Την ανάγκη το σύνολο των φορέων του Αρχιπελάγους να ενεργοποιηθεί άμεσα ώστε να μη βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων φέρνουν στο προσκήνιο οι εξελίξεις στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, που θέτουν εν αμφιβόλω τη συνέχεια της λειτουργίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ως τέτοιου ή στο σημερινό του μέγεθος.
Το «Ε», από την πρώτη στιγμή που την περασμένη Δευτέρα η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» έφερε στο φως το σκηνικό που από μεριάς Υπουργείου Οικονομικών προωθείται να επιβληθεί στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τη μεγαλύτερη επένδυση που έχει υπάρξει στο χώρο του Αιγαίου από την απελευθέρωσή του μέχρι σήμερα. Χθες, δυστυχώς, οι ανησυχίες επιβεβαιώθηκαν, αφού από τη μια μεριά και πάλι η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» αποκαλύπτει το σχεδιασμό για τον «Καλλικράτη» των ΑΕΙ, που και πάλι θέτει σε αμφισβήτηση τη συνέχιση της λειτουργίας του κορυφαίου πνευματικού και αναπτυξιακού ιδρύματος του Αιγαίου. Από την άλλη, δε, το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί με «σιβυλλικές» ανακοινώσεις του Γραφείου Τύπου του να διασκεδάσει τις ανησυχίες ρίχνοντας τους τόνους.
Τι πραγματικά συμβαίνει λοιπόν;

Το δημοσίευμα της περασμένης Δευτέρας, υπογραφόμενο από οικονομική συντάκτρια της «Ελευθεροτυπίας», έδειχνε πως οι επιχειρούμενες αλλαγές στο χάρτη των ΑΕΙ εκπορεύονται από την ανάγκη μείωσης του κόστους της παρεχόμενης ανώτατης εκπαίδευσης. Εν τω μεταξύ, η διαρροή επιπλέον πληροφοριών που αφορούσαν στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και δημοσιεύτηκαν από το «Εμπρός» την Τρίτη δείχνει πως επισήμως - και επειδή τίποτα το μεμπτό δεν μπορεί να ειπωθεί σε σχέση με το εκπαιδευτικό έργο του Πανεπιστημίου - «ανακαλύπτονται» και παρουσιάζονται ως αιτίες πιθανά υπαρκτά εκπαιδευτικά ή διοικητικά προβλήματα, που όμως δε δικαιολογούν το «ακριβό» του ιδρύματος.

Στην Κρήτη
Τα δημοσιεύματα, όμως, δεν προκάλεσαν ανησυχία μόνο στη Λέσβο και στο υπόλοιπο Αιγαίο. Στην Κρήτη, για παράδειγμα, η προοπτική κλεισίματος του εκεί Πανεπιστημίου προκάλεσε προσωπική παρέμβαση της υπουργού Παιδείας, Άννας Διαμαντοπούλου, η οποία και έσπευσε να διαψεύσει κάτι τέτοιο - αποκλειστικά όμως για το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Μιλώντας στο «Ράδιο Κρήτη» την περασμένη Τρίτη, είπε χαρακτηριστικά πως «δεν υπάρχει σώφρων άνθρωπος που να μπορεί να πιστέψει ότι θα κλείσει το εν λόγω ΑΕΙ». Έσπευσε, δε, η υπουργός Παιδείας να τονίσει πως είναι σε εξέλιξη η συζήτηση για τη θεσμική και χωροταξική αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν σε συνεργασία με τους άμεσα ενδιαφερομένους.
Χθες η «Ελευθεροτυπία» επανήλθε, παρουσιάζοντας στοιχεία του πανεπιστημιακού «Καλλικράτη» που ετοιμάζεται στο Υπουργείο Παιδείας.

Ούτε κουβέντα για το Αιγαίο
Σύμφωνα, λοιπόν, με το ρεπορτάζ, που στηρίζεται σε «αποκλειστικές πληροφορίες» της εφημερίδας, θα υπάρξει επανασχεδιασμός του χάρτη των ΑΕΙ της χώρας, με σαρωτικές συγχωνεύσεις μέσω της διοικητικής ενοποίησης πανεπιστημίων και τεχνολογικών ιδρυμάτων (ΤΕΙ) ανά περιφέρεια. Στόχος είναι η δημιουργία μονοψήφιου αριθμού ιδρυμάτων που από την εφημερίδα χαρακτηρίζονται «μαμούθ», με μια κεντρική διοίκηση και πολλά παραρτήματα.
Επιδίωξη - πάντα σύμφωνα με την «Ελευθεροτυπία» και τις «αποκλειστικές πηγές», που προφανώς ως μεγάλη εφημερίδα διαθέτει - «να δημιουργηθούν λιγότερα από δέκα πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα, με βασικές μονάδες στις Περιφέρειες Αττικής, Θεσσαλονίκης, Πελοποννήσου, Ιωαννίνων και Κρήτης».
Αυτό θα επιτευχθεί μέσω ενός προγράμματος «συνδιοίκησης», με στόχο την εξοικονόμηση πόρων από τη συρρίκνωση του διοικητικού μηχανισμού των 25 σημερινών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και τη συνένωση τμημάτων που το Υπουργείο αποκαλεί «ποιοτικό ανασχεδιασμό».


Το όνειρο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, του οποίου η προτομή βρίσκεται στην αυλή του κτηρίου Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για ένα πανεπιστήμιο του Αρχιπελάγους, δείχνει να κινδυνεύει αν δεν κινητοποιηθούν φορείς και πολίτες του Αιγαίου

Στην εποχή της συνδιοίκησης
«Συνδιοίκηση» είναι ο όρος που, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη έχει δοθεί στην επιχείρηση-σκούπα με την οποία το Υπουργείο Παιδείας θα καθαρίσει το χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ουδείς μιλάει για λουκέτα ή καταργήσεις τμημάτων και ιδρυμάτων, ωστόσο η διαρκής εντολή για «μάζεμα» ή «τακτοποίηση» εξυπηρετείται απόλυτα από το εγχείρημα της «συνδιοίκησης», που θα αποφέρει σημαντική εξοικονόμηση από τη μείωση του αριθμού των υψηλών μισθών των διοικήσεων, του ακόμη μεγαλύτερου αριθμού του προσωπικού, των λειτουργικών εξόδων από τη συρρίκνωση του γραφειοκρατικού μηχανισμού και φυσικά από τις συνενώσεις των τμημάτων που θα αποτελέσουν τη βάση για τον ποιοτικό ανασχεδιασμό. Η ίδια η υπουργός κ. Διαμαντοπούλου εμμέσως πλην σαφέστατα, μιλώντας τη Δευτέρα το βράδυ στην εκπομπή «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη στο «Mega», μίλησε για προοπτική κατάργησης κάποιων πανεπιστημίων. Πώς αλλιώς μπορεί κανείς να ερμηνεύσει τη ρήση της: «Δεν μπορεί να έχουμε 25 πανεπιστήμια;»
Κι ενώ το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα ΑΕΙ αναμένεται να κατατεθεί μετά το Πάσχα, το Υπουργείο Παιδείας χθες διά του Γραφείου Τύπου του σιβυλλικά έσπευσε να δηλώσει πως «καμμία απόφαση δεν έχει ληφθεί, καμμία σκέψη δεν έχει διατυπωθεί σχετικά με τη χωροταξική αναδιάρθρωση των ανώτατων ιδρυμάτων. Η σαφής και διατυπωμένη πολιτική προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων αφορά στο Νόμο Πλαίσιο για τη λειτουργία των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Όλες οι προτάσεις και οι συνεισφορές στη διαβούλευση είναι γνωστές», σημειώνεται.
Απαντώντας δε, στις ανησυχίες απαξίωσης που εκφράστηκαν (και από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τις πρυτανικές του αρχές, σχετικά με το πώς μπορεί να συνεχίζει να λειτουργεί ένα πανεπιστήμιο και να εγγράφονται φοιτητές σε αυτό στην προοπτική κατάργησής του), το Υπουργείο σημειώνει στην ίδια ανακοίνωση πως «θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι η λειτουργία και η ανάπτυξη των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ σε όλη την ελληνική επικράτεια είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να επηρεάζεται, να διακόπτεται ή να εξαρτάται από πρωτοσέλιδα εφημερίδων και παραπλανητικά κείμενα».


ΕΠΩΝΥΜΩΣ

Στο διά ταύτα
Μετά από όλα όσα δημοσιεύουμε σε διπλανή στήλη, συμπεραίνει κανείς πως αν μη τι άλλο στο κυβερνητικό επιτελείο υπάρχουν δυο αλληλοσυγκρουόμενες γραμμές, που θέτουν εμμέσως σε διαβούλευση, στο χώρο των τοπικών κοινωνιών, με δημοσιογραφικές διαρροές, τις απόψεις τους. Κοινώς, δημοσιοποιούν προθέσεις προκειμένου να διαπιστώσουν το κατά πόσο οι κοινωνίες θα αντιδράσουν. Η μια άποψη αυτή του Υπουργείου Οικονομικών, «εμφορούμενη» από τις αρχές του Μνημονίου, «χοντρά» μιλά για καταργήσεις πανεπιστημίων. Από την άλλη μεριά, το Υπουργείο Παιδείας, ξέροντας και αν μη τι άλλο το τι συμβαίνει στα πανεπιστήμια και φυσικά το εκπαιδευτικό έργο που παράγεται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, μιλά για συγχωνεύσεις αλληλοκαλυπτόμενων τμημάτων, διοικητικές ενοποιήσεις και άλλα παρόμοια, τα οποία μάλιστα και υποστηρίζει πως έθεσε σε διαβούλευση. Τα έθεσε; Κοινώς, γνωρίζουν οι πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου Αιγαίου τις προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας που μορφοποιούνται στο Νόμο Πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή μετά το Πάσχα, δηλαδή μετά από ενάμιση με δύο μήνες;
Κι ως τότε, οι τοπικές κοινωνίες τι θα κάνουν; Θα περιμένουν να βρεθούν προ τετελεσμένου γεγονότος, κάτι που ζήσαμε στην περίπτωση του αυτοδιοικητικού «Καλλικράτη» και τα αποτελέσματά του ζούμε στο πετσί μας κυριολεκτικά, ή θα στείλουν μήνυμα στην κυβέρνηση; Μήνυμα που σαφέστατα θα λέει πως οι πολιτισμικές και πολιτικές αξίες που κλήθηκε το Υπουργείο Αιγαίου, 25 και βάλε τώρα χρόνια, να υπηρετήσει, δεν εξέλιπαν οπότε και «κάτω τα χέρια από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου»;
Στρατής Μπαλάσκας


Πάρις Τσάρτας, Πρύτανης Πανεπιστημίου Αιγαίου
«Έντονος προβληματισμός από την προσπάθεια απαξίωσης»



Με επιστολή του στην εφημερίδα «Εμπρός», ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου αναφέρεται στο δημοσίευμα της εφημερίδας την περασμένη Δευτέρα. Ο κ. Πρύτανης αναφέρει σε αυτήν:
«Στο φύλλο της εφημερίδας “Εμπρός” στις 29/3/2011 και στην τέταρτη σελίδα αυτού παρουσιάζεται άρθρο με τίτλο “Κλείνει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου;”. Το άρθρο αυτό αναφέρεται κατ’ αρχάς σε δημοσίευμα της εφημερίδας “Ελευθεροτυπίας” 27/3/2011, σχετικά με τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα που υποτίθεται ότι αποφασίστηκε να “κλείσουν”, για το οποίο έχουμε εκδώσει σχετικό Δελτίο Τύπου.
Επιπρόσθετα, όμως, το δημοσίευμά σας αναφέρεται σε υποτιθέμενες πληροφορίες και στοιχεία ειδικά για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, τα οποία συνηγορούν σε απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να “κλείσει” το Ίδρυμα!
Κανένα απολύτως από τα “στοιχεία” που αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα στο δημοσίευμα αυτό αναφορικά με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου δεν ευσταθεί, ούτε αντικειμενικά, ούτε επιστημονικά. Σε εποχές οικονομικής, αλλά και κοινωνικής κρίσης, η παρουσίαση ανυπόστατων στοιχείων ή ανεπεξέργαστων εκτιμήσεων το μόνο που πετυχαίνει είναι να δημιουργήσει σύγχυση στους αναγνώστες, επιπρόσθετη ανησυχία στην κοινή γνώμη και σε κάθε περίπτωση να επιτείνει την κοινωνική κρίση και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη σε αξίες και θεσμούς.
Η διαχρονικά συστηματική προσπάθεια ορισμένων Μ.Μ.Ε., εθνικής εμβέλειας, να απαξιώνουν συνολικά τα περιφερειακά πανεπιστήμια, και ανάμεσα σε αυτά το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, προκαλεί έντονο προβληματισμό σχετικά με τις ενδεχόμενες σκοπιμότητες που εξυπηρετούνται. Η ποιότητα του ακαδημαϊκού, εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου που επιτελείται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είναι αναγνωρισμένη τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και δεν είναι ανεκτό να αμφισβητείται κατ’ οποιονδήποτε τρόπο μέσα από ατεκμηρίωτα δημοσιεύματα. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου θα συνεχίσει τη δημιουργική του πορεία, συμβάλλοντας αποφασιστικά και στην ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών.»


Αντώνης Χατζηδιαμαντής, Δήμαρχος Λήμνου
«Άλλα μας είπε η υπουργός»



Ο δήμαρχος Λήμνου, Αντώνης Χατζηδιαμαντής, σχολιάζοντας τα δημοσιεύματα περί κλεισίματος του Πανεπιστημίου Αιγαίου μιλώντας στο «Ε», υποστήριξε:
«Το δημοσίευμα μας αιφνιδιάζει και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις διαβεβαιώσεις που έδωσε η υπουργός Παιδείας στους δημάρχους όλης της χώρας, σε πρόσφατη συνάντηση, ότι δεν τίθεται θέμα κατάργησης τμημάτων ή περιορισμού της δραστηριότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είναι η μεγαλύτερη αναπτυξιακή μονάδα στο Αιγαίο και εκτός του πολύ υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικού έργου που παράγει, επιτελεί εθνικό ρόλο τεράστιας σημασίας και φυσικά δεν υπάρχει καμμιά σκέψη αλλαγής της εθνικής στρατηγικής στον ευαίσθητο χώρο του Αιγαίου.»
Ειδικά για το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής στη Λήμνο, ο δήμαρχος Λήμνου τονίζει: «Αποτελεί ένα μοναδικό τμήμα σε αυτή την κατηγορία σπουδών στην Ελλάδα και το απέδειξε αυτό στο δεύτερο χρόνο λειτουργίας του, που αύξησε κατά 1.000 μονάδες τη βάση εισαγωγής του. Η λειτουργία του πανεπιστημιακού Τμήματος στη Λήμνο δίνει μια σημαντική προοπτική ανάπτυξης του νησιού. Όλοι μας, τοπική αυτοδιοίκηση και κάτοικοι, έχουμε αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια και θα συνεχίζουμε να το στηρίζουμε. Εμείς και ο Δήμος Λήμνου ξεκινήσαμε μια στενή συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, την οποία και θα ενισχύσουμε πάνω σε διάφορους τομείς.»