Συγκινητική η εκδήλωση του Δήμου και τα αποκαλυπτήρια για το μαρτυρικό θάνατο συμπατριωτών μας στα Τσαμάκια

Αγώνας δρόμου ενάντια στη λήθη

27/09/2016 - 13:32

Αναπαριστώντας τη διαδρομή που ακολουθούσε αχάραγα η πομπή με τους εκάστοτε μελλοθάνατους, διοργανώθηκε φέτος για πρώτη φορά ο αγώνας δρόμου τιμής και μνήμης με αφετηρία την πύλη εισόδου στη βίλα Ηλιόπουλου -τέλος της αδιέξοδου οδού Νίκου Βολογιάννη στη Σουράδα- και τερματισμό το μνημείο των εκτελεσμένων στα Τσαμάκια.

Ήταν ένας συμβολικός αγώνας δρόμου μνήμης και τιμής που ακολούθησε πιστά τα 17 δρομολόγια 42 μελλοθάνατων με αφετηρία τη Γκεστάπο -αφού από εκεί ξεκινούσε η πομπή της εκτέλεσης. Δεδομένου ότι εκεί βασανίστηκαν εκατοντάδες παλικάρια «κι αυτές τις οιμωγές από τα βασανιστήρια έπρεπε να καλύψουν…, γι’ αυτό το άντρο της Γκεστάπο εγκαταστάθηκε σε μη κατοικημένη περιοχή», εξήγησε ο ερευνητής-συγγραφέας Γιώργος Γαλέτσας κατά την εκδήλωση που οργάνωσε ο Δήμος Λέσβου και συμμετείχαν δρομείς κάθε ηλικίας.

Εκτός από το αναμνηστικό συμμετοχής, το περασμένο Σάββατο το απόγευμα τούς απονεμήθηκε και το βιβλίο του Γ. Γαλέτσα «Στο Σημάδι», που εξέδωσε ο Δήμος Μυτιλήνης και επιμελήθηκαν οι εκδόσεις «Αιολίδα».

«Χάρη στη θυσία αυτών των ανθρώπων, ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι», τόνισε ο Μητροπολίτης Μήθυμνας, ενώ παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του στρατού, η μπάντα του στρατού, εκπρόσωποι του Δήμου, της Περιφερειακής Αρχής, ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Αρ. Καλάργαλης καθώς και ο βουλευτής Λέσβου του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Πάλλης.

«Σήμερα τιμάμε την 72η επέτειο απελευθέρωσης του νησιού μας από τη ναζιστική κατοχή, με ιδιαίτερες εκδηλώσεις μνήμης για τους συμπατριώτες μας που εκτελέστηκαν από ναζιστικά αποσπάσματα», τόνισε ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός, εκθειάζοντας τον αγώνα αυτών των ανθρώπων αλλά και τις προτάσεις των «Φίλων Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας» για την αναβάθμιση των εκδηλώσεων.

 

Οι εκτελέσεις

O Γιώργος Γαλέτσας μετέφερε τους παρευρισκόμενους δεκαετίες πίσω, για να μάθουν και να συναισθανθούν τι συνέβαινε. Στη διάρκεια των 40 μηνών της γερμανικής κατοχής στο νησί (4 Μαΐου 1941 - 10 Σεπτεμβρίου 1944) πραγματοποιήθηκαν 17 επίσημες εκτελέσεις με 42 θύματα.

Οι τρεις πρώτες εκτελέσεις -με τρία θύματα- θα γίνουν στη θέση Μπλόκια, χερσαία ζώνη -στα όρια του τότε αστικού οικισμού της πόλεως Μυτιλήνης, μπροστά και μετά τον παραλιακό δρόμο, που άρχιζε από το ξενοδοχείο «Blue Sea» και έφθανε ως το λιμενοβραχίονα.

Πήρε την ονομασία του από τα μπλόκια που είχαν τοποθετηθεί στο χώρο αυτό στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ώστε να συντελεστεί η επέκτασή του. Επειδή όμως ο χώρος εκτέλεσης είχε οπτική επαφή από το παλιό λιμάνι -σήμερα εσωτερικός λιμένας- με πρώτους αυτόπτες μάρτυρες τους ψαράδες που κατέβαιναν αχάραγα για να πιάσουν δουλειά, ο χώρος εκτελέσεων μετακόμισε στα Τσαμάκια, όπου θα γίνουν οι 14 επόμενες ομαδικές εκτελέσεις με 39 θύματα.

Όλες οι εκτελέσεις θα γίνουν χαράματα. Η πομπή της εκτέλεσης ξεκινούσε πάντοτε από το άντρο της Γκεστάπο -επιταγμένη βίλα Ηλιόπουλου- στη Σουράδα με την ακόλουθη διάταξη. Προπορευόταν ο «χάρος», μικρό αυτοκίνητο που είχε μέσα αναμμένο λαδοφάναρο, σαν αυτό που τοποθετούν στους τάφους των πεθαμένων.

Πίσω του το αυτοκίνητο που μετέφερε τους αξιωματικούς φρουράς και εκτέλεσης, η κλούβα με τους μελλοθάνατους και την τετραμελή φρουρά τους και στο τέλος καμιόνι με τη στρατιωτική φρουρά και τη 10μελή ομάδα εκτέλεσης. Όταν η πομπή με τους μελλοθανάτους έφθανε στο χώρο της εκτέλεσης, αν αυτός ήταν τα «Μπλόκια», ο μελλοθάνατος δενόταν σε ξύλινο πλαίσιο, που προηγούμενα έχει πακτωθεί, του φορούσαν κουκούλα και εκτελούνταν από δεκαμελές απόσπασμα.

Μοναδικό ντοκουμέντο-εικόνα είναι η φωτογράφιση της 3ης εκτέλεσης του συμπατριώτη μας Ψάνη Παναγιώτη από Γερμανό αξιωματικό, που για πρώτη δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα «Λεσβιακός Κήρυξ» το 1959. Αν αυτός ήταν στα Τσαμάκια, οι μελλοθάνατοι δένονταν με σχοινί στα πεύκα και, αφού τους φορούσαν κουκούλα, τους εκτελούσαν με ριπές οπλοπολυβόλων.

Σε κάθε περίπτωση, η αυλαία της εκτέλεσης κλείνει με τη χαριστική βολή, που δίνεται σε κάθε παλικάρι από τον αξιωματικό του εκτελεστικού αποσπάσματος.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey