτώσεις.

Σε ό,τι αφορά τώρα το μεταναστευτικό, με τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει και με τις εξελίξεις που δρομολογούνται, δείχνουν ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη για πρώτη φορά ίσως, από τότε που ανάλαβε την κυβερνητική εξουσία, να λύσει το πρόβλημα, έχοντας ένα σχέδιο με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, που φαίνεται πειστικό προκειμένου να καταστεί διαχειρίσιμη η κατάσταση στο νησί. Κάτι που δεν συνέβαινε τους προηγούμενους μήνες όταν μιλούσε για κλειστή δομή στη Λέσβο, που θα μπορούσε να στεγάσει περί τις 7.000 ανθρώπους, όταν στο νησί ήδη βρισκόταν 25.000 εγκλωβισμένοι για τους οποίους δεν έλεγε τι θα τους κάνει, παρά μόνο αόριστα ότι ...κάποτε θα έφευγαν από αυτό. Και επιπλέον την περίοδο αυτή οι μεταναστευτικές ροές από τα απέναντι παράλια ήταν συνεχείς, προκαλώντας τεράστια ανησυχία, γιατί έμοιαζε μη αντιμετωπίσιμο. Δικαιολογημένα λοιπόν και η συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας και των τοπικών αρχών εξέλαβε την επιμονή της κυβέρνησης, περί της νέας κλειστής δομής, ως μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ακόμη, δίπλα στη Μόρια και στις άλλες που ήδη λειτουργούν στο νησί. Και αυτό προφανώς δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό από κανέναν, γιατί η αποσυμφόρηση παραπεμπόταν στις καλένδες και η αξιοπιστία της κυβέρνησης βρισκόταν στο ναδίρ!

Στην παρούσα φάση όμως, τα δεδομένα άλλαξαν άρδην και δημιουργούν τις προϋποθέσεις, αυτά που πριν μερικούς μήνες δεν έπειθαν κανέναν, σήμερα να αποτελούν τη βάση για την επίλυση του προβλήματος, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και μέτρα, που ήδη τρέχουν, ανεβάζοντας έτσι και την αξιοπιστία της κυβέρνησης για τις πραγματικές διαθέσεις της. Η αλλαγή δεδομένων και κλίματος υποχρέωσε έτσι και μερίδα των τοπικών παραγόντων, δυστυχώς όχι όλων, να κατανοήσουν ότι τώρα είναι η στιγμή, για να αναλάβουν και τις δικές τους ευθύνες και να δράσουν προκειμένου από κοινού με τους κυβερνητικούς αρμοδίους να βρεθεί λύση. Δεν χωρεί καμιά αμφιβολία ότι όλοι πλέον, άλλοι με δημόσιες δηλώσεις τους και άλλοι συζητώντας σε παρέες μεταξύ φίλων και συνεργατών και πάντως στο παρασκήνιο, παραδέχονται ότι η κατάσταση μετά τη φωτιά στο ΚΥΤ και όσα έχουν δρομολογηθεί είναι καλύτερη. Μάλιστα και αυτοί που δεν θεωρούν ως κομβική λύση του προβλήματος τη δημιουργία νέου ΚΥΤ εκτός κατοικημένης περιοχής, αποδέχονται δειλά-δειλά την αναγκαιότητα δημιουργίας μιας μικρής δομής σε περιοχή απομονωμένη, προσθέτοντας ωστόσο ότι αυτό θα πρέπει να γίνει, αφού προχωρήσει η αποσυμφόρηση του νησιού. Είναι προφανές, ότι έχοντας καλλιεργήσει ένα κλίμα άρνησης για κάθε συζήτηση με τους εμπλεκόμενους φορείς και αρχές, με το αφήγημα «καμιά δομή στη Λέσβο» και «να φύγουν όλοι οι μετανάστες από το νησί», δυσκολεύονται να κάνουν την όποια ...στροφή προς το ρεαλισμό και ας το παραδέχονται ενδόμυχα, γιατί δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν μερίδα του ακροατηρίου τους, που ομολογουμένως έχει δυναμική παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όμως η στάση τους αυτή είναι βέβαιο ότι θα δυσαρεστήσει μια όχι ευκαταφρόνητη μερίδα της κοινής γνώμης που έχει πειστεί ότι οι τοπικοί άρχοντες οφείλουν να μπουν μπροστά και να αναζητήσουν από κοινού με την κυβέρνηση λύση στο πρόβλημα, απαιτώντας συγκεκριμένες δεσμεύσεις και μέτρα στήριξης του νησιού για τις επιπτώσεις από την πενταετή ταλαιπωρία του νησιού λόγω μεταναστευτικού. Όσοι δεν αντιλαμβάνονται τις νέες εξελίξεις και εμμένουν στις αρχικές θέσεις τους, όταν άλλα ήταν τα τότε δεδομένα, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός... νυμφώνος, με πολιτικές συνέπειες και για τους ίδιους, αλλά και ό,τι εκπροσωπούν! Και ο νοών νοήτω!

Υπάρχει ωστόσο και μια κατηγορία «παραγόντων» που τώρα που υπάρχει κινητικότητα για να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα και να γίνει διαχειρίσιμο, ανησυχούν και το «δείχνουν» με τον τρόπο τους! Είναι προφανές ότι κάποιοι επιθυμούν να μείνουν τα πράγματα ως έχουν και κάνουν ό,τι μπορούν για να μη δρομολογηθεί οριστική λύση, που θα βάζει τάξη στο μεταναστευτικό, προκειμένου να μη ξαναζήσουμε έκρυθμες καταστάσεις σαν αυτές τις Μόριας. Οι δε όψιμοι υποστηριχτές της αναζήτησης μιας κοινής αποδεκτής θέσης και από τους δυο δήμους για τη δημιουργία του νέου ΚΥΤ, παραπέμπουν το θέμα στις καλένδες, ενώ το ζητούμενο είναι να προσδιοριστεί άμεσα η θέση για να δρομολογηθεί το συντομότερο δυνατόν η κατασκευή του νέου κέντρου με τις προδιαγραφές ασφαλείας και για τους φιλοξενούμενους σε αυτό και για την τοπική κοινωνία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που «βολεύονται», προσεγγίζοντας το θέμα είτε κοντόφθαλμα, είτε με ιδιοτέλεια, στο να μετεξελιχθεί η προσωρινή δομή στο Μαυροβούνι σε μόνιμη, αν δεν βρεθεί εναλλακτική λύση. Ενδεχομένως αυτό να «βολεύει» και την κυβέρνηση, γιατί ευκολότερα και συντομότερα θα μπορέσει να δημιουργήσει το νέο ΚΥΤ στο χώρο που έχει στηθεί η προσωρινή δομή. Ένα είναι σίγουρο και αυτό φρόντισαν να το κάνουν σαφές και ο πρωθυπουργός και οι αξιωματούχοι της Κομισιόν, ότι στη Λέσβο, μετά τον εμπρησμό του ΚΥΤ της Μόριας θα δημιουργηθεί νέο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Το «ευτύχημα» είναι ότι το νέο ΚΥΤ που σχεδιάζεται δεν θα είναι η «βελτιωμένη» έκδοση της Μόριας, που ήταν το πιθανότερο ενδεχόμενο αν δεν προέκυπτε η καταστροφή, αλλά ένα ΚΥΤ ασφαλές και ελεγχόμενο και με την ευθύνη της Ε.Ε., που θα λειτουργεί ως κέντρο υποδοχής και δεν θα προορίζεται για να γίνει δομή φιλοξενίας, σύμφωνα με τις δηλώσεις των ίδιων των αρμοδίων. Και επειδή θα πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους η λειτουργία ενός τέτοιου κέντρου θα σημαίνει και θέσεις εργασίας και εισόδημα για έναν σημαντικό αριθμό συμπολιτών μας, που θα παρέχουν υπηρεσίες σε αυτό. Αυτός ο παράγοντας, στις μέρες που ζούμε, δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος για να υποτιμηθεί, αν πράγματι θέλουμε με ρεαλισμό να δούμε τα γεγονότα.

Σε τελική ανάλυση δεν νοείται μετά από τόσα χρόνια και με όσα έχουν αποκαλυφθεί για τη δράση διαφόρων ΜΚΟ, η διαχείριση του μεταναστευτικού να μην είναι στην αποκλειστικότητα της Πολιτείας και των διεθνών οργανισμών. Να γιατί κάποιοι ανησυχούν και αντιδρούν επικαλούμενοι ανθρωπιστικά κίνητρα και «ευαισθησίες», επιδιώκοντας να παραμείνουν τα πράγματα στην προτέρα εικόνα τους. Κανείς δεν πρέπει να είναι ανυποψίαστος από τις όποιες αντιδράσεις. Οι εξελίξεις που δρομολογήθηκαν και οι αμοιβαίες δεσμεύσεις, από μέρους της κυβέρνησης και των τοπικών αρχών και φορέων -εκείνων τουλάχιστον που προσεγγίζουν την υπόθεση με ρεαλισμό και λογική- δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να ανακοπούν, τώρα που διαφαίνεται φως στο τούνελ για την οριστική επίλυση του μείζονος για το νησί μας προβλήματος.