Γράφει ο Γιώργος Φρανσουάς 

Το μανιτάρι ή καρπόσωμα είναι το αναπαραγωγικό όργανο του μυκηλίου. Είναι το μικρότερο τμήμα ενός αθέατου ζωντανού οργανισμού, που ποτέ δεν θα δούμε στην πλήρη ανάπτυξή του μια και αυτός απλώνεται σε μερικά τετραγωνικά μέτρα ή σε κάποιες περιπτώσεις και χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος μέσα στην δασική έκταση ( συμβιωτικά ή σαπροφυτικά μανιτάρια). Στα παρασιτικά μανιτάρια περιορίζεται στον θάμνο ή στο δέντρο που έχει εγκατασταθεί. Αποτελείται από μέτρα ή χιλιόμετρα νηματοειδών σωλήνων ( υφών) αόρατων στα μάτια μας, μια και η διάμετρός τους είναι λίγα χιλιοστά του χιλιοστού 2-10 mm. Οι επιστήμονες το ονομάζουν μυκήλιο από την αρχαία Ελληνική λέξη μύκης που χρησιμοποιούσε συχνά ο Θεόφραστος, αργότερα και ο Διοσκουρίδης, για να περιγράψουν τα μανιτάρια. Σε μια δεδομένη στιγμή της ανάπτυξής του οι υφές του μυκηλίου ενώνονται σε κάποιο τμήμα του και… πουφ… εμφανίζετε το μανιτάρι, ή τα μανιτάρια. 

Συμβιωτικά μανιτάρια  

Συμβιωτικό μανιτάρι είναι το μανιτάρι που συμβιώνει με θάμνους ή δέντρα με αμοιβαίο όφελος και συνδέεται με αυτά με ένα όργανο που ονομάζεται μυκόρριζα. Είναι γνωστό ότι μια χούφτα δασικού εδάφους μπορεί να περιέχει αρκετά χιλιόμετρα μυκηλίου. Επίσης ξέρουμε ότι το μυκήλιο ενός συμβιωτικού μύκητα μπορεί να συνδέεται με ένα ή περισσότερα φυτά καθώς επίσης ένα φυτό μπορεί να έχει συμβιωτική σχέση με περισσότερα από ένα γένος μυκήτων. Αν το σκεφτούμε αυτό τότε μπορούμε να φανταστούμε ένα δίκτυο υφών που διατρέχει όλο το δάσος και συνδέει τα φυτά μεταξύ τους. 

Μπορούμε επίσης να φανταστούμε χωρίς καμιά υπερβολή, μέσα απ’ αυτό το δίκτυο να πηγαινοέρχονται τροφές, όπως άνθρακας, σάκχαρα, φώσφορο, αντιβιοτικά, νερό γιατί μεγαλώνει το ριζικό σύστημα του φυτού, και κάτι ακόμη που οι τελευταίες έρευνες σιγοψιθυρίζουν… πληροφορίες!!! Ναι, πληροφορίες για τους εχθρούς της κοινότητας των φυτών. SOS!!! επιδρομή εντόμων πχ. Τα φυτά δεν μπορούν να το βάλουν στα πόδια για να σωθούν ή να χρησιμοποιήσουν εντομοκτόνα. Μπορούν όμως να ανεβάσουν στα φύλλα τους ουσίες που θα αλλάξουν την γεύση τους και από ορεκτικά μπορεί να γίνουν ακόμα και δηλητηριώδη για τον απρόσκλητο επισκέπτη. Κάποια -τα πρώτα που θα προσβληθούν- δεν θα προλάβουν, τα επόμενα όμως θα είναι προετοιμασμένα.  

Παρασιτικά μανιτάρια  

Τα παρασιτικά μανιτάρια «καιροφυλαχτούν» με τα σπόρια τους για δέντρα πληγωμένα, άρρωστα, νεκρά λίγων ωρών ή ημερών είτε από ανθρώπινη παρέμβαση είτε από φυσικά αίτια. Στην πληγή τους θα «απλώσουν» το μυκήλιο τους και θα βοηθήσουν το δέντρο να πεθάνει γρήγορα. Αργότερα αναλαμβάνουν δράση τα μυκήλια των σαπροφυτικών μυκήτων.  

Σαπροφυτικά μανιτάρια  

Ο ρόλος τους στη φύση είναι να αποδομούν την νεκρή φυτική οργανική ύλη του δάσους και στη θέση της να αφήνουν χούμο ( λίπασμα), χρήσιμη τροφή για όλους τους οργανισμούς του δάσους. Αν δεν υπήρχαν τα σαπροφυτικά μανιτάρια, η νεκρή ύλη θα είχε συσσωρευτεί μέχρι τις κορυφές των πιο ψηλών δέντρων και τα ανόργανα στοιχεία θα είχαν εκλείψει απ’ το έδαφος. Το δάσος θα ήταν κάτι άλλο και όχι αυτό που ξέρουμε. Μυκήλιο το υπέρ διαδίκτυο του δάσους… Υπερβολή; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι.  

Αθόρυβη κοινωνία  

Εκατομμύρια χιλιόμετρα σωλήνων καθαρίζουν το δάσος και ετοιμάζουν τροφή για τα άλλα μέλη της κοινωνίας, άλλα τόσα πηγαινοφέρνουν υλικά και πληροφορίες για να είναι υγιές το δάσος και κατ’ επέκταση και ο ίδιος ο άνθρωπος. Αν μπορούσε κανείς να δει και να αφουγκραστεί όλη αυτή την διαδικασία που γίνεται αθόρυβα κάτω από τα πόδια του, τότε σίγουρα θα ήταν άλλη η στάση του απέναντι στο εκπληκτικό αυτό οικοσύστημα. 

Τότε μάλλον θα το σκεφτόταν πριν πετάξει το πλαστικό μπουκάλι, το πλαστικό κύπελο, την πλαστική καρέκλα και την λεκάνη του στο δάσος. Αντικείμενα που θα βρουν εκεί και οι απόγονοί του, γιατί όσο και να προσπαθήσουν τα βρύα και οι λειχήνες να τα καλύψουν, αυτά θα είναι εκεί για αρκετές γενιές. Τότε θα στεκόταν με θαυμασμό μπροστά στο μεγαλείο της οικονομίας της φύσης και ίσως γινόταν κι ο ίδιος συνεργός της, μαζεύοντας όσα απορρίμματα απερίσκεπτα πέταξαν αυτοί που δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο που έρχεται.