Σε μια σημαντική απόφαση για τη διάσωση σημαντικών ακινήτων στους πολλούς παραδοσιακούς οικισμούς των νησιών, προέβη το διοικητικό συμβούλιο του «Πράσινου Ταμείου», που εισηγείται την ενίσχυση της αγοράς, συντήρησης και αποκατάστασής τους από δήμους, περιφέρειες και υπουργεία, με χρήματα απ’ το Ταμείο. Αν η πρόταση αυτή υιοθετηθεί απ’ τον υπουργό Περιβάλλοντος - που έως τώρα έχει αποδεχθεί όλες τις προτάσεις του Ταμείου -, τότε δίνεται η δυνατότητα σε φορείς της αυτοδιοίκησης, αλλά ακόμη και στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, να ζητήσουν χρηματοδότηση για να σώσουν ή να αξιοποιήσουν ακίνητα σε παραδοσιακούς οικισμούς.

Το απόγευμα της Τρίτης συνεδρίασε σε μια απ’ τις τελευταίες του συνεδριάσεις το απερχόμενο διοικητικό συμβούλιο του «Πράσινου Ταμείου», ενός φορέα που ιδρύθηκε προ τριετίας με σκοπό να ανακατανείμει σε δράσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, έσοδα που προέρχονται απ’ την τακτοποίηση ημιυπαίθριων χώρων και αυθαιρέτων. Θέμα της συνεδρίασης ήταν και ο «καθορισμός κριτηρίων κατανομής και τρόπου απόδοσης του ειδικού προστίμου διατήρησης του Ν. 3843/2010 (Α΄ 62)», των χρημάτων δηλαδή που διαχειρίζεται ο φορέας. Πέρυσι το εν λόγω Ταμείο χρηματοδότησε με περίπου 40 εκατ. ευρώ δήμους για την αγορά κυρίως ακάλυπτων χώρων-οικοπέδων, προκειμένου να δημιουργηθούν σε αυτούς πλατείες και πάρκα αναψυχής.

Για τη νησιωτικότητα…
Εκπρόσωπος του ΤΕΕ στην απερχόμενη διοίκηση του Ταμείου είναι ο πρώην γενικός γραμματέας του Υπουργείου Αιγαίου, Δημήτρης Καπετανάς, ο οποίος από καιρό επεδίωκε να υπάρξει «επέκταση» των τομέων παρέμβασης και ενίσχυσης του Ταμείου και στους πολλούς παραδοσιακούς οικισμούς της νησιωτικής χώρας, και δη του Νομού Λέσβου.

Στο τελικό κείμενο που ομόφωνα κατέληξε το διοικητικό συμβούλιο του «Πράσινου Ταμείου» και δόθηκε προς έγκριση στον υπουργό Περιβάλλοντος για την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, εξασφαλίζονται πόροι απ’ το Ταμείο για τη διάσωση διατηρητέων κτηρίων γενικά από φορείς του Δημοσίου και την αυτοδιοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, στο προωθούμενο σχέδιο αναφέρεται ότι απ’ το «Πράσινο Ταμείο» χρηματοδοτείται «η απόκτηση, αποκατάσταση και συντήρηση ακινήτων σε παραδοσιακούς οικισμούς, ιστορικά κέντρα πόλεων και προστατευόμενες περιοχές της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και η απελευθέρωση, αποκατάσταση, αναβάθμιση, ανάπλαση και προστασία χώρων με ιδιαίτερη περιβαλλοντική σημασία, όπως ακτών, παραλιακών ζωνών, ρεμάτων, αλσών, δασών και δασικών εκτάσεων».

Όπως ανέφερε ο κ. Καπετανάς μιλώντας στο «Ε», αν υιοθετηθεί το σχέδιο ως έχει απ’ τον υπουργό Περιβάλλοντος, θα μπορούν φορείς όπως η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, να προχωρήσουν στην απόκτηση ακινήτου σε παραδοσιακούς οικισμούς ή στην ανακαίνιση και συντήρηση κάποιου τέτοιου ακινήτου που τυχόν διαθέτουν, με χρήματα απ’ το Ταμείο. «Θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι θα υπάρχει ένας πόρος για την αξιοποίηση παραδοσιακών ακινήτων, κτισμάτων που βρίσκονται στους πολλούς παραδοσιακούς οικισμούς των νησιών μας, και μάλιστα εκτιμώ ότι είναι εξίσου σημαντικό πως τέτοιες πρωτοβουλίες για τη διάσωση αυτών των ακινήτων θα μπορούν να αναληφθούν εκτός απ’ τους δήμους, και από φορείς του Δημοσίου», επεσήμανε ο κ. Καπετανάς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ακινήτου που θα μπορούσε με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για τη συντήρηση και αποκατάστασή του, αποτελεί η περίπτωση του Αρχοντικού Γεωργιάδη, που ανήκει στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου αλλά δεν είναι επιλέξιμη η διάθεση κονδυλίων απ’ το ΕΣΠΑ ή κάποιο άλλο κοινοτικό πρόγραμμα για την ανακαίνισή του. Με βάση το σχέδιο που από χθες στάλθηκε στον υπουργό Περιβάλλοντος απ’ το «Πράσινο Ταμείο», ίσως πολύ σύντομα υπάρξει δυνατότητα να πάρει και η Λέσβος, με τους πάμπολλους παραδοσιακούς οικισμούς και τα ακίνητα, ενίσχυση για να προστατεύσει το δομημένο περιβάλλον της.