Γεώργιος Διογένους Σβίγκος και Συμεών Γεωργίου Σάλτος. Δύο Τενέδιοι τόσο όμοιοι και τόσο διαφορετικοί, δύο πατριώτες με κοινό σημείο αναφοράς την αγάπη τους για τον τόπο που τους έθρεψε και που δεν εγκατέλειψαν ποτέ, άφησαν φέτος το μάταιο τούτο κόσμο και αναπαύονται τώρα στη γη του γενέθλιου τόπου τους.

Ο Γιώργος Ζβίγκος ήταν γιος του Διογένη και της Αθηνάς, εγγονός του καπετάνιου Σαρρή, γόνος οικογενειών με δυναμική παρουσία στο νησί, οικογένειες με ανεκτίμητη προσφορά στην ομογενειακή κοινότητα και στην Εκκλησία, είτε με δωρεές είτε με προσωπική παρουσία στα συμβούλια, άνθρωποι που υπήρξαν πάντα ενεργά μέλη της τοπικής κοινωνίας. Ο ίδιος μού διηγιόνταν πως ο πατέρας του, όταν ως καπετάνιος έσωσε το καράβι του από βέβαιο χαμό, ανταμείφτηκε με μεγάλο χρηματικό ποσό από την πλοιοκτήτρια εταιρεία και επέστρεψε στο νησί για πάντα, όπου ξεκίνησε τις εμπορικές του δραστηριότητες.

Σφουγγαράδικο καΐκι, αμπέλια, κρασιά και εμπόριο ήταν το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε ο Γιώργος και αυτό που τον στήριξε στις σπουδές του στην Πόλη. «Ήθελαν να γίνω γιατρός», μου είπε σε μια από τις διηγήσεις του, «αλλά όταν είδα τις εγχειρήσεις και τον πόνο των ανθρώπων ως φοιτητής ακόμη, άλλαξα γνώμη και σπούδασα Οικονομικά.»

Ήταν ευγενής από χαρακτήρα, ευαίσθητος άνθρωπος και χαμηλών τόνων ο ίδιος. Ξεχώριζε ως μια παρουσία με διαφορετική πολιτιστική συμπεριφορά, εκεί όπου για πολλούς η ευγένεια θεωρείται αδυναμία.

Υπηρέτησε τον τουρκικό στρατό ως αξιωματικός, όπως όλοι οι Τούρκοι υπήκοοι απόφοιτοι πανεπιστημίου, αλλά όταν ο Μητροπολίτης Μελίτων τού ζήτησε να διδάξει τη γλώσσα την ελληνική στα δύσκολα χρόνια της σκληρής καταπίεσης, δέχτηκε αμέσως. Πολλοί Τενέδιοι σήμερα γνωρίζουν να γράφουν και να διαβάζουν εξ αιτίας του. Παντρεύτηκε την Ιωάννα Γκόγκου και απέκτησαν τρία παιδιά. Την Αθηνά, την Πηνελόπη (Πόπη) και το Διογένη. Βίωσε την αναγκαστική μετανάστευση των κοριτσιών του στην Ελλάδα, τον πρόωρο χαμό της κόρης του Πόπης και μετέπειτα της γυναίκας του, της Γιάννας όπως την έλεγε.

Τελικά, παρ’ όλες τις μέχρι τέλους φροντίδες των παιδιών του, έφυγε φέτος πλήρης ημερών για το χωρίς επιστροφή ταξίδι που όλοι κάποτε θα πάρουμε.

Στην κηδεία του έδωσαν το παρών και τον τίμησαν οι Τουρκικές Αρχές, που στο πρόσωπό του έβλεπαν έναν Τούρκο πολίτη, έναν εκπρόσωπο μιας οικογένειας μιας Τενέδου που τώρα δεν υπάρχει πια, και οι Τούρκοι συμπολίτες του συναντήθηκαν στην εκκλησία με τους λιγοστούς χαμένους μέσα στο πλήθος ομόθρησκους του κυρ-Γιώργη, που πάσκιζαν να κηδέψουν το δικό τους άνθρωπο με τα δικά τους ήθη και έθιμα. Ένας παπάς ήταν ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας που από καθήκον και αδρά αμειβόμενος έκανε το ταξίδι από την Ίμβρο στην Τένεδο για την τελετή της ταφής.

Ο Γεώργιος Διογένους Σβίγκος (αριστερά) και ο Συμεών Γεωργίου Σάλτος (δεξιά). Από τους τελευταίους της Τενέδου. Ένας - ένας φεύγουν όσοι έζησαν το μεγάλο χαμό

Και…
Ο Συμεών Σάλτος ήταν γιος του Γιώργου και της Κατερίνας, ένας άνθρωπος τραχύς, δυναμικός, που ταίριαζε στην περιγραφή του αρχαίου Έλληνα λεξικογράφου Ησύχιου Αλεξανδρέα για τον κάτοικο της Τενέδου ως «Τενέδιος ξυνήγορος».

«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, δουλεύω», μου έλεγε. Υπήρξε σιδηρουργός για χρόνια κι ήταν αυτός που με το τρακτέρ του κουβαλούσε πέτρες από το νταμάρι στο «Μαρνελλ’» για την πρόσχωση κάτω από το εξωτερικό τείχος του κάστρου, εκεί που σήμερα οι κάτοικοι κάνουν βόλτα ή οι καταστηματάρχες απλώνουν τα τραπεζάκια τους. Ήταν πρωτοπόρος, γνωστός σ’ όλη τη χώρα για τα γλυκά κουταλιού SALTOS, που από δουλειά των γυναικών για κεράσματα στις γιορτές, τα προέβαλε και τα καθιέρωσε ως τοπικό προϊόν για τους σημερινούς τουρίστες. Υπήρξε πρόεδρος της μειονότητας και ήταν αυτός που σε ερώτηση του Τούρκου πρωθυπουργού μπροστά στις τοπικές αρχές και τα μέλη του προεδρείου της μειονότητας, «τι θέλετε να κάνω για εσάς», είχε το ανάστημα, το θάρρος να ζητήσει να τους επισκευάσει το καμπαναριό, σε μια εποχή που η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν είχε τα σημερινά χαλαρά χαρακτηριστικά. Το έργο ολοκληρώθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το κράτος χάρη στο προσωπικό ενδιαφέρον του σημερινού πρωθυπουργού κ. Ερντογκάν.

Ο Συμεών παντρεύτηκε την Ελένη Κερκινέ - «από έρωτα παρθήκαμε» έλεγε - και απέκτησαν πέντε γιούς. Το Γιώργο, το Φώτη, τον Παναγή, το Δημήτρη και τον Κώστα. Ήταν όλοι εκεί για το τελευταίο αντίο στον πατέρα και παππού. Εκεί ήταν κι ο παπα-Δημήτρης από την Ίμβρο για την εξόδιο ακολουθία. Στην κηδεία του, όπως και στου Γιώργου Σβίγκου, παρευρέθηκαν οι τοπικές αρχές και η εκκλησιά γέμισε με μουσουλμάνους το θρήσκευμα συντοπίτες του, που παρακολούθησαν την πένθιμη ακολουθία του ανθρώπου που ένιωθαν δικό τους, αφού ο αποθανών ήταν γνωστός όλων, ένας κοινωνικός άνθρωπος, φίλος της παρέας. Σίγουρα υπήρξε ένας Τενεδιός με προτερήματα και ελαττώματα, όπως κάθε θνητός που ζει τη ζωή του όπως αυτός θέλει και βάζει το όποιο σημάδι του στον τόπο του.

Αντί επιλόγου
Με το θάνατο αυτών των δύο τόσο διαφορετικών Τενέδιων έχει κλείσει μια ολόκληρη εποχή για την Τένεδο. Και οι δύο δε διανοήθηκαν να εγκαταλείψουν την Τένεδο, μιλούσαν πολύ καλά ελληνικά και κρατούσαν τις αναγκαίες ισορροπίες.

Αιωνία τους η μνήμη.