Το Σεπτέμβριο θα προβληθεί κατά πάσα πιθανότητα, στη Λέσβο, η ταινία «Με τον Καλλιγιάννη»



Μια ταινία για το ζωγράφο και πρώην διευθυντή του Μουσείου Τεριάντ, Μανώλη Καλλιγιάννη, ολοκλήρωσε πριν από λίγο καιρό, ο Ισπανός καθηγητής, ερευνητής, συγγραφέας και γενικά θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού, Pedro Olalla (Πέδρο Ολάγια). Η ταινία, που παρουσιάζει τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του πρωταγωνιστή της, περιλαμβάνει πολλές σκηνές που γυρίστηκαν και στη Λέσβο και κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται να προβληθεί στο νησί μέσα στον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Ο Πέδρο Ολάγια -που φέτος ανακηρύχθηκε «Πρεσβευτής Ελληνισμού 2010» από τη Νομαρχία Αθηνών ως σημαντική προσωπικότητα των γραμμάτων και του πνεύματος στην Ελλάδα- γνωρίστηκε με το Μανώλη Καλλιγιάννη στην Αθήνα πριν από τρεισήμισι χρόνια, μέσω κοινής τους φίλης. Η σχέση φιλίας που αναπτύχθηκε έκτοτε μεταξύ τους, είχε ως αποτέλεσμα το να αποφασίσουν από κοινού, να γυρίσουν ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωγραφική και τη ζωή συνολικά του Μανώλη Καλλιγιάννη.
«Ξεκινήσαμε με την προοπτική να κάνουμε κάτι πιο πολύ ενημερωτικό για τη ζωγραφική και τη ζωή του. Είχαμε σχέδια να κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στην Τουρκία με τη “Σαρακίνα”, αλλά και πολλά άλλα κοινά σχέδια, χωρίς να υπάρχει κλειστό σενάριο», εξηγεί ο Πέδρο Ολάγια στο «Ε». «Θέλαμε να γίνουν σκηνικά, τα πιο σημαντικά σημεία για τη ζωγραφική και τη ζωή του Καλλιγιάννη των τελευταίων ετών, γι’ αυτό κάναμε γυρίσματα στις δύο πατρίδες του: την Κρήτη (Βάμο και Γραμβούσα) και τη Λέσβο, αλλά και την Άσσο και το Αϊβαλί της Τουρκίας, όπου είχε καταφύγει όταν στα 17 του, αποφάσισε να φύγει από το σπίτι του και να αναζητήσει τη ζωή που ήθελε να ζήσει».
Η «Σαρακίνα», το περίφημο ιστιοφόρο του Καλλιγιάννη, υπήρξε και αυτή μια «πρωταγωνίστρια» της ταινίας, που επρόκειτο μάλιστα να μεταφέρει τους δύο φίλους σε κοινό ταξίδι, κάτι που δεν κατάφερε λόγω μηχανικής της βλάβης.


Ο Μανώλης Καλλιγιάννης στο ατελιέ του (σκηνή από την ταινία)

Τους πρόλαβε η ασθένεια
Ωστόσο, η ασθένεια που παρουσιάστηκε στον «πρωταγωνιστή» του ντοκιμαντέρ και οι εξελίξεις της ζωής του, έφεραν δραστικές αλλαγές και στην εξέλιξη του ίδιου του εγχειρήματος.
«Σταδιακά, αυτή η προσπάθεια που λόγω της ασθένειάς του κράτησε πολύ παραπάνω από αυτό που νομίζαμε, πέρασε από το ντοκιμαντέρ στο “βιωματικό” και το “συναισθηματικό”, και σε ένα “πορτρέτο” του πρωταγωνιστή, πολύ πιο βαθύ, που πάει πέρα από το ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία και φτάνει στη διατύπωση της τελευταίας φάσης της ζωής ενός ανθρώπου με τόσες εμπειρίες».
Αυτό που ξεκαθαρίζει ο δημιουργός της ταινίας -που ανέλαβε το σενάριο, τη σκηνοθεσία και το μοντάζ- είναι πως δεν πρόκειται για μια βιογραφία, μια γραμμική ταινία, αλλά για κάτι που αναπαριστά τον πρωταγωνιστή την κάθε στιγμή, αφήνοντας τον ίδιο να μάθει στο θεατή, πράγματα για τη ζωή και τις αντιλήψεις του, με τρόπο πηγαίο και αυθόρμητο. Πέρα από τον ίδιο το Μανώλη Καλλιγιάννη, υπάρχει ο χαρακτήρας του Πέδρο Ολάγια, πιο αποσιωπημένος, αφού δεν εμφανίζεται παρά μόνο ως φωνή που τον παρακολουθεί, συνομιλεί, σκέφτεται πάνω σε όσα λέγονται και μοιράζεται μαζί του εμπειρίες, συμβάλλοντας στο να δημιουργηθεί έτσι μια πλοκή και ένας διάλογος. Σύμφωνα με τον κ. Ολάγια, ο αφηγητής αυτός δεν είναι ένας ουδέτερος παντογνώστης, αλλά γνωρίζει τον Καλλιγιάννη τη στιγμή που τον παρουσιάζει στην ταινία. Έτσι ταυτίζεται και με τον ίδιο το θεατή, αφού μαθαίνουν τα ίδια πράγματα ταυτόχρονα, μέσα από τις εκμυστηρεύσεις του πρωταγωνιστή, κάτι που κάνει την ταινία πιο ζωντανή και καθόλου εγκυκλοπαιδική, αποτυπώνοντας την πορεία δύο ανθρώπων, που σταδιακά σμίγουν.


Η «Σαρακίνα» είχε κι αυτή τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην ταινία

Γυρίστηκε σε «φιλικό» πλαίσιο
Τα γυρίσματα στη Λέσβο, έγιναν σε πολλά μέρη πάνω στο νησί, ανάμεσα σε αυτά η Μυτιλήνη, ο κόλπος της Γέρας και τα θερμά λουτρά του, αλλά και το Μουσείο Τεριάντ, του οποίου υπήρξε διευθυντής για χρόνια ο Μανώλης Καλλιγιάννης. Τα τελευταία γυρίσματα στη Μυτιλήνη, έγιναν πέρυσι το καλοκαίρι, συμπεριλαμβάνοντας και το καινούριο Μουσείο - Ελαιοτριβείο Βρανά στον Παπάδο της Γέρας. Σύμφωνα με το δημιουργό της ταινίας, στις εικόνες της, αποτυπώνονται όχι μόνο τα μέρη, αλλά και τα χρώματα, η αισθητική και οι εικόνες που τροφοδοτούσαν το Μανώλη Καλλιγιάννη.
Όπως υποστηρίζει, όλα τα γυρίσματα έγιναν ιδίων δαπανών και σε φιλικό πλαίσιο, ωθούμενα κυρίως από την αγάπη για τη ζωγραφική και την κινηματογραφική τέχνη.
«Είναι ένας φόρος τιμής, στο πλαίσιο της φιλίας και από αυτή την πρόθεση, θέλουμε να την βλέπει ο κόσμος, όχι μέσα από τους συνηθισμένους εμπορικούς διαύλους», λέει ο κ. Ολάγια.


«Είναι μια ταινία για την ίδια τη ζωή», λέει για το εγχείρημα, ο δημιουργός του, Πέδρο Ολάγια

Στη Λέσβο το Σεπτέμβριο
Πρόθεσή του είναι να γίνουν παρουσιάσεις της ταινίας στις δύο «πατρίδες» του Καλλιγιάννη -Κρήτη και Λέσβο- ώστε να τον γνωρίσει καλύτερα ο κόσμος που τον ξέρει. Ευελπιστεί μάλιστα πως, καθώς έχουν δείξει, όπως λέει, ενδιαφέρον τόσο η Νομαρχία Λέσβου, όσο και η μη κερδοσκοπική εταιρία «Αρχιπέλαγος», η ταινία θα μπορέσει να ενταχθεί σε ένα αφιέρωμα για το Μανώλη Καλλιγιάννη και ενδεχομένως να προβάλλεται διαρκώς σε κάποιο χώρο πολιτισμού του νησιού. Η πρώτη προβολή της ταινίας στη Λέσβο, πάντως, θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα μέσα στον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
«Το “Με τον Καλλιγιάννη”, είναι μια ταινία που ουσιαστικά αποτυπώνει τα βιώματα του Μανώλη Καλλιγιάννη τα τελευταία χρόνια της ζωής του», λέει, κλείνοντας ο Πέδρο Ολάγια. «Μια ταινία για την ίδια τη ζωή και τη δική μας αμηχανία απέναντι σε αυτή, στο πώς μας κυριεύει και μας αποπροσανατολίζει. Παρόλο που, όλο αυτό το διάστημα, δεν τον είδα να αλλάζει. Ήταν ένας άνθρωπος τόσο ζωντανός και με τόση λαχτάρα για την ίδια τη ζωή, που αντιστεκόταν σε αυτή την ιδέα. Πέθανε, λέγοντας κάθε μέρα πως ένιωθε καλύτερα. Η πρόθεση να επιδιώκει πάντα κάτι άλλο, ήταν αυτό που τον χαρακτήριζε, νομίζω, σε όλη του τη ζωή…».