Του Γιάννη Τσακίρη

Κτηνίατρου

Τα νησιά του Βορ. Αιγαίου λόγω της εγγύτητας τους με τα απέναντι Ασιατικά παράλια είναι εκτεθειμένα σε κάθε ζωονόσο η οποία ενδημεί στην γείτονα χώρα η οποία εξ άλλου αποφεύγει συστηματικά να δίνει ακριβή στοιχεία για τυχόν εξάρσεις ασθενειών στο έδαφος της.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρώτη, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, σε ευρωπαϊκό έδαφος ανίχνευση στην Λέσβο της εξωτικής μέχρι τότε νόσου της «κυανής γλώσσας» γνωστής ως «καταρροϊκός πυρετός» η οποία από τότε με περιοδικές εξάρσεις ενδημεί στα νησιά μας.

Μεταγενέστερα στα νησιά μας αλλά κύρια στη Λέσβο που έχει το συντριπτικά μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο διαγνώστηκαν σε μεγαλύτερη η μικρότερη κλίμακα και άλλες σπάνιες πλην όμως πολύ μολυσματικές ασθένειες, όπως αφθώδης πυρετός, ευλογιά, κακοήθης καταρροϊκός πυρετός, κλπ ,οι οποίες αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς από την Κτηνιατρική Υπηρεσία και άλλες βραδύτερης εξάπλωσης όπως λοιμώδης αγαλαξία, μελιταίος πυρετός, προϊούσα πνευμονία, πυρετός Q, κλπ, οι οποίες ακόμα απασχολούν την κτηνοτροφία μας προκαλώντας τεράστια ζημιά τόσο στους κτηνοτρόφους μας όσο και στην μικροοικονομία των νησιών.

Για την έγκαιρη και έγκυρη αντιμετώπιση των ασθενειών αυτών απατιέται εργαστηριακός έλεγχος και ταυτοποίηση των νοσογόνων παραγόντων έτσι ώστε να προλαμβάνεται η εξάπλωση τους και να αμβλύνονται οι επιπτώσεις τους.

Η ύπαρξη ενός κτηνιατρικού εργαστηρίου θα μπορούσε να συμβάλει αποτελεσματικά στην διερεύνηση και εκρίζωση ενδημικών νόσων και κύρια του Μελιταίου και της προϊούσας πνευμονίας.

Τα κτηνιατρικά εργαστήρια στα οποία παραπέμπουν συνήθως οι υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, εκτός από την καθυστέρηση λόγω φόρτου εργασίας και δικών τους προτεραιοτήτων, δεν έχουν αρκετά αντιδραστήρια για τα αιμοδείγματα που αποστέλλονται και τις περισσότερες φορές οι απαντήσεις έρχονται μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα. (Για παράδειγμα η απάντηση στο αίτημα της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας για διερεύνηση την αποβολών στο κοπάδι του Μεσοτόπου στο οποίο τελικά διαγνώστηκε ο πυρετός Q ήρθε μετά από παρέλευση μήνα και κατόπιν προσωπικής παρέμβασης μου σε φίλους συναδέλφους του εργαστηρίου)

Και όμως η Λέσβος είχε Κτηνιατρικό Εργαστήριο

Στην Λέσβο δημιουργήθηκε το 2001 ένα από τα τέσσερα κτηνιατρικά εργαστήρια που προβλεπόταν από σχετικό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα, σε σχέδια που εστάλησαν από το Υπουργείο σε οικόπεδο που παραχώρησε ο τότε Δήμος Μυτιλήνης με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. μετά από εισήγηση του υπογράφοντα τότε Αντιδημάρχου Μυτιλήνης

Ο εξοπλισμός του εργαστηρίου έγινε από χρηματοδότηση προγράμματος Ιnterreg το οποίο χειρίστηκε ο εκλιπών σήμερα συνάδελφος κτηνίατρος Σ. Αρώνης ο οποίος είχε παρακολουθήσει ετήσιο πρόγραμμα εξειδίκευσης στον εργαστηριακό έλεγχο τροφίμων στην Κτηνιατρική σχολή του ΑΠΘ, και μετατέθηκε στο εργαστήριο στο οποίο υπηρέτησε μέχρι την μετάθεσή του (κατόπιν αιτήσεώς του) ως Δ/της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Λέσβου. Στο εργαστήριο τον διαδέχθηκε ο κτηνίατρος Αθ. Πέτρου για μικρό χρονικό διάστημα μέχρι συνταξιοδότησης του, και από τότε διορίστηκε εκεί ο Ε. Τσομπανέλλης ο οποίος εκπαιδεύτηκε σε εργαστηριακές τεχνικές στο Κέντρο Κτηνιατρικών Ιδρυμάτων Αθηνών.

Δυστυχώς όλο αυτό το διάστημα ουδέποτε το Κτηνιατρικό Εργαστήριο αντεπεξήλθε του ρόλου του, ουδέποτε συνεργάστηκε εποικοδομητικά με την Κτηνιατρική Υπηρεσία, η οποία εν τω μεταξύ μεταφέρθηκε διοικητικά στην τότε Νομαρχία, και τα προς εξέταση δείγματα συνέχιζαν να αποστέλλονται σε κτηνιατρικά εργαστήρια εκτός Λέσβου.

Εκτιμώντας την αδράνεια αυτή το ΥΠΑΑΤ ενέκρινε την αίτηση για μετάταξη του τελευταίου Δ/ντη Ε. Τσομπανέλλη στην Κτηνιατρική Υπηρεσία της Περιφέρειας και έκλεισε το εργαστήριο το οποίο εξαιρέθηκε και από τον οργανισμό του ΥΠΑΑΤ στον οποίο εν τούτοις περιλαμβάνονται εκτός από το Κέντρο Κτηνιατρικών Ιδρυμάτων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, περιφερειακά εργαστήρια σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας όπως στην Χαλκίδα, Πάτρα, Τρίπολη, Ηράκλειο, Χανιά, Ρόδο και ακόμα στα Ιωάννινα, Λάρισα, Καβάλα, Σέρρες, Κομοτηνή, Κέρκυρα και Κοζάνη με τα τρία τελευταία να είναι χωρίς προσωπικό. Να σημειωθεί επίσης ότι τα περιφερειακά εργαστήρια είναι κύρια προσανατολισμένα στις επιδημιολογικές ανάγκες της περιοχής τους.

Άποψη μας είναι ότι η Περιφέρεια -η μόνη περιφέρεια της χώρας που στερείται Κτηνιατρικού εργαστηρίου- πρέπει να διεκδικήσει την επανίδρυση του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου είτε στο υφιστάμενο κτίριο όπου ήδη στεγάζεται η Κτηνιατρική Υπηρεσία το ΚΕΚΑΠΕΛ του ΥΠΑΑΤ, και το μικροβιολογικό της ΠΕΔ, το οποίο όμως χρειάζεται εκτεταμένες παρεμβάσεις και αγορά εξοπλισμού αφού ο υφιστάμενος εξοπλισμός απαξιώθηκε και ξεπεράστηκε μέσα στα κουτιά του αχρησιμοποίητος, ή στο κτίριο του Εργαστήριο Ελαιολάδου (σε συνεννόηση με το ΥΠΑΑΤ) στο οποίο υπάρχει αρκετός χώρος. Το εργαστήριο είναι απαραίτητο τόσο για τους ουσιαστικούς λόγους που εξέθεσα παραπάνω αλλά και για λόγους επίδειξης ενδιαφέροντος από την Περιφερειακή Αρχή, για τους χειμαζόμενους κτηνοτρόφους μας, και γιατί επίσης μπορεί να επεκτείνει την δραστηριότητά του σε εξετάσεις τροφίμων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Η χρηματοδότησή του, αν δεν την αναλάβει το ΥΠΑΑΤ, μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω πιλοτικού προγράμματος από το ΠΕΠ η από χρήματα του ΠΔΕ μέσω προγραμματικής σύμβασης με το Κέντρο Κτηνιατρικών Ιδρυμάτων ή/και τον ΕΛΓΟ Δήμητρα ή/και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, κλπ. Με την ελπίδα το κείμενο αυτό να αφυπνίσει τους αρμοδίους είμαστε στην διάθεσή τους για κάθε περαιτέρω ενέργειες και πληροφορίες.