Μαρία Αχ. Αναγνωστοπούλου
Εκδόσεις «Εντελέχεια»
Μυτιλήνη 2009, σελ. 228

Η Μαρία Αναγνωστοπούλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από Μικρασιάτες γονείς. Μεγάλωσε στη Μυτιλήνη και ζει στη Μυτιλήνη και στην Αθήνα. Έχει ένα πλούσιο και σημαντικό ερευνητικό και συγγραφικό έργο, το οποίο επικεντρώνεται στη θέση και την προσφορά της γυναίκας της Λέσβου στην οικογένεια και την κοινωνία των χρόνων της οθωμανικής κατοχής του νησιού. Οι τίτλοι των βιβλίων της είναι: «Τα υφαντά της Λέσβου», «Η Λεσβιακή Γυναικεία φορεσιά, 18ος - 19ος αι.», «Η Γυναίκα της Λέσβου στα χρόνια της Οθωμανοκρατίας - Ιστορικά και λαογραφικά ανάλεκτα», «Η Κεντητική στη Λέσβο, 18ος - 20ός αι.». Το 2006 κυκλοφόρησε μία μαρτυρία για την Επάνω Σκάλα, με τον τίτλο «Απάνω Σκάλα η Μυτιληνιά. Η γειτονιά του ονείρου», το οποίο εξαντλήθηκε και επανεκδόθηκε το 2007.
Τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και εγκατάστασης των προσφύγων και της μετέπειτα ζωής τους είναι το θέμα και του νέου της βιβλίου.
Γράφει η ίδια στον πρόλογο: «Η οικογένεια της μητέρας μου είχε την τύχη να ζει στην Κωνσταντινούπολη τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα κι έτσι βρέθηκε μακριά από τα τραγικά γεγονότα που συγκλόνιζαν τότε τον Ελληνισμό της Ιωνίας και όχι μόνο. Σ’ εκείνους έφτανε ο απόηχος του δράματος που ξεκίνησε κυρίως από το 1914 με τον πρώτο διωγμό κι έφτασε στο αποκορύφωμά του με την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής, που σήμαινε βίαιο και ολοκληρωτικό ξεριζωμό από τα μέρη όπου κυριαρχούσε και δημιουργούσε επί χιλιετίες ο Ελληνισμός.
Από μια κακή συγκυρία οι γονείς μου βρέθηκαν να ‘χουν την ίδια μοίρα με τους λοιπούς πρόσφυγες όταν αργότερα κατέβηκαν στην Ελλάδα. Το πλεονέκτημα ότι ξεκίνησαν τη νέα τους ζωή, χωρίς να κουβαλούν τις τραυματικές εμπειρίες και τα προβλήματα που βίωναν οι περισσότεροι Μικρασιάτες πρόσφυγες, τους έδωσε τη δύναμη ν’ αντιμετωπίσουν με αισιοδοξία το μέλλον. Όχι μεμψιμοιρίες και κλωθογυρίσματα σ’ ένα παρελθόν που έκλεινε μέσα του τη βία και το αίμα, μια τραγωδία που συνεχιζόταν με τις στερήσεις, την ανασφάλεια και το χειρότερο με την απαξίωση της ντόπιας κοινωνίας που δοκίμαζαν οι πρόσφυγες στη νέα τους ζωή. Αυτά τα κράτησαν στα παρασκήνια της μνήμης.»
Το αφήγημα «Μπορώ ακόμα να ονειρεύομαι» προεκτείνει με μυθοπλαστικό τρόπο τις καταγραφές που μας έδωσε η συγγραφέας στην «Απάνω Σκάλα». Διαβάζουμε σχετικά: «Υπήρχαν ωστόσο πολλά ακόμα μέσα μου από τις αναμνήσεις των Μικρασιατών που γνώρισα, όπως και από τα συμβάντα που λίγο - πολύ όλοι ζήσαμε και γνωρίσαμε στην ταραχώδη εποχή που μεσολάβησε από τα χρόνια του Μεσοπολέμου έως τη Μεταπολίτευση κι εκείνα υπήρξαν το κίνητρο για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου. Έτσι με κεντρικό άξονα και πρωταγωνιστή μια Μικρασιάτισσα ξεκίνησε να υφαίνεται στον ιστό της Ιστορίας η πολύπαθη και πολυτάραχη ζωή της.»
Για την υπόθεση και τους ήρωες διαβάζουμε σχετικά: Η Αντιγόνη είναι μια Μικρασιάτισσα μέσα στις μυριάδες των ανθρώπων της γενιάς των αρχών του 20ού αιώνα, και της κατοπινής, που πλήρωσαν το κόστος μιας παράλογης περιπέτειας της ιστορίας μας. Είναι η ιστορία μιας γυναίκας, μιας μάνας, της οποίας η ζωή περιπλέχτηκε, ζυμώθηκε, ξοδεύτηκε μέσα στη δίνη των γεγονότων που πλήγωσαν τον Ελληνισμό. Η ίδια ωστόσο λέγει: «Έμαθα ν’ αγαπώ τη ζωή, ν’ απολαμβάνω τις καλές στιγμές, να δέχομαι τις θολές, τις μαύρες, όλα κομμάτια από μένα, δεν αρνιέμαι τίποτα. Εκτιμούσα κάθε εύνοια της τύχης, ήταν αντίβαρο σαν έρχονταν οι αναποδιές. Έτσι κατάφερνα να συμφιλιώνομαι με τις επώδυνες συγκρούσεις, έτσι δεν έχασα το κουράγιο να ονειρεύομαι και να ελπίζω.»