Αλέξης Πανσέληνος

«Βραδιές μπαλέτου» (μυθιστόρημα)

Εκδόσεις «Μεταίχμιο»

Αθήνα 2016, σελ. 528

Όταν κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά οι «Βραδιές μπαλέτου» του συμπατριώτη, σπουδαίου πεζογράφου Αλέξη Πανσέληνου, η Ελισάβετ Κοτζιά έγραψε στην «Καθημερινή»: «Οι “Βραδιές μπαλέτου” είναι ένα κοσμοβριθές αφήγηµα και καλύπτει µια περίοδο έξι δεκαετιών. Η υφή του είναι σύνθετη: μυθιστόρημα ρεαλιστικό, ιστορία µε πλοκή συναρπαστική, αφήγηµα καυστικό και ειρωνικό, µε σκηνές όπου γελάς μέχρι δακρύων, κείμενο ποιητικών αποστροφών, πεζογράφηµα στοχασµού και ηθικών αποτιµήσεων».

Το εξαιρετικό αυτό μυθιστόρημα ξαναεκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». Δυο λόγια για την υπόθεση: Ο Κρις Καλλίτσης και η Κάτια Γεροδήµου, δύο µάλλον άσηµοι χορευτές του µπαλέτου, βρίσκονται ξαφνικά µπλεγµένοι στα δίχτυα µιας πλεκτάνης που σκοπεύει να αναδείξει την Κάτια από το κορ-ντε-µπαλέ σε σολίστα. Η πλεκτάνη αποτυχαίνοντας ξετυλίγει ένα κουβάρι από αλυσιδωτές αντιδράσεις το οποίο φτάνει ίσαµε τα ∆εκεµβριανά και από κει πίσω πάλι στη δεκαετία του ’50, στην εποχή της Χούντας και στη σύγχρονη Ελλάδα.
∆ύο παλιοί αριστεροί ανακαλύπτουν τις άσχηµες αλήθειες για τον εαυτό τους στο πρόσωπο ενός δεξιού, κοινού τους φίλου, κι εκείνος τη δική του οµορφιά στα πρόσωπα των παλιών συντρόφων της νεότητάς του. Οι δυο χορευτές συµβιβάζονται µε τη σκληρή πραγµατικότητα, ενώ ένα νέο αστέρι γεννιέται από το πουθενά στον χώρο του ελληνικού θεάτρου. Κέρδη και ζηµίες από την όλη ιστορία µένει να εκτιµηθούν στο τέλος του βιβλίου, καθώς ο αναγνώστης µια µουσκεύει στον βυθό της θάλασσας και µια στεγνώνει κάτω από τις ακτίνες του αττικού ήλιου.

Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Η δόξα, ή δόξα, σκεφτόταν ο συγγραφέας. Μια γενιά που να έχει μεγαλώσει διαβάζοντας τα βιβλία σου. Εμείς σίγουρα μεγαλώσαμε μελετώντας τα έργα αληθινών γιγάντων-αυτά μας διαπλάσαν.. Άλλες εποχές; Άλλοι ποιητές και άλλοι συγγραφείς; Και γιατί τόση διαφορά ανάμεσα σ’ εμάς και τους σημερινούς; Η ποιότητα δεν έρχεται από τον ουρανό. Κανένα έργο, κανένας καλλιτέχνης δεν διαμόρφωσε μόνος του το κοινό, δεν έφερε τον Χρυσό Αιώνα. Η ποιότητα ανεβαίνει μαζί με τη συνείδηση των ανθρώπων, μαζί με τις ανάγκες τους, τις απαιτήσεις που έχουν από την τέχνη. Ένας καλός μαρξιστής δεν επιτρέπεται να νομίζει πως είναι ποτέ δυνατό να γίνει το ανάποδο. Αν πιο νέος δεν ήμουν τόσο στρατευμένος στην Υπόθεση, ίσως είχα κατακτήσει πιο νωρίς αυτή την ποιότητα που διέθετα αλλά την κοίταζα αφ’ υψηλού, γιατί φιλοδοξούσα να δώσω έργα “κατανοητά”, που να μιλούν τη γλώσσα του κόσμου. Ο καλλιτέχνης πρέπει να μιλά τη δικιά του γλώσσα, αλλιώς δεν τον καταλαβαίνουν ούτε οι συγκαιρινοί του ούτε οι επερχόμενοι. Τα τελευταία χρόνια μόνο, έχοντας πάψει από καιρό να γράφει, παραδεχόταν πως πιθανό να έχουν εκείνοι δίκιο. Φυλλομετρούσε τα βιβλία του, στεκόταν σε ορισμένους στίχους ή σκηνές από τα μυθιστορήματα, που αντηχούσαν διαφορετικά...»

Π.Σ