Β΄ Μέρος
Η πιο παλιά φωτογραφία που δημοσιεύεται, απεικονίζει την πόλη πριν τον καταστρεπτικό σεισμό τού 1867. Στη λεζάντα διαβάζουμε: «Το Κιόσκι είναι αραιδομημένο σε αντίθεση με το άριστα διατηρημένο κάστρο, το οποίο φιλοξενεί πολύ μεγάλο αριθμό μουσουλμανικών σπιτιών. Οι περιοχές του 5ου Δημοτικού Σχολείου και της παραλίας της Απάνω Σκάλας αποτελούν εκτεταμένα μουσουλμανικά νεκροταφεία.

Η αρχιτεκτονική μορφή των μουσουλμανικών τεμενών Γενί τζαμί και Βεζίρ Χασάν Πασά ή Γιαλί τζαμί είναι διαφορετική από τη σημερινή, λόγω της ανακατασκευής τους μετά το σεισμό τού 1867. Σε πρώτο πλάνο ξεχωρίζουν αρχοντικά Οθωμανών προυχόντων. Σε πολλά σημεία της πόλης, όπως στην περιοχή του Αγ. Ευδοκίμου, διακρίνονται υδατόπυργοι (τερεζιά), απομεινάρια του υδρευτικού συστήματος, που κατασκευάστηκε από τον Οθωμανό αρχιναύαρχο Γαζή Χασάν πασά Τζεζαϊρλή (1770 - 1789)».

Ανάλογα κείμενα πλαισιώνουν τις περισσότερες φωτογραφίες, οι οποίες χρονολογικά τοποθετούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τα μέσα του 20ού και ανήκουν στους παρακάτω φωτογράφους: Ιωάννης Χατζηδανιήλ, Παναγιώτης Πολυχρόνης, Φριτζ Μραζ, Σίμος Χουτζαίος, Αφοί Χουτζαίου, Π. Κεμερλής, Ι.Π. Αντωνίου, Στέλιος Βασιλείου, Στέλιος Συνόδης, Θόδωρος Δουκάκης, Βύρων Σουτζιδέλλης, Γιώργος Πατλάκας, Μιχάλης Ζιούζιας, Μιχάλης Αποστολέλλης, Θόδωρος Λάσκαρης.

Όλοι οι παραπάνω, εκτός από το Δουκάκη, προχώρησαν και στην έκδοση καρτ-ποστάλ. Στο λεύκωμα βρίσκουμε ακόμη φωτογραφίες του δασκάλου και ερασιτέχνη φωτογράφου Γιάννη Αναγνώστου, ο οποίος από τα τέλη της δεκαετίας τού 1960 είχε προβάλει μέρος της δουλειάς του με τη μορφή έγχρωμων διαφανειών.
Ποια η σκοπιμότητα και η χρησιμότητα αυτής της έκδοσης; Ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου γράφει στον πρόλογό του: «Το χρονικό διάστημα στο οποίο αναφέρεται το λεύκωμα αυτό, αρχίζει από τη δεκαετία τού 1860 και τελειώνει τη δεκαετία τού 1960.

Ξεκινά δηλαδή την εποχή κατά την οποία φωτογραφήθηκε για πρώτη φορά η πόλη της Μυτιλήνης, και καταλήγει την εποχή κατά την οποία αρχίζει να εξαπλώνεται η άκρατη οικοπεδοποίηση. Η γνώση της ιστορίας μας, η αποδοχή και κατανόηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η συνέχιση των ηθών, των εθίμων και των παραδόσεών μας είναι χρέος όλων μας».

Και ο Στρατής Αναγνώστου σημειώνει: «Σήμερα, στη χαραυγή του 21ου αιώνα, η Μυτιλήνη βρίσκεται στο μεταίχμιο μιας νέας εποχής.

Η Μυτιλήνη των ονείρων μας δε θα προκύψει μόνο μέσα από μια σειρά απαραίτητων έργων υποδομής. Τα όποια αποκεντρωτικά κυβερνητικά οικονομικά προγράμματα στήριξης της περιφέρειας πρέπει να συμβαδίζουν τόσο με την ανάδειξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, όσο και με την τόνωση της ιστορικής μας μνήμης.

Μόνον έτσι θα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές μια πόλη πρότυπο, με ιδιαίτερη φυσιογνωμία, οι κάτοικοι της οποίας, έχοντας διαμορφωμένη ιστορική συνείδηση, θα τη σέβονται και θα τη φροντίζουν».