Σκληρή η μάχη εναντίον των fake news

To «Przestrzen» (σημαίνει «χώρος») είναι ένα νέο πολιτιστικό κέντρο που άνοιξε φέτος το Facebook στη Βαρσοβία, προκειμένου να ενισχύσει τις προσπάθειες για μείωση του ψηφιακού χάσματος στην Πολωνία. Η εταιρεία πραγματοποιεί εκεί ενημερωτικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά σεμινάρια για νέους επαγγελματίες, δημοσιογράφους και φοιτητές. Είναι ένας μοντέρνος, hip χώρος, σε αρμονία με τη σύγχρονη Βαρσοβία. Από τη βεράντα του κάποιος μπορεί να θαυμάσει τον ορίζοντα μιας πόλης «επίκαιρης», με τους εντυπωσιακούς γυάλινους ουρανοξύστες να υψώνονται πίσω από ανακαινισμένα προπολεμικά κτίρια. Είναι φανερό ότι δεν ήταν μόνο επειδή η Πολωνία είναι η χώρα με τους περισσότερους χρήστες της πλατφόρμας στην περιοχή, που η Βαρσοβία είναι από το 2012 η έδρα του Facebook για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Ενημέρωση

Ηταν σε μια αίθουσα του Przestrzen που την προηγούμενη Τρίτη, η Tessa Lyons, Product Manager στα κεντρικά του Facebook στο Σαν Φρανσίσκο, έκανε μια ενημέρωση σε ομάδα δημοσιογράφων από την Ελλάδα, την Πολωνία, την Τσεχία και τη Ρουμανία, σχετικά με την εντεινόμενη προσπάθεια της εταιρείας για την αντιμετώπιση του φαινομένου της παραπληροφόρησης. Την επομένη η Lyons θα βρισκόταν στη Ρώμη και θα ακολουθούσαν αρκετές ακόμα στάσεις πριν από την επιστροφή στη βάση της στις ΗΠΑ. Η πρόσφατη κρίση αξιοπιστίας που έπληξε το Facebook (κατηγορήθηκε ότι επέτρεψε τη χειραγώγηση του κοινού στις αμερικανικές εκλογές του ’16) ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της εταιρείας, που έχει εντείνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση των fake news, των ψεύτικων προφίλ, τη διάδοση ανυπόστατων φημών.

Την περασμένη άνοιξη εγκαινιάστηκε στο Facebook το πρόγραμμα ελέγχου από τρίτους, από ειδικές πιστοποιημένες ομάδες fact checkers, που αναλαμβάνουν να επαληθεύουν τις ειδήσεις που αναρτώνται. Το πρόγραμμα έχει ήδη επεκταθεί σε 14 χώρες (όχι προς το παρόν στην Ελλάδα), ενώ σχεδιάζεται η εξάπλωσή του σε ακόμα περισσότερες χώρες μέχρι τα τέλη του χρόνου. Το Facebook ισχυρίζεται ότι οι συγκεκριμένοι, πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι ελεγκτές μπορούν να βοηθήσουν να περιοριστεί η διάδοση των ειδήσεων που αξιολογούνται ως ψευδείς κατά 80% κατά μέσον όρο. Στο πλαίσιο της νέας ενεργητικής στρατηγικής του Facebook, επίσης, οι fact checkers αναλαμβάνουν να γράφουν άρθρα που αποδομούν τον ψεύτικο ισχυρισμό, τα οποία εμφανίζονται στο newsfeed του χρήστη ακριβώς κάτω από το επίμαχο ποστ (related articles). Γενικά, η προσπάθεια είναι η ανάρτηση οποιουδήποτε άρθρου να «ανασύρει» άρθρα για το ίδιο θέμα από αξιόπιστες πηγές. Οπως ανακοίνωσε η Tessa Lyons, εφεξής οι ελεγκτές θα αναλαμβάνουν και την επαλήθευση φωτογραφιών και βίντεο (προς το παρόν, λειτουργεί σε τέσσερις χώρες). Ο έλεγχος θα περιλαμβάνει φωτογραφίες και βίντεο που έχουν παραποιηθεί (π.χ. ένα βίντεο που έχει υποστεί επεξεργασία για να δείχνει κάτι που δεν έχει συμβεί) ή που παρουσιάζονται σε διαφορετικό πλαίσιο, όπως μία φωτογραφία από παλαιότερη τραγωδία που συσχετίζεται με ένα επίμαχο θέμα της επικαιρότητας.

Ομως, με περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο ποστ να δημοσιεύονται καθημερινά, η εμβέλεια των ελεγκτών είναι περιορισμένη. Γι’ αυτό το Facebook αξιοποιεί και την τεχνολογία για τον εντοπισμό των ψευδών ειδήσεων και προφίλ. Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα που ανέφερε η Lyons. «Ενας ελεγκτής στη Γαλλία ανέτρεψε τον ισχυρισμό ότι μπορεί κανείς να σώσει ένα άτομο που υφίσταται εγκεφαλικό επεισόδιο χρησιμοποιώντας μια βελόνα για να τρυπήσει τα δάχτυλά του και να αρχίσει να ρέει αίμα. Μέσω του εργαλείου της τεχνητής νοημοσύνης κατορθώσαμε να εντοπίσουμε πάνω από 1.400 συνδέσμους που διέδιδαν αυτόν τον ισχυρισμό». Με το ίδιο εργαλείο, εντόπισαν 583 εκατ. ψεύτικους λογαριασμούς μέσα στο 2018, οι οποίοι και διαγράφηκαν.

Η μηχανική μάθηση αξιοποιείται και για την αντιμετώπιση των κατ’ επανάληψιν παραβατών. Αυτόματα, το Facebook «υποβιβάζει» σε χαμηλές θέσεις του newsfeed τις σελίδες που συστηματικά διαδίδουν παραπλανητικές πληροφορίες, συχνά με οικονομικά κίνητρα. Η ιδέα είναι ότι εάν δεν φτάνουν σε μεγάλο κοινό, δεν θα αποκομίζουν οικονομικά οφέλη, άρα θα αδρανοποιηθούν.

*Αναδημοσίευση από «Καθημερινή»

Πρόσκληση στο πάρτυ*

Το «The Letdown» είναι μια πολύ χαριτωμένη σειρά στο Netflix που πραγματεύεται με χιούμορ τις μικρές απογοητεύσεις της μητρότητας. Σε ένα επεισόδιο, η πρωταγωνίστρια κάνει τα πάντα προκειμένου να βρεθεί στα γενέθλια μιας φίλης της, να επιστρέψει για ένα βράδυ στην εποχή πριν κάνει το παιδί, σε λίγη κανονικότητα. Ομως δεν βρίσκει μπέιμπι σίτερ και καταλήγει στο εστιατόριο με το παιδί στον μάρσιπο. «Μην ανησυχείτε, τώρα όπου να ’ναι θα κοιμηθεί», λέει στην παρέα. Famous last words. Το παιδί «σεληνιάζεται», δεν κοιμάται ποτέ, κανείς δεν μπορεί να ανταλλάξει μια κουβέντα από τις φωνές. Οταν αναγκάζεται να αποχωρήσει, οι υπόλοιποι αναστενάζουν με ανακούφιση. Στη διαδρομή για το σπίτι, η πρωταγωνίστρια βάζει τα κλάματα τόσο από την κούραση όσο και από τη συνειδητοποίηση ότι η παρέα της δεν είναι πια δική της. «Μην ανησυχείς», της είπα από μέσα μου, «στο τέλος κερδίζεις εσύ. Περίμενε λίγα χρόνια και θα είναι εκείνοι από την παρέα σου που δεν έχουν παιδιά αυτοί που θα μειονεκτούν».

Το Σάββατο, παραμονή της γιορτής της μητέρας, μία από τις καλύτερές μου φίλες έκανε πάρτι στον γιο της. Πριν από πέντε χρόνια ήμουν το πρώτο τηλέφωνο που είχε κάνει όταν έμαθε ότι είναι έγκυος. Μαζί είχαμε πάει σε πολλές από τις εξετάσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ στην αίθουσα αναμονής ήμουν εκεί κατά τη διάρκεια του τοκετού. Στο προχθεσινό πάρτι δεν ήμουν καλεσμένη γιατί δεν έχω η ίδια παιδιά. Καλεσμένοι ήταν μόνο οι συμμαθητές του μικρού και όσοι από τους φίλους μας έχουν παιδιά σε αυτή την ηλικία. «Θα βαριόσουν», μου είπε η φίλη μου, όταν με την οικειότητα που έχουμε τη ρώτησα πώς κι έτσι.

Η απομόνωση των νέων μαμάδων και ο αγώνας να διατηρήσουν τις φιλικές τους σχέσεις μετά το παιδί έχουν αναλυθεί εξαντλητικά. Η ιστορία ωστόσο μπορεί να ειπωθεί και από την άλλη πλευρά. Των φιλενάδων που προσπαθούν να «είναι εκεί», αλλά πλέον δεν «κολλάνε». Που βάζουν υπενθυμίσεις για τα γενέθλια των παιδιών των φίλων τους, αλλά χάνουν τη γιορτή. Που ακούν ακούραστα ιστορίες και χαζεύουν φωτογραφίες στα κινητά, και αποφεύγουν να ζαλίζουν τις μανάδες φίλες τους με τα δικά τους προβλήματα ή να δηλώνουν κουρασμένες γιατί «τι να πω κι εγώ». Η φίλη μου είχε δίκιο, πιθανότατα θα βαριόμουν στο παιδικό πάρτι. Ισως επειδή με αγαπάει μου έδωσε την ευκαιρία, αντί για τις τσιρίδες 30 πεντάχρονων, να χαρώ το πρώτο μπάνιο στη θάλασσα. Ηταν στην παραλία που δονήθηκε το κινητό μου με την υπενθύμιση: «Μην ξεχάσεις τη γιορτή του...».

*της Λίνας Γιανναρού/ «Καθημερινή»