Κυκλοφόρησε το λεύκωμα της Λέσχης Πλωμαρίου για την Απελευθέρωση του νησιού

Κυκλοφόρησε το λεύκωμα της Λέσχης Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος», «Λέσβος 1912 - 2012. Εκατό χρόνια ελευθερίας», που εκδόθηκε με την τεχνική υποστήριξη των εκδόσεων «Αιολίδα». Μια έκδοση που αποτελεί ένα «παζλ» των γεγονότων της εποχής και είναι το αποτέλεσμα της επιθυμίας της Λέσχης Πλωμαρίου να τιμήσει την ιστορία της απελευθέρωσης του νησιού, όπως έχει γραφτεί και αποτυπωθεί στα τότε ντοκουμέντα, αλλά και στη μετέπειτα ιστορική έρευνα.

Η Λέσχη Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος» ιδρύθηκε το 1878, ως «Αναγνωστήριον Βενιαμίν ο Λέσβιος». Μετεξελίχθηκε μετά τη συνένωσή του με τη Λέσχη Φιλελευθέρων Πλωμαρίου, που ιδρύθηκε το 1915, στο σημερινό πολιτιστικό σωματείο, που προσπαθεί να δημιουργήσει ένα κύτταρο πολιτισμικής δράσης, στο Πλωμάρι και την περιοχή του.
Η ιδέα για την έκδοση του λευκώματος «Λέσβος 1912 - 2012. Εκατό χρόνια ελευθερίας» ξεκίνησε τον Αύγουστο 2010, με αφορμή την προετοιμασία του εορτασμού της επετείου της 8ης Νοεμβρίου, που κάθε χρόνο γιορτάζεται στη Λέσχη με ομιλίες ουσίας, πάνω σε θέματα που ανάγονται πάντα στα «Ελευθέρια» της Λέσβου.
Το σωματείο αποφάσισε την έκδοσή του, με αφορμή το ότι το 2012 συμπληρώνονται τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση. Τα μέλη του απευθύνθηκαν σε γνωστούς Λέσβιους, όπως ο Αλφόνσος Δελής, ο Παναγιώτης Παρασκευαΐδης, η Βασιλική Κουρβανιού, ο Παναγιώτης Σκορδάς, ο Γιάννης Χατζηβασιλείου, ο Αριστείδης Καλάργαλης, κ.ά., αλλά και σε άλλους συνεργάτες, όπως ο καθηγητής της Διπλωματικής Ιστορίας του ΑΠΘ, Γιάννης Στεφανίδης.
Όπως τονίζει το διοικητικό συμβούλιο της Λέσχης, μέσα από τις σελίδες του, απεικονίζεται όσο πιο πιστά γίνεται η ιστορική στιγμή, με παρουσίαση και της τουρκικής ματιάς των γεγονότων.

Τα κείμενα των συνεργατών
Οι 140 περίπου σελίδες του λευκώματος, περιλαμβάνουν συνολικά 27 κείμενα, που αναφέρονται στα γεγονότα και το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της εποχής, τα περισσότερα από τα οποία γράφτηκαν ειδικά για την έκδοση.
Η αφήγηση ξεκινάει με το κείμενο - χρονικό του καθηγητή Διπλωματικής Ιστορίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιωάννη Στεφανίδη, για την ενσωμάτωση της Λέσβου στην ελληνική επικράτεια. Ξεκινώντας από την απόφαση για την κατάληψη του νησιού και την άφιξη του «Αβέρωφ», το κείμενο καταλήγει στην υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Την παρουσίαση επτά επιστολών του μέλους του Εθνικού Κομιτάτου Θρασύβουλου Μελανδινού προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Παύλο Κουντουριώτη, έχει επιμεληθεί η φιλόλογος Βασιλική Κουρβανιού. Ο πρόεδρος της Λέσχης Πλωμαρίου, Ξενοφών Μαυραγάνης, γράφει για την απόβαση του στόλου στη Μυτιλήνη και τη «Λεσβιακή Φάλαγξ» και παρουσιάζει την τουρκική άποψη της κατάληψης της Λέσβου, ενώ ο Αριστείδης Φρυδάς, σε κείμενό του με τίτλο «Σας ξεχάσαμε», βρίσκει αφορμή να ζωντανέψει τη μνήμη των νεκρών ηρώων μαχητών του 1912, καταγράφοντας τα ονόματά τους ανά τάγμα στο οποίο ανήκαν και διηγούμενος τις ιστορίες τους. Ο ίδιος γράφει και για το επιβατηγό ατμόπλοιο «Μακεδονία», που έλαβε μέρος στην απελευθέρωση της Μυτιλήνης και του Πλωμαρίου, καθώς και για «του κανουνέλ’», το κανονάκι που έκανε δώρο ο ναύαρχος Κουντουριώτης στους Πλωμαρίτες.
Η Αγιάσος του 1912 ξαναζωντανεύει μέσα από κείμενο του Γιάννη Χατζηβασιλείου, ενώ η ιστορικός Αμφιτρίτη Καζάζη - Καπερώνη γράφει για τη συμβολή των Πλωμαριτών στην Απελευθέρωση. Αντίστοιχη περιγραφή των γεγονότων στην Πέτρα, κάνει ο φιλόλογος και ιστορικός Νίκος Παπαδέλλης. Ο συγγραφέας Αριστείδης Κυριαζής αναφέρεται σε γηγενείς Δαφιώτες Μπεκήρ Αγάδες, που ζούσαν στην ανατολική όχθη της Καλής Λαγκάδας, καθώς και σε οικογένεια Καλλονιατών, που ζούσαν στη δυτική όχθη της. Ο ποιητής Γιώργος Ζεϊμπέκης υμνεί την απελευθέρωση του νησιού μέσα από κείμενο του λογοτέχνη και ερευνητή Αριστείδη Καλάργαλη, ενώ μέσα από γράμματα του Αργύρη Εφτιαλιώτη, παρουσιάζει την απελευθέρωση και ο εκπαιδευτικός και δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας, Παναγιώτης Σκορδάς.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα γραμματόσημα της Λέσβου του 1912, στις σελίδες που έχει επιμεληθεί ο φιλοτελιστής Μιχάλης Τσιπίδης, «Κυρίαρχοι στο Αιγαίο» είναι το κείμενο του Αλφόνσου Δελή, ενώ η επίτιμη διευθύντρια του 3ου Λυκείου Νέας Φιλαδέλφειας «Μίλτος Κουντουράς», Ευαγγελία Καπετάνου, που έχει επιμεληθεί το αρχείο του τελευταίου, δημοσιεύει τον ύμνο - πεζοτράγουδο του μεγάλου Λέσβιου παιδαγωγού, «Ο γυρισμός του Αλκαίου». Τέλος, η Μαριάνθη Βάμβουρα γράφει για την Ειρήνη Τυροπώλη, την «αγράμματη» λαϊκή ποιήτρια του Πλωμαρίου.

Φωτογραφικό και άλλο υλικό
Το λεύκωμα διανθίζεται από επιπλέον κείμενα, δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής, τοπικών και μη. Ανάμεσα σε αυτά, κείμενο για την κατάληψη του Πλωμαρίου, που δημοσιεύτηκε στην αθηναϊκή εφημερίδα «Εμπρός», και σχετικά δημοσιεύματα των εφημερίδων «Πατρίς», «Αστραπή», «Εφημερίς Λέσβος», αλλά και του αθηναϊκού περιοδικού «Ελλάς» και του μυτιληνιού περιοδικού «Χαραυγή».
Δημοσιεύονται επίσης τα γεγονότα, όπως καταγράφηκαν στον Κώδικα του Σκαλοχωρίου, καθώς και απόσπασμα από την «Εφταλού», του Ηλία Βενέζη, που μιλάει για τις τελευταίες ώρες πριν την απελευθέρωση, αλλά και κείμενο του Γάλλου Ναυάρχου L.R. Dartige Du Fournet, για τα πολεμικά γεγονότα της εποχής, στο νησί.
Η έκδοση συμπληρώνεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, τόσο από εικόνες της απελευθέρωσης, όσο και από φυσιογνωμίες που πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα και από επίσημα έντυπα και σφραγίδες της εποχής.
Στις τελευταίες σελίδες της, περιλαμβάνεται χρονολόγιο γεγονότων στο Αιγαίο, από τις 21 Απριλίου του 1912, μέχρι και την 1η Νοεμβρίου του 1913, καθώς και ημερολόγιο ολόκληρου του 1912, διανθισμένου με δημοσιεύματα εφημερίδων.

«Σεβασμός στην ιστορική αλήθεια»
Στο χαιρετισμό του, που περιλαμβάνεται στις πρώτες σελίδες του λευκώματος, ο Δήμαρχος Λέσβου, Δημήτρης Βουνάτσος, αναφέρει για την έκδοση: «Την δύσκολα αποδιδόμενη αυτή χαρά και αγαλλίαση που έζησαν οι Λέσβιοι του 1912, που στις 7 Νοεμβρίου κοιμήθηκαν σκλάβοι και στις 8 ξύπνησαν ελεύθεροι, επιχειρεί να αποδώσει νομίζω το λεύκωμα που εξέδωσε ο πολιτιστικός σύλλογος “Λέσχη Πλωμαρίου Βενιαμίν ο Λέσβιος”, συμμετέχοντας δυναμικά στον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Λέσβου, που περίμεναν ανυπόμονα και επιδίωκαν ανυποχώρητα οι κάτοικοί της. Ο μεγάλος αριθμός Λεσβίων αλλά και μη, ιστορικών, μελετητών, λογοτεχνών που επιστρατεύτηκαν για να αναπαραγάγουν την ιστορική μνήμη και να χαράξουν την εικόνα των ηρωικών εκείνων ημερών, μαζί με τα ενθυμήματα, τα δημοσιεύματα, τις εικόνες και τις φωτογραφίες -όσες σώθηκαν των πρωταγωνιστών- δίνουν νομίζω το μέγεθος της προσπάθειας. Και του σεβασμού, στην ιστορική αλήθεια».
Μιλώντας στο «Ε» για την έκδοση, ο πρόεδρος της Λέσχης Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος», Ξενοφών Μαυραγάνης, αναφέρει τα εξής: «Θέλουμε να παρακαλέσουμε όλους τους Λέσβιους, όπου κι αν βρίσκονται, να προμηθευτούν αυτό το λεύκωμα, που με πολλή αγάπη και πολύ μόχθο συγκροτήσαμε και που πιστεύουμε ότι περιλαμβάνει ό,τι έχει γραφτεί για το μέγα γεγονός της απελευθέρωσης, από τότε μέχρι σήμερα. Ίσως να έχουμε κάποιες παραλείψεις, αλλά νομίζω πως στο μεγαλύτερο μέρος πετύχαμε το στόχο μας..».