Τι είναι τα υπόγεια μανιτάρια;

06/04/2022 - 11:00

Τα  υπόγεια μανιτάρια  δεν ήταν  πάντα υπόγεια.  Κατέλαβαν    τον υπόγειο βιότοπο  σε  ένα στρατηγικό ελιγμό  για να μπορέσουν  να επιβιώσουν στην αλλαγή  του  κλίματος  που συντελείται  εδώ   και  εκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα  με   μελέτες  επιστημόνων τα  υπόγεια  μανιτάρια από  επίγεια, για  να  επιβιώσουν στην  αλλαγή του κλίματος ( ξηρασία, ζέστη, παγετός) εξειδικεύτηκαν κατά κάποιο τρόπο  στην   υποχθόνια ζωή.  

Αυτά  τα συμπεράσματα   επιβεβαιώνονται και  από  τη μηδαμινή  παρουσία  υπογείων  μυκήτων  στους  πόλους,  αλλά  και από την σχετικά  φτωχή  έως μηδαμινή παρουσία  τους   στις τροπικές  περιοχές  στις  οποίες   το  νερό δεν   εκλείπει ποτέ. Οι   ημίξηρες  περιοχές  «κέρδισαν»  τους   υπόγειους  μύκητες  τρούφες (Truffles). Ο όρος  τρούφες  περιλαμβάνει όλα  τα υπόγεια  μανιτάρια (Βασιδιομύκητες, ασκομύκητες, ζυγομύκητες) άσχετα   αν   στο μυαλό  των πολλών  στο άκουσμα  τρούφα   έρχεται    αυτό  το πανάκριβο πυραμιδωτό καρύκευμα των  πλουσίων. 

Ημίξηρη περιοχή  η Μεσόγειος (ακόμα τουλάχιστον) και  τα φυτά  της  έχουν προσαρμοστεί  κι’ αυτά  στο λίγο  νερό. Μεταξύ των δύο (φυτών και μυκήτων) δημιουργείται μια ευεργετική συμβιωτική σχέση αμοιβαία, με την οποία ο υπόγειος μύκητας διευκολύνει  το  φυτό  στην   απορρόφηση νερού, ( μεγαλώνοντας το  ριζικό του  σύστημα) άζωτου, φώσφορου και άλλων απαραίτητων στοιχείων για την ανάπτυξη του, και το προστατεύει από ασθένειες. Σε  αντάλλαγμα  το φυτό παρέχει τα απαραίτητα για την ανάπτυξη του μύκητα. Μ’ αυτόν  τον τρόπο συνεξελίχθηκαν  οι δυο οργανισμοί  στο  πέρασμα των αιώνων και   θα   συνεξελίσσονται   όσο   δεν   παρεμβαίνουμε στη φύση. 

Αυτή η προσαρμογή   έφερε   πολλές   αλλαγές  στην  αρχική  φόρμα των μανιταριών   και όχι μόνο.  Στον  υπόγειο βιότοπο  δεν  του  χρειάζεται πόδι. Δεν   έχει ανάγκη   από στήριξη  στο έδαφος   ώστε  το  υμένιο να είναι  εκτεθειμένο  στις πνοές  του ανέμου. Το σχήμα  του  γίνεται σφαιρικό-ημισφαιρικό για να μπορέσει να  αναπτυχθεί στο νέο  περιβάλλον. Η Υμενοφόρος επιφάνεια των βασιδιομυκήτων (ελάσματα-φυλλαράκια ) η οποία ήταν προσαρμοσμένη  να εκμεταλλεύεται τον  άνεμο κατά την  σποριοπαραγωγή για την  διασπορά των  σπορίων πρέπει  να  προσαρμοστεί  στο νέο περιβάλλον που   δεν υπάρχει  άνεμος κι οι  ασκοί   των  ασκομυκήτων δεν μπορούν  να εκτοξεύσουν  τα  σπόρια  τους.  Τώρα πια πρέπει  να  βρουν άλλο  μέσο μεταφοράς των σπορίων. Η  αερομεταφορά  εγκαταλείπεται και αρχίζει  η  ζωομεταφορά.  Για  να  ελκύσουν τα   μυκοφάγα   ζώα  χρειάζονται γεύση  και  άρωμα . Πολύ δυνατό   άρωμα που   θα  μπορέσει   να τρυπήσει   το χώμα     να  βγει  στον  αέρα, ώστε   να  το εντοπίσουν  τα  ζώα. Αλλά  αυτό   θα γίνει   στον   χρόνο  που τα σπόρια  θα  έχουν ωριμάσει μέσα  στον  θρόμβο, gleba ( το εσωτερικό   τμήμα της  τρούφας)  και θα είναι   έτοιμα για  να  διασκορπιστούν.  

Στην   συμβιωτική με αμοιβαία  οφέλη σχέση  της  τρούφας  και των φυτών    έρχεται να  προστεθεί και   η  καθοριστικήςσημασίας  συμμετοχή  των  ζώων. 

Στη  συνεργασία   αυτή  παίρνουν  μέρος   ασπόνδυλα και σπονδυλωτά. Οι μύγες Helomyzatuberivora πχ, εντοπίζουν  την  υπόγεια   τρούφα απ’ το άρωμα  που εκπέμπει  και  εναποθέτουν  τα αυγά τους πάνω στο χώμα  που σκεπάζει την τρούφα. Σε μερικές  μέρες  αυτά  εκκολάπτονται και  οι  προνύμφες   βρίσκουν  την  τρούφα και τρέφονται   απ’ αυτή.  Σε  καλλιέργεια  τρούφας είναι ο  νούμερο   ένας  εχθρός.  

Σαλιγκάρια, γυμνοσάλιαγκες, σκαθάρια,κολεόπτερα, τρωκτικά παίζουν θετικό  ρόλο. Θα  μπορούσαμε   να  αναφέρουμεκαι  τα πτηνά που   στο διαιτολόγιο τους  περιλαμβάνονται  τα  παραπάνω  Αλλά  η  συμμετοχή τους  είναι  αμελητέα.   Υπάρχει  ένα   υπόγειο (Elaphomyces) - το  έχω βρει στον   καστανιώνα της Αγιάσου- που  το όνομα του   το  «χρωστά»  στο μυκοφάγο θηλαστικό  ελάφι. 

Για να είναι αποτελεσματική η διασπορά του είδους, τα σπόρια πρέπει να μετακινηθούν σε μια ορισμένη απόσταση πέρα  από το   ριζικό  σύστημα του φυτού  που φιλοξενεί τον μύκητα κι’ ακόμα μακρύτερα.  Ως εκ τούτου, η εξάπλωση των σπορίων από  μεγαλόσωμων  άρα και μεγαλύτερων  αποστάσεων  θηρευτών όπως  τα  αγριογούρουνα είναι  η  ιδανική. Σε  μικροσκοπική   εξέταση  κοπράνων  αγριογούρουνου  από τα βουνά της Γέρας,   έχω βρει   σε ένα τετραγωνικό χιλιοστό παρασκευάσματος  κάπου στα  10  διαφορετικά  σπόρια   υπογείων.  Το  εκπληκτικό   είναι  ότι   τα  σπόρια  των υπογείων είναι  εφοδιασμένα  με  «γαστρική προστασία»  δεν   τα  προσβάλλουν δηλαδή  τα  γαστρικά  υγρά  του  ζώου και μάλιστα  έχει  αποδειχτεί  ότι  τα σπόρια  που   έχουν  περάσει  απ’ το πεπτικό σύστημα των ζώων   έχουν   πολύ περισσότερες  πιθανότητες  να  βλαστήσουν απ’   ότι  τα  σπόρια  ενός υπογείου  που θα έπεφταν στη γη  με άλλο τρόπο. Τροφή  για σκέψη  στους  τρουφοκυνηγούς…..  

Για  άλλη μια  φορά  βλέπουμε  την συνεργασία   των  ειδών   της  φύσης   και  για  άλλη μια φορά  καταλαβαίνουμε   ότι  ένα  είδος  μόνο  του  δεν μπορεί  να  επιβιώσει. 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey