«Δεν πουλάμε, δεν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε»
(Οι… γενναίοι της Πλατείας)

Προσπαθώ να καταλάβω πού οδηγούμαστε ως Ελλάδα και ως Ευρώπη. Πού θα μας βγάλει αυτή η οικονομική, πολιτική και πρωτίστως πολιτισμική κρίση, που ανέτρεψε τις ζωές μας σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, που κλονίζει ακόμα και τις ιδέες μας καθώς και τις σχέσεις μας με πρόσωπα, παρατάξεις, οικονομικά και πολιτικά συστήματα.
Οι απόψεις των ειδικών και ειδημόνων - εξαιρούνται οι «οικονομολόγοι-κομματικοί εργολάβοι» και οι επίδοξοι κομματάρχες - αναφέρονται περισσότερο στην ερμηνεία της κρίσης και λιγότερο στους τρόπους εξόδου από την κρίση· περισσότερο στο τι δεν πρέπει να κάνουμε και λιγότερο στο τι πρέπει να κάνουμε.
Κι όσοι τολμούν να υπεισέλθουν σε συγκεκριμένα μέτρα «περί του πρακτέου», εξαρτούν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας που προτείνουν από τόσο πολλά «εάν και εφόσον», ώστε τελικά τροφοδοτούν κι αυτοί από την πλευρά τους την αβεβαιότητα και την απαισιοδοξία.
Σταχυολογώ κάποιες από τις απόψεις των ειδικών, όπως αυτές του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας:
«Αν από το 2000 μέχρι το 2010 δεν είχε αυξηθεί η απασχόληση στον δημόσιο τομέα και οι μισθολογικές προσαρμογές στο Δημόσιο δεν υπερέβαιναν τον πληθωρισμό, το χρέος ως ποσοστό τού ΑΕΠ θα ήταν κατά 31 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο. Επιπρόσθετα, αν το ποσοστό των φορολογικών εσόδων στο ΑΕΠ αντί να υποχωρήσει, παρέμενε στα επίπεδα του 2000, θα υπήρχε περαιτέρω μείωση του χρέους κατά 26 μονάδες και συνολικά θα βρισκόταν κάτω του 100%.» («Καθημερινή» 26-6-2011)

Αυτά, κατόπιν… εορτής για το τι μας κόστισε η «απαλλαγή» που προσέφερε στην πολιτική μας ζωή και στη χώρα ο ανεψιός Καραμανλής.
Και συνεχίζει ο διοικητής τής ΤτΕ για τη σημασία του «Μνημονίου»: «Το “Μνημόνιο” αντιμετωπίζεται συχνά ως υπαίτιο των συμπτωμάτων της κρίσης και όχι ως αναπόφευκτη παρέμβαση για την αντιμετώπιση της κρίσης. Δεν έχει εξάλλου εξηγηθεί επαρκώς ότι το “Μνημόνιο” περιόρισε την οξύτητα αυτών των συμπτωμάτων, η οποία θα ήταν πολλαπλάσια χωρίς αυτό.»
Και όσον αφορά τα «περί του πρακτέου»;
«Καλλιεργήθηκαν αυταπάτες για το τι είναι δυνατόν να γίνει και εδραιώθηκε η πεποίθηση ότι υπάρχουν οδοί διαφυγής από τη δυσάρεστη πραγματικότητα. Τέτοιες οδοί, όμως, δεν υπάρχουν και η συντήρηση των ψευδαισθήσεων υπονομεύει τη συστράτευση της κοινωνίας στη μεγάλη προσπάθεια.»
Αξιοπρόσεκτες, επίσης, είναι κάποιες απόψεις αρθρογράφων για ορισμένες σημαντικές πλευρές της κρίσης, όπως είναι η ανεργία, ειδικά των νέων πτυχιούχων, οι επενδύσεις και η ανάπτυξη της οικονομίας.

Α. «Η ανεργία θα έσκαγε και χωρίς την κρίση. Ειδικά το πρόβλημα στους νέους πτυχιούχους που αναγκάζονται να ξενιτευθούν, θα ήταν εξίσου σοβαρό. Τα τελευταία 20 χρόνια οι πτυχιούχοι δεκαπλασιάστηκαν, όπως επίσης δεκαπλασιάστηκαν και οι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων, ενώ οι θέσεις που δημιούργησε η οικονομία αυξήθηκαν μόνο κατά 30%. Έτσι για τους εκατό πτυχιούχους που ζητούν κάθε χρόνο εργασία, προσφέρονται μόνο 15 θέσεις.»
Και βέβαια γι’ αυτή την ελάχιστη αύξηση των θέσεων απασχόλησης την ευθύνη - πέραν της πολιτικής ηγεσίας - έχουν και οι επιχειρηματίες που επένδυαν τα κέρδη τους στην… Ελβετία!
Β. «Η ανάπτυξη της οικονομίας δεν δημιουργείται με κινηματογραφικό τρόπο, ούτε σκηνοθετείται σε κλειστούς χώρους, μακριά από τις πηγές και τις προτεραιότητες του κεφαλαίου, διεθνούς ή εγχωρίου. Ποιος όμως πηγαίνει να επενδύσει σε μια χώρα όπου η χρεοκοπία και η υποτίμηση θεωρούνται επικείμενες;»
Άρα η αποτροπή της χρεοκοπίας και η σταθεροποίηση της οικονομίας αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να ξεκινήσει η όποια ανάπτυξη, πράγμα που φαίνεται να αγνοεί ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, καθώς και όλοι οι «αντιμνημονιακοί».
Και για να επιστρέψουμε στον αρχικό μας προβληματισμό: οι σοφοί μας οικονομολόγοι και πολιτικοί δεν έχουν ξεκαθαρισμένες και συγκεκριμένες αλήθειες στο μυαλό τους ούτε μαγικές λύσεις στο… τσεπάκι τους.
Αυτό, λοιπόν, που απομένει είναι ο σοφός λαός μας, με σύμβουλο το αλάνθαστο ένστικτό του, που τον έσωσε τόσες φορές σε κρίσιμες περιστάσεις, να επιστρατεύσει την εξυπνάδα του και την εργατικότητά του και με οδηγό του τις προγονικές παρακαταθήκες και τα παραδείγματα της ιστορίας του, να αφήσει τους ρήτορες του… κάρου στις πλατείες, που υπόσχονται τη σωτηρία του με… τσάμπα δανεικά από τη Ρωσία και την Κίνα, και να επιστρέψει στα έρημα προγονικά του χωράφια, προτού περιέλθουν στην κυριότητα Αλβανών και Πακιστανών.
Γιατί τελικά «η γη ανήκει σ’ αυτόν που την δουλεύει».