Εγκρίθηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου, κατά πλειοψηφία, η επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Έτσι ικανοποιήθηκε από την πλευρά του βορείου Αιγαίου η υποχρέωση της χώρας να διαθέτει επικαιροποιημένα σχέδια διαχείρισης των αποβλήτων σε όλα τα επίπεδα ως το τέλος του τρέχοντος έτους.

Στο σχεδιασμό ενσωματώνονται μετά από αξιολόγηση τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων που έχουν εγκριθεί από δήμους της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, ενώ, στις περιπτώσεις δήμων που δεν είχαν ολοκληρώσει την εκπόνηση, λήφθηκαν υπόψη οι προτάσεις των δήμων. Πρόκειται για έναν φιλόδοξο σχεδιασμό που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη διαλογή των υλικών συσκευασίας στην πηγή, την αντικατάσταση των μπλε κάδων (που δεν υπάρχουν παντού) με πράσινα σημεία, δηλαδή με σημεία ανακύκλωσης.

Επίσης, προβλέπει την ανάπτυξη της κομποστοποίησης για τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα. Κι όλα αυτά τίθενται ως στόχοι που θα πρέπει να υλοποιηθούν ως το 2020. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τα γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα και τα ζωικά υποπροϊόντα (απόβλητα σφαγείων).

Μέτρα ιεραρχικά και σχεδιασμένα

Ο σχεδιασμός προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του ΕΣΔΑ (Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης των Αποβλήτων) και υποδεικνύει τα μέτρα τα οποία προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα:  α) την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, β) την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων, γ) την ανακύκλωση, δ) κάθε άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση των αποβλήτων. Περιλαμβάνει, επίσης, Σχέδιο Πρόληψης για τη Δημιουργία Αποβλήτων στην Περιφέρεια, σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΣΣΠΔΑ). Ο επικαιροποιημένος σχεδιασμός καλύπτει και τις πέντε Περιφερειακές Ενότητες.

Αρχή σχεδιασμού του επικαιροποιημένου ΠΕΣΔΑ είναι ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νήσων Βορείου Αιγαίου. Οι κύριοι στόχοι διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) για το έτος 2020 έχουν προσδιοριστεί ως εξής:

Σε περίπτωση μη υλοποίησης μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ), προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή (προδιαλογή), σε ποσοστό τουλάχιστον 75% του συνόλου των ΑΣΑ.

Σε περίπτωση υλοποίησης ΜΕΑ, ανάκτηση μέσω συνδυασμού χωριστής συλλογής και επεξεργασίας τουλάχιστον 75%, και ανάκτηση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων σε ποσοστό τουλάχιστον 50% του συνόλου των ΑΣΑ.

Μείωση των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή στο 35% σε σχέση με τα επίπεδα παραγωγής του 1997.

Περιορισμός της υγειονομικής ταφής σε λιγότερο του 25% του συνόλου των ΑΣΑ.

Επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση

Σε περίπτωση μη υλοποίησης ΜΕΑ, ο στόχος για τα ανακυκλώσιμα υλικά για το έτος 2020 είναι να υφίσταται προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με προδιαλογή το 85% της συνολικής παραγωγής, με τους ακόλουθους επιμέρους στόχους:

α) Χαρτί - Χαρτόνι 85%, β) Γυαλί 85%, γ) Μέταλλα 85% και δ) Πλαστικά 85%. Σε περίπτωση υλοποίησης ΜΕΑ, οι ως άνω στόχοι θα πρέπει να επιτευχθούν μέσω συνδυασμού χωριστής συλλογής κα επεξεργασίας, με το 65% τουλάχιστον των ανακυκλώσιμων αποβλήτων να υφίσταται προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με προδιαλογή.

Για τα απόβλητα συσκευασίας τίθενται οι ακόλουθοι ποσοστιαίοι στόχοι προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση για το έτος 2020: α) Χαρτί - Χαρτόνι 92%, β) Γυαλί 85%, γ) Μέταλλα 85%, δ) Πλαστικά 85%, ε) Ξύλο 80% συνολικό ποσοστό 88%.

Σε ό,τι αφορά τα βιοαπόβλητα προβλέπεται ότι το 73% θα υφίσταται χωριστή συλλογή σε περίπτωση μη δημιουργίας των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων, ενώ, αν έχουν δημιουργηθεί αυτές οι μονάδες, σε αυτές θα οδηγείται το 73% των αποβλήτων προς επεξεργασίας. Επίσης, ένα ποσοστό 6% προβλέπεται να οδηγηθεί σε οικιακή και συνοικιακή κομποστοποίηση, ενώ σε ποσοστό 75% επιδιώκεται να φθάσει η χωριστή συλλογική βρώσιμων λιπών και ελαιών αποβλήτων. Τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή επιδιώκεται να περιοριστούν στο 35% της ποσότητας που ήταν το 1997.

Οι πρόνοιες του σχεδιασμού

Επίσης, ο σχεδιασμός μεταξύ άλλων περιλαμβάνει πρόνοιες για:

1) τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού,

2) τη δημιουργία δικτύων χωριστής συλλογής και διαχείρισης των ογκωδών αποβλήτων, με στόχο την εκτροπή τους από την ταφή και την επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωσή τους,

3) τα βιομηχανικά απόβλητα,

4) τα απόβλητα εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας,

5) απόβλητα ελαίων,

6) μπαταρίες οχημάτων και βιομηχανίας,

7) οχήματα,

8) ελαστικά οχημάτων,

9) απόβλητα υγειονομικών μονάδων, εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων,

10 ) γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα,

11) ζωικά υποπροϊόντα.

Στο σχεδιασμό προβλέπεται η κατασκευή υποδομών ανακύκλωσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας προδιαλεγμένου οργανισμού, επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, έργα τελικής διάθεσης αστικών στερεών αποβλήτων κ.λπ.

Πώς φθάσαμε στο νέο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων

 

Η διαδικασία επικαιροποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τη διαχείριση των αποβλήτων, που ολοκληρώθηκε χθες από το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου, ήταν μια χρονοβόρα διαδικασία, αρκεί να σημειωθεί ότι ξεκίνησε το 2013. Το θέμα εισηγήθηκαν ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Θεόδωρος Βαλσαμίδης και ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Γιώργος Λεμονός.

Στην εισήγησή του ο κ. Βαλσαμίδης τόνισε: «Δέκα χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τη Διαχείριση των Αποβλήτων, ολοκληρώνεται σήμερα η προσπάθεια για την αναθεώρηση - τροποποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού. Μια προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια και πέρασε από διάφορα στάδια, από αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου, από διαφορετικές προσεγγίσεις των συναρμόδιων Υπουργείων και μετά από διαβούλευση με τους αρμόδιους Φορείς και ιδιαίτερα σε στενή συνεργασία με τους εννιά δήμους της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, οι οποίοι έχουν και την κύρια ευθύνη για την υλοποίηση του σχεδιασμού».

- Η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ εγκρίθηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο στις 09.09.2013.

- Το θέμα συζητήθηκε δύο φορές στην Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος στις 16.06.2015 και στις 22.12.2015 και ελήφθησαν σχετικές αποφάσεις.

- Στις 23.11.2016 εγκρίθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Σχέδιο Επικαιροποίησης - Τροποποίησης του ΠΕΣΔΑ από την Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος.

- Στις 23.12.2016 εκδόθηκε η ΚΥΑ για την έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Σχεδίου Επικαιροποίησης - Τροποποίησης του ΠΕΣΔΑ.

 

Είναι επιβεβλημένη

Ο κ. Βαλσαμίδης τη χαρακτήρισε επιβεβλημένη προκειμένου:

- Να αξιολογηθεί η πορεία υλοποίησης του υφιστάμενου ΠΕΣΔΑ, να εντοπιστούν τα προβλήματα και οι αστοχίες που προέκυψαν.

- Να επικαιροποιηθεί η υφιστάμενη κατάσταση για την προέλευση, ποσότητα και ποιότητα των αποβλήτων.

- Να ληφθούν υπόψη τα νεότερα περιβαλλοντικά και οικονομικά δεδομένα καθώς και τα έργα που έχουν δρομολογηθεί με στόχο την επίτευξη ποιοτικών και ποσοτικών στόχων για τη μείωση των αποβλήτων προς τελική διάθεση.

- Να ληφθούν υπόψη οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις σε θέματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

- Να γίνει εναρμόνιση με το υφιστάμενο ευρωπαϊκό και ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο.

- Να προσδιοριστούν τα έργα και οι δράσεις που υπολείπονται και θα πρέπει να προχωρήσουν με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στα νησιά μας.

Σήμερα, δέκα χρόνια μετά, τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης, οι βασικές υποδομές για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων έχουν υλοποιηθεί στα περισσότερα νησιά, υπάρχουν όμως και αρκετές υποδομές που υπολείπονται, το μεγαλύτερο δε πρόβλημα παρουσιάζεται στην Ικαρία, όπου υπάρχουν ακόμη ΧΑΔΑ που δεν έχουν αποκατασταθεί, αφού δεν έχει ακόμη κατασκευαστεί ο ΧΥΤΥ, οι ΣΜΑ και οι υπόλοιπες υποδομές του συστήματος.