Επιμέλεια: Παναγιώτης Σκορδάς
Εκδόσεις Αιολίδα, Μυτιλήνη

Η περσινή μου προσπάθεια να παρουσιάσω κατά το δυνατόν εκτενέστερα την έκδοση του 2015, ώστε να τιμήσω όσο γινόταν, τους συνεργάτες της έκδοσης εκείνης και τον υπεύθυνο της έκδοσης… δε μου βγήκε σε καλό. Δύο σελίδες του πάντοτε φιλόξενου προς εμέ «Εμπρός» και σε δύο συνέχειες χρονικά απέχουσες, δεν ήταν και το καλύτερο. Δε μετανιώνω όμως, διότι θεωρώ πως αντάμειψα με της ταπεινής γνώμης τις κρίσεις, ανθρώπους που γνωρίζω και εκτιμώ και άλλους, όχι γνωστούς μου, που μόχθησαν και συνέβαλαν στην επιτυχία εκείνης της έκδοσης.

Εφέτος όμως θα αρκεσθώ τονίζοντας τη σημασία της τακτικής αυτής έκδοσης, της μόνης πλέον που δίνει τη δυνατότητα να δημοσιευτούν πονήματα του πνευματικού κόσμου της Λέσβου στα οποία καταγράφονται πάσης φύσεως στοιχεία από την πλούσια πνευματική κληρονομιά του νησιού, από άγνωστες ως τώρα πτυχές του ιστορικού της παρελθόντος, αλλά και απόπειρες καλλιτεχνικής και πνευματικής εν γένει έκφρασης. Στοιχεία άλλωστε που συνθέτουν το περιεχόμενο και πληρούν τους σκοπούς ενός ημερολογίου.

Είναι η έκτη χρονιά από τότε που ο αγαπητός μου και εν γράμμασι συνάδελφος Παναγιώτης Σκορδάς πήρε τη σκυτάλη από το σπουδαίο και πρόωρα χαμένο εκείνο άνθρωπο, παιδαγωγό και συγγραφέα, αξέχαστο Αριστείδη Κουτζαμάνη, να συνεχίσει μια παράδοση που ευδοκίμησε στη Λέσβο. Και οι καρποί της συγκομιδής ως σήμερα πλούσιοι.

Ενότητες 12, και 30 τα θέματα που περιλαμβάνονται στη φετινή έκδοση. Θέματα κατά βάση ιστορικά και φιλολογικά και γενικά ό,τι περιλαμβάνεται στον επεξηγηματικό τίτλο της έκδοσης, προϊόντα έρευνας από τους ίδιους, τακτικούς πια, αν θέλετε, στην πλειονότητά τους συνεργάτες, οι οποίοι θέτουν με τη σφραγίδα της επιστημονικής τους εγκυρότητας, τις αρχές πάνω στις οποίες ακολουθούν και οι υπόλοιποι και προδιαθέτουν και τους επίδοξους να συμπεριληφθούν στη συνέχεια. Από τα θέματα της δε λείπει και πάλι η επικαιρότητα, χρέος μιας έκδοσης της οποίας ο υπεύθυνος θεωρεί ως αρχή του να μην προσπερνά. Ως εδώ.

Η καταγραφική και εν μέρει κριτική του νέου ημερολογίου, έχει επανειλημμένως φιλοξενηθεί από τις στήλες της εφημερίδας αυτής και δεν επιθυμώ να επαναλάβω επισημάνσεις στις οποίες δεν έχω να προσθέσω κάτι επιπλέον. Μόνο την ικανοποίησή μου που η τακτική, έστω και κατ’ έτος, έκδοση τούτη, μαρτυρεί τη συνέχιση της σπουδαίας πνευματικής παράδοσης του νησιού και παρά τα σημάδια κόπωσης που εμφανίζει στα χρόνια τούτα της κρίσης.

Βλέπω ανθρώπους που ακόμα θέλουν και είναι σε θέση να παράγουν πνευματική ύλη. Τους περισσότερους γνωρίζω και με γνωρίζουν, με κάποιους συνεργάστηκα από κοινά μετερίζια, τους εκτιμώ και έχω την τύχη να γνωρίζω την αμοιβαιότητα των αισθημάτων. Και τους χαίρομαι που ακόμα είναι πνευματικά και ψυχικά ζωντανοί. Ευοίωνο όμως ότι σε τούτη τη συμπύκνωση ομαδικής δουλειάς στοιχίζονται και νέοι, ο οποίοι μελλοντικά θα συμπαρασύρουν και άλλους ομηλίκους τους, οι οποίοι θα συνεχίσουν και όχι μόνο μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου. Το ελπίζω.

Εν πάση περιπτώσει, κέρδος από τούτη την έκδοση είναι η στράτευση πολλών. Άλλος διότι το έχει ανάγκη, άλλος διότι το νιώθει ως υποχρέωση στην ως τώρα προσφορά του στον πνευματικό στίβο του νησιού, ακόμα και στο φιλότιμό του, όταν ο Παναγιώτης τού ζητά να προσθέσει μια ακόμα ψηφίδα σε τούτο το ωραίο μωσαϊκό. Όπως και να το κάνουμε πάντως, όσο αυτό θα εκδίδεται σε τούτους τους δύσκολους καιρούς, θα αποτελεί ένα διαρκές έναυσμα για όποιον επιθυμεί να καταθέσει τη δική του ψηφίδα.

Γι’ αυτό και συμμερίζομαι τη συγκίνηση εκείνης της στιγμής του Παναγιώτη Σκορδά, κάθε φορά που θα κρατήσει πρώτος στα χέρια του έναν ακόμα τόμο του «Ημερολογίου», που με τόσο ζήλο εκδίδει στη φιλόξενη πάντα αγκαλιά της «Αιολίδας». Διότι το συναίσθημα τούτο δεν είναι μόνο η συνήθης ικανοποίηση ενός επιτελεσθέντος έργου. Είναι και η υπόσχεση ότι ένας ακόμη τόμος παραδόθηκε στο αναγνωστικό κοινό, άρα σχεδιάζουμε τον επόμενο.

Ως εκ τούτου και πάλι συγχαρητήρια σε όλους. Στο φίλτατο Παναγιώτη, σε όσους γνωστούς μου και μη συνεργάστηκαν για να βγει ένα ακόμα «Λεσβιακό Ημερολόγιο» (άραγε, εκδίδονται στη σημερινή Ελλάδα ανάλογες εκδόσεις;).

Γιάννης Μανούκας