ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΚΚΟ ΤΩΝ ΛΕΟΝΤΩΝ

Πρόκειται για ένα πρωτοφανέρωτο κίνημα που αγκάλιασε τους νέους και τις νέες στα ζοφερά εκείνα χρόνια της σκλαβιάς και που εξακολουθεί να προβάλλει ζωντανά και ελπιδοφόρα τα μηνύματα και τα οράματά του στα σημερινά νιάτα! Η ίδρυση της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων στις 23 Φλεβάρη 1943, στα μαύρα χρόνια της χιτλεροφασιστικής κατοχής στάθηκε ορόσημο για την ελληνική νεολαία. Η ΕΠΟΝ ξεπετάχτηκε ακριβώς μέσα στο καμίνι των απελευθερωτικών αγώνων, των αντικατοχικών εκδηλώσεων, συγκεντρώσεων του ΕΑΜ, σα συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής κοινωνίας από την Εθνική μας Αντίσταση. Από την ίδρυσή της, πρωταγωνίστησε όχι μόνον στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, μα και στην ανάδειξη πανανθρώπινων αξιών, όπως της αλληλεγγύης, για λαϊκές κατακτήσεις και δικαιώματα, πραγματοποιώντας τεράστιο πολιτιστικό, ηθικοπλαστικό έργο στην ελληνική νεολαία!
Στις 23/2/1943 πραγματοποιήθηκε παράνομα στην Αθήνα, με πρωτοβουλία τής Κ.Ε. του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Νέων, πανελλαδική σύσκεψη οργανώσεων νεολαίας, με σκοπό την ίδρυση μιας ενιαίας οργάνωσης για την καθοδήγηση της εθνικοαπελευθερωτικής πάλης των νέων. Επρόκειτο χωρίς αμφιβολία για ένα γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας. Επρόκειτο για την ιδρυτική σύσκεψη της ΕΠΟΝ, που με την ιστορία και τους αγώνες της δικαίωσε όσους πήραν την πρωτοβουλία για να δημιουργηθεί.

Πήραν μέρος αντιπροσωπείες από τις οργανώσεις: «Αγροτική Νεολαία Ελλάδος», «Ενιαία Εθνικοαπελευθερωτική Εργατοϋπαλληλική Νεολαία», «Ενιαία Μαθητική Νεολαία», «Θεσσαλικός Ιερός Λόχος», «Λαϊκή Επαναστατική Νεολαία», «Λεύτερη Νέα», «Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος», «Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδος», «Φιλική Εταιρεία Νέων». Επίσης συμμετείχαν τα μέλη τής ΚΕ του ΕΑΜΝ, αντιπροσωπείες τού ΕΑΜΝ Μακεδονίας και Πελοποννήσου, καθώς και αντιπροσωπεία του Εθνικού Συμβουλίου των Φίλων της Νέας Γενιάς. Με την ίδρυση της ΕΠΟΝ, οι προαναφερόμενες οργανώσεις αυτοδιαλύθηκαν και συγχωνεύτηκαν στις γραμμές της. Το αυτό ίσχυσε και για το ΕΑΜ Νέων, που ήταν τμήμα νεολαίας τού ΕΑΜ και είχε ιδρυθεί στις 5 Φλεβάρη 1942 στην Αθήνα με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή, αρχικά, των οργανώσεων «Φιλική Εταιρεία Νέων», «Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία», «Δημοκρατική Ένωση Νέων» και «Ελευθερία».
Η ΕΠΟΝ, σύμφωνα με τα ιδρυτικά της κείμενα, είχε σκοπούς:
- Την εθνική απελευθέρωση, την πλέρια ανεξαρτησία και ακεραιότητα της Ελλάδας με καθημερινό και αδιάκοπο αγώνα.
- Την υπεράσπιση των συμφερόντων και δικαιωμάτων της νέας γενιάς στη ζωή, στη μόρφωση και στον πολιτισμό.
- Την εξολόθρευση του φασισμού τόσο στα χρόνια την κατοχής όσο και μετά, με όποια μορφή κι αν παρουσιαζόταν.
- Τον αγώνα κατά των ιμπεριαλιστικών πολέμων για την κατοχύρωση της ειρήνης, με βάση την αυτοδιάθεση των λαών και νεολαιών και την αδελφική συνεργασία τους.
- Την ανοικοδόμηση της Ελλάδας από τα ερείπια του πολέμου προς το συμφέρον και την ευημερία ολόκληρου του λαού της.

Στα χρόνια της Αντίστασης, αλλά και μετά, η ΕΠΟΝ έγραψε απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού. Η παρουσία της αποδείχτηκε αναντικατάστατη και η συμβολή της στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, μοναδική. Από τις γραμμές της πέρασαν 600 χιλιάδες νέοι και νέες, από τους οποίους 35 χιλιάδες έγιναν ανταρτοΕΠΟΝίτες μαχητές τού ΕΛΑΣ και 36 χιλιάδες αγωνίστηκαν στον ΕΛΑΣ των πόλεων, στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και στα έμπεδα. Σε 1.300 υπολογίζονται οι ΕΠΟΝίτες αντάρτες που έπεσαν στο πεδίο της μάχης, ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθμός αυτών που έπεσαν στις διαδηλώσεις των πόλεων, που εκτελέστηκαν, που πέθαναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή που πιάστηκαν και βασανίστηκαν από τις αρχές κατοχής και τα όργανά τους. Έτσι, η ΕΠΟΝ κέρδισε την εκτίμηση και την αναγνώριση όλων των αντιστασιακών νεολαιών της Ευρώπης σαν η κορυφαία, η μοναδική νεολαιίστικη οργάνωση της Ελληνικής Εθνικής Αντίστασης, με αποτέλεσμα το Νοέμβρη τού 1945 να αντιπροσωπεύσει την ελληνική νεολαία στο ιδρυτικό συνέδριο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Δημοκρατικών Νεολαιών που έγινε στο Λονδίνο!
Η δράση και η δύναμη της ΕΠΟΝ, η τεράστια επιρροή της στους νέους ανθρώπους, οι προοδευτικές της ιδέες, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσαν την οργή και το μίσος των ντόπιων και ξένων κεφαλαιοκρατών, με αποτέλεσμα να υποστεί ανείπωτους διωγμούς στη μεταπελευθερωτική περίοδο και ιδιαίτερα στην περίοδο μετά τη Βάρκιζα, με τελική κατάληξη, στα τέλη τού 1947, με τον περιβόητο Ν. 509, να τεθεί εκτός νόμου. Κανένας όμως διωγμός δεν είναι σε θέση να σβήσει το έργο της από την ιστορία! Ένα έργο ανεπανάληπτο, που πάντοτε θα εμπνέει τους αγώνες κάθε νέας γενιάς, των προηγούμενων, της σημερινής, των μελλοντικών... Μέσα από τον ιστορικό λάκκο των λεόντων,

... ο Δανιήλ.