Η δημιουργία πριν μια δεκαετία περίπου του ενιαίου Δήμου Λέσβου, μετά τη συνένωση των 13 Καποδιστριακών δήμων που λειτουργούσαν στο νησί, είναι γεγονός ότι αποτέλεσε μια τεράστια ανατροπή στα μέχρι τότε δεδομένα και προκάλεσε από την πρώτη στιγμή τις έντονες αντιδράσεις και των τοπικών παραγόντων, αλλά κυρίως της τοπικής κοινωνίας, ειδικά των περιοχών εκείνων που έχουν απόσταση από την πρωτεύουσα του νησιού, τη Μυτιλήνη. Δυστυχώς η Λέσβος, στη λογική του «Ραγκούσιου» νομοθετήματος, που ήθελε έναν δήμο σε κάθε νησί, μπήκε στην ζυγαριά με τον Αη Στράτη και της γενέτειρας του Πάρο, θεωρώντας ότι στο τρίτο σε μέγεθος νησί της Ελλάδας θα μπορούσε ο ένας δήμος να διαχειριστεί τα μεγάλα και τα μικρά και την καθημερινότητα χωρίς προβλήματα από τη Μυτιλήνη. Το αίτημα για διάσπαση του ενιαίου δήμου, του Δήμου-«τέρατος», όπως τον αποκάλεσε ο πρώτος δήμαρχος Λέσβου Δημ. Βουνάτσος, μπήκε από την πρώτη μέρα λειτουργίας του και η αλήθεια είναι ότι επιχειρήθηκε κατά την πρώτη θητεία της τότε δημοτικής αρχής, σε συνεργασία με τις τότε κυβερνήσεις, να διασπαστεί σε περισσότερους δήμους, σύμφωνα με συγκεκριμένη πρόταση που παρουσίασε το Ινστιτούτο Αυτοδιοίκησης. Τελικά το εγχείρημα δεν ευοδώθηκε, έμπλεξε στις εσωτερικές ισορροπίες της τότε κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ του Σαμαρά, για να επανέλθει λίγους μήνες πριν τις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές και ο ενιαίος δήμος Λέσβου βιαστικά να διασπαστεί στα δύο, με πολλές εκκρεμότητες για την επόμενη μέρα των νεοϊδρυομένων δήμων που θα προέκυπταν.

Και μπορεί η ενοποίηση των 13 δήμων να είχαν σημείο αναφοράς τον έναν που θα προέκυπτε, η διάσπαση του στα δυο ήταν βέβαιο ότι ήταν πολύ δυσκολότερο εγχείρημα, όπως αποδεικνύεται από τις εξελίξεις. Απαιτούσε τη συναίνεση, την καλή συνεργασία και πνεύμα σύμπνοιας προκειμένου να ξεπεραστούν με τον καλύτερο τρόπο τα προβλήματα που σίγουρα θα προέκυπταν, μέχρις ότου οι δυο νέοι δήμοι να έβρισκαν τα …πατήματα τους και να προχωρούσαν αυτόνομα ο καθένας τη λειτουργία του. Υπήρχαν βέβαια και δραστηριότητες που ανεξαρτήτως της διάσπασης, επιβαλλόταν για την ορθή λειτουργία τους να γίνεται από κοινού και σε συνεργασία και των δυο. Δυστυχώς όμως από πολύ νωρίς διαφάνηκε ότι αντί της συνεργασίας και της συναίνεσης επικράτησαν λογικές διχασμού και αντιπαράθεσης, που μάλιστα έφθασαν στα άκρα, γεγονός που είναι ό,τι χειρότερο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του νησιού σε αυτήν μάλιστα την συγκυρία. Η εικόνα ενός νησιού διχασμένου, όπου οι τοπικοί του «άρχοντες» δεν έχουν τη στοιχειώδη επικοινωνία είναι τραγική και δεν τιμά κανέναν, ανεξαρτήτως ποιος ευθύνεται λιγότερο ή περισσότερο γι’ αυτήν την εικόνα! Γιατί προφανώς οι ευθύνες γι αυτήν την κατάσταση δεν επιμερίζονται ισομερώς σε όλους τους παράγοντες που τη διαμόρφωσαν. Η εικόνα αυτή πάντως επιχειρεί να «δικαιώσει» εκείνους που εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους για τη διάσπαση του ενιαίου δήμου, προβλέποντας πολλά από τις παθογένειες και τις «συγκρούσεις» που διαδραματίστηκαν το διάστημα αυτό, εξαιτίας της μη ενιαίας έκφρασης της αυτοδιοίκησης του νησιού μας.

Και αν για τα εσωτερικά θέματα των δυο δήμων, η ανυπαρξία συνεργασίας δυσκολεύει την ίδια τη λειτουργία τους -με ό,τι σημαίνει αυτό για τις προσφερόμενες υπηρεσίες και τα έργα που προγραμματίζουν- όμως για το μείζον ζήτημα του μεταναστευτικού, με τις εκρηκτικές διαστάσεις που πήρε τον προηγούμενο χρόνο, η έλλειψη κοινής γραμμής στη διαχείριση του προβλήματος, είναι επικίνδυνα απαράδεκτη, γιατί διχάζει την τοπική κοινωνία και προκαλεί ρωγμές στην κοινωνική συνοχή, διαιρώντας το νησί στα δυο, με απρόβλεπτες συνέπειες. Γιατί το μεταναστευτικό ως πρόβλημα αφορά όλο το νησί και όχι μόνο την περιοχή πέριξ της Μυτιλήνης, που βρέθηκε να φιλοξενεί το σύνολο των χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που εγκλωβίστηκαν εδώ. Γι’ αυτό ξενίζει το γεγονός ότι αντί να υπάρξει αλληλεγγύη και συνεργασία για να αντιμετωπιστεί η εκρηκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την καταστροφή του ΚΥΤ της Μόριας και όσα επακολούθησαν, προκειμένου να υπάρξει εκτόνωση και να δρομολογηθούν επιτέλους λύσεις για την επίλυση του προβλήματος, κάποιοι επέλεξαν να πάρουν αποστάσεις, να είναι απόντες στην αναζήτηση ρεαλιστικής λύσης, που να κάνει το πρόβλημα διαχειρίσιμο. Αφήνοντας έτσι άλλους να βγάλουν τα «κάστανα από τη φωτιά», εν προκειμένω τον Δήμο Μυτιλήνης και όσους συμπορεύονται στην ίδια λογική, εμφανίζοντας μια εικόνα της Λέσβου προς τα έξω, που κάθε άλλο παρά προς έπαινο είναι. Μια εικόνα διχαστική που εκθέτει το νησί και την τοπική κοινωνία στα μάτια «τρίτων» και πάντως δεν τιμά την τοπική ηγεσία που εμφανίζεται κατώτερη των περιστάσεων.

Η δε πρόσφατη εικόνα της τριπλής συνάντησης της αντιπροσωπείας της Κομισιόν με την Γερμανίδα αξιωματούχο υπεύθυνης για το μεταναστευτικό, που τις προηγούμενες μέρες επισκέφθηκε το νησί, προκειμένου να συζητήσει και να ακούσει τα αιτήματα των τοπικών αρχών, ήταν ό,τι χειρότερο. Παρουσιάστηκε στα μάτια των ευρωπαίων, από τους οποίους προσδοκάμε πρόσθετες χρηματοδοτήσεις για στήριξη του νησιού μας, σε αντιστάθμισμα του βάρους που σήκωσε η Λέσβος για λογαριασμό της Ευρώπης, κατά την προσφυγική-μεταναστευτική κρίση των τελευταίων χρόνων, μια εικόνα απολύτως διχασμένη, όπου οι τοπικοί παράγοντες δεν επικοινωνούν μεταξύ τους και αυτό αποτυπώνεται και σε τέτοιας κρισιμότητας συναντήσεις. Και αυτό είναι πρόβλημα που αν δεν αντιμετωπιστεί στη συνέχεια, τουλάχιστον για τις επαφές και τις συναντήσεις έναντι τρίτων, θα έχει επιπτώσεις στη γενικότερη μεταχείριση του νησιού. Δεν είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια πράγματα, όταν το νησί μας καίγεται για να στρέψει το ενδιαφέρον και της κεντρικής διοίκησης και των ευρωπαϊκών θεσμών τώρα που παρουσιάζεται μια κάποια ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης και κινητικότητα για να στηριχθεί η τοπική κοινωνία και οικονομία. Αντί δηλαδή να υπάρχει κοινό μέτωπο με συγκεκριμένες προτάσεις, που να διεκδικεί και να πιέζει προς κάθε κατεύθυνση για να δρομολογηθούν έργα και παρεμβάσεις για το νησί, εμφανίζουμε μια εικόνα αποκαρδιωτική και αποκρουστική, που προκαλεί σύγχυση και μιζέρια, δίνοντας το δικαίωμα στους συνομιλητές μας να μη μας αντιμετωπίσουν με την πρέπουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα.

Η κατάσταση αυτή, ανεξαρτήτως από το όποιο «δίκιο» που πράγματι μπορεί να υπάρχει από κάποια πλευρά, που να υπαγορεύει μια τέτοια συμπεριφορά, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Κάνει ζημιά στην εικόνα του νησιού και αυτό δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Προφανώς και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και άλλη οπτική των πραγμάτων, μεταξύ των τοπικών παραγόντων, όπως και σκοπιμότητες και προσωπικές στρατηγικές. Όμως υπάρχει και το κοινό καλό για το νησί και τους κατοίκους του, που κανείς δεν δικαιούται να υπονομεύσει, στο όνομα των όποιων προσωπικών στρατηγικών. Θα είναι ολέθριο λάθος και απευκταία εξέλιξη που θα πρέπει να αποτραπεί πάση θυσία. Γι’ αυτό και επιβάλλεται να βρεθεί τρόπος ώστε αυτή η διχαστική εικόνα, που προκαλεί δυσφορία στην κοινή γνώμη, να πάψει να κυριαρχεί στην πολιτική ζωή του τόπου μας. Θα πρέπει κατά τη γνώμη μας, να υπάρξουν πρωτοβουλίες, ενδεχομένως και από πρόσωπα που μπορούν να παίξουν έναν τέτοιο ρόλο, ώστε αυτή η παθογένεια, που μόνο ζημιά κάνει στον τόπο μας, να εκλείψει πριν είναι αργά. Η αντιπαράθεση για την αντιπαράθεση δεν οδηγεί πουθενά. Η πολιτική αντιπαράθεση με επιχειρήματα και με τον αμοιβαίο σεβασμό, μπορεί να αποτελέσει την οδό προς την «κανονικότητα» και για τις σχέσεις των τοπικών αρχόντων, που είναι δεδομένο και εμφανές ότι δεν έχουν τη …χημεία που θα θέλαμε. Δυστυχώς! Αλλά εδώ δεν μιλάμε για ιδιωτικές υποθέσεις που ο καθένας έχει το δικαίωμα να λειτουργεί όπως θέλει, αλλά για τις δημόσιες υποθέσεις ενός νησιού, όπως η Λέσβος, που σε αυτή τη συγκυρία χρειάζεται να έχει κοινή έκφραση για να μπορέσει καλύτερα και ταχύτερα να αλλάξει σελίδα! Ζητάμε πολλά;