Δυνατότητα άμεσης βελτίωσης του επενδυτικού κλίματος με μια «τσάμπα» απόφαση

Εισαγωγή
Σημαντικό ρόλο στην κινητικότητα της οικονομίας παίζουν τα επιδοτούμενα από ευρωπαϊκούς πόρους, επενδυτικά προγράμματα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όχι μόνο για τα άμεσα οφέλη στους ίδιους τους επενδυτές όσο και για τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στους τομείς της οικονομίας που εμπλέκονται στην υλοποίηση και λειτουργία της επένδυσης (κατασκευαστές, έμποροι εξοπλισμού, μηχανικοί, λογιστές, σύμβουλοι επενδύσεων, σύμβουλοι ποιότητας κλπ.). Αν η πανθομολογούμενη αυτή πραγματικότητα ισχύει γενικά, στη σημερινή συγκυρία της ύφεσης αποτελεί σχεδόν μονόδρομο για την απαραίτητη επανεκκίνηση της οικονομίας.

Κανόνας η καθυστερημένη προκήρυξη προγραμμάτων σε κάθε προγραμματική περίοδο
Σε προηγούμενες προγραμματικές περιόδους (2000 - 2006, 2007 - 2013) υπήρχε σημαντική καθυστέρηση στην προκήρυξη επιδοτούμενων προγραμμάτων ιδιωτικών επενδύσεων.

Έτσι το πρώτο πρόγραμμα της περιόδου 2000 -2006, προκηρύχθηκε το Γενάρη του 2001 και το πρώτο πρόγραμμα της προγραμματικής περιόδου 2007 -2013, το Μάρτιο του 2008. Υποτίθεται ότι οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί και πολιτικοί παράγοντες είχαν αντιληφθεί το πρόβλημα από τις καθυστερήσεις αυτές και γι’ αυτό είχε εξαγγελθεί σε όλους τους τόνους ότι στη νέα προγραμματική περίοδο (2014 - 2020) θα υπήρχε προεργασία έτσι ώστε το αργότερο ένα εξάμηνο από την έναρξή της να υπάρξουν αρκετές προκηρύξεις προγραμμάτων επιδοτούμενων ιδιωτικών επενδύσεων. Η πραγματικότητα είναι ότι κοντεύουμε τα δυο χρόνια από την έναρξη της προγραμματικής περιόδου και προκήρυξη δεν υπήρξε ως τώρα, μόνο κάποιες αόριστες προδημοσιεύσεις για ...διαβούλευση. Γιατί όμως;

Ήταν στραβό το κλίμα, το έφαγε και η ...πολιτική συγκυρία
Το εξάμηνο που έλεγε η προηγούμενη κυβέρνηση, κόντεψε να γίνει χρόνος, αλλά σε κάθε περίπτωση είχε διαφανεί ότι υπήρχε μια στοιχειώδης ετοιμότητα έστω για προδημοσίευση προκηρύξεων κάποιων τέτοιων προγραμμάτων περί τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2014. Και τότε ήρθε η εμπλοκή στο θέμα της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, που έκανε τους πάντες να θεωρήσουν πιθανότατη (όπως αποδείχθηκε δικαίως) την προσφυγή στις κάλπες, οπότε όλα πήγαν πίσω. Έγιναν οι εκλογές του Γενάρη 2015, ακολούθησε η περίοδος ουσιαστικής ακυβερνησίας σε καθημερινό επίπεδο εξαιτίας της διαπραγμάτευσης, ακολούθησε το δημοψήφισμα, τα capital controls, νέες διαπραγματεύσεις, νέες εκλογές και φτάσαμε στη νέα κυβέρνηση να τρέχει πίσω από τα αυτονόητα.

Πού βρισκόμαστε τώρα
Σήμερα που μιλάμε, έχουν προδημοσιευθεί υπό καθεστώς απόλυτης ασάφειας, τέσσερα προγράμματα ιδιωτικών επενδύσεων (εκσυγχρονισμός τουριστικών επιχειρήσεων, εκσυγχρονισμός σε δυναμικούς κλάδους της οικονομίας, ενίσχυση επιχειρηματικότητας ελευθέρων επαγγελματιών, ενίσχυση νεοφυούς επιχειρηματικότητας) που υποτίθεται ότι μετά από διαβούλευση που κανείς δεν έχει καταλάβει πώς και με ποιους θα γίνει, θα καταλήξουν σε οριστικές προκηρύξεις μέσα στο Νοέμβριο. Παράλληλα, πληθαίνουν οι διαρροές από τα συναρμόδια υπουργεία, ότι και μια σειρά από άλλα προγράμματα που αφορούν διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, ετοιμάζονται πυρετωδώς για να προκηρυχθούν μέσα στο 2016.

Τουλάχιστον ας γίνουν τα αυτονόητα
Σε μια περίοδο λοιπόν που η κινητοποίηση της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας και η αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων μπορεί να είναι «φιλί ζωής» σε μια οικονομία βυθισμένη στην ύφεση, έχουν χαθεί σχεδόν δυο πολύτιμα χρόνια για να πάρουμε -και αν- μπρος. Όμως, θες από ατζαμοσύνη, θες από εμμονή σε γραφειοκρατικές αντιλήψεις, ίσως και από λάθος διαπραγμάτευση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, οι αρμόδιοι επιτείνουν το πρόβλημα με μια εγκληματική τακτική, η αλλαγή της οποίας είναι κυριολεκτικά τζάμπα, και τυχόν υιοθέτησή της είναι απλούστατη. Ποια είναι αυτή; Σε όλες τις προδημοσιεύσεις προγραμμάτων -αλλά και στις διαρροές για νέες προκηρύξεις- τονίζεται ότι οι επενδυτικές δαπάνες θα είναι επιλέξιμες για επιδότηση από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στο πρόγραμμα. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Ότι ακόμα και ένα πρόγραμμα που στην καλύτερη περίπτωση θα οριστικοποιηθεί τέλος Νοεμβρίου 2015 και θα παραλαμβάνει αιτήσεις υπαγωγής περίπου δυο μήνες, δηλαδή έως το Γενάρη 2016, θα δέχεται από τότε και μετά ως επιλέξιμες για επιδότηση, τις επενδυτικές δαπάνες. Πρακτική ολέθρια επίπτωση; Ότι σε συνθήκες καθολικής επενδυτικής απραξίας, ακόμα και αν κάποιοι τολμηροί ιδιώτες επενδυτές αποφασίσουν να επενδύσουν, καταδικάζονται σε αναμονή μέχρι να προκηρυχθούν τα προγράμματα και να ολοκληρωθεί η διαδικασία παραλαβής αιτήσεων υπαγωγής, αλλιώς ό,τι κάνουν σήμερα δεν θα επιδοτηθεί ποτέ!

Τι πρέπει να γίνει;    
Η λύση είναι απλή και ...τζάμπα! Να εκδοθεί άμεσα μια υπουργική απόφαση από όλα τα συναρμόδια υπουργεία, που να λέει ότι για προγράμματα που θα προκηρυχθούν από σήμερα και για ένα χρόνο από τώρα, σε περίπτωση υπαγωγής κάποιας επένδυσης, επιλέξιμες είναι όλες οι δαπάνες που έγιναν από σήμερα, με μόνη προϋπόθεση να έχουν τηρηθεί όλες οι νόμιμες διαδικασίες τιμολόγησης και εξόφλησής τους. Τόσο απλά!