Πριν το Σκαλοχώρι 1, κάτω από τον αμαξιτό δεξιά, απλώνεται ο μεγάλος «κάμπος», μια επίπεδη έκταση, που αποτέλεσε μια μεγάλη οικονομική-παραγωγική περιοχή του χωριού, διαχρονικά. Ιδιοκτησίες και δρύες, τώρα και φωτοβολταϊκά, μπλέκονται με τα αμέτρητα, αστέγαστα και στεγασμένα ιερά, κατάλοιπα μεγάλων Παλαιοχριστιανικών βασιλικών, με αλώνια, με πατητήρια σταφυλιών, με διάσπαρτα εξοχικά σπιτάκια, πηγάδια, γεφυράκια στις παλιές, λιθόστρωτες στράτες και πέτρινες βρύσες. Ένας κόσμος μέσα στον χρόνο. Δυτικά υψώνεται ο Αι Λιάς, βιγλάτορας με την Προϊστορική του θέση και το Ιερό Κορυφής. Η βαθειά ρεματιά ενός ποταμού τον χωρίζει από τον Κάμπο, τα Πέδια. Βόρεια του ορθώνεται ο Κουρατσώνας, στα ανατολικά του τα Δρυόφυτα Σινέλια, με τις αποθήκες που μάζευαν το βελανίδι, αλλά και με τις «μυστηριώδεις», μεγαλιθικές κατασκευές, τα Ντολμέν, που χάνονται στον χρόνο. Ο κάμπος γέρνει στα βόρεια του στις πλαγιές, που βγάζουν στην παραλιακή ζώνη, γεμάτες κι’ αυτές από αρχαία και σύγχρονα χνάρια του ανθρώπου. Από αυτά τα βορινά του όρια η θέα προς το πέλαγος είναι απέραντη, ένας ανοιχτός, «φωτεινός» ορίζοντας.

Μια σημαντική θέση της αρχαιότητας, εντοπίζεται στην ΒΔ πλευρά του κάμπου, δίπλα στην ρεματιά, το Βαθούλωμα, που τον χωρίζει από τον Αι Λιά. Εδώ υψώνεται ένας λόφος το Μπριγιάνι (39^ο 29.1685-26^ο09.6628). Στην βόρεια άκρη του πλατώματος της κορυφής, υπάρχει λιθοσωρός από κατεστραμμένο περίκεντρο κτήριο, εσωτερικής διαμέτρου 1,80 μ. με θεμέλια άλλων κτισμάτων γύρω του και όστρακα τεφρών λεσβιακών αγγείων (Λαβές, όστρακα, αλλά και κεραμίδες στέγης με τούβλα). Μάλλον πρόκειται για Οχυρό της Κλασσικής περιόδου, της βορινής πλευράς, απέναντι από το γνωστό οχυρό του Φονιά, της νότιας πλευράς. Η νότια πλευρά του υψώματος, πέφτει ομαλά στον κάμπο. Εδώ παρατηρούνται όστρακα χειροποίητων Προϊστορικών αγγείων, τριπτήρες και εργαλεία πυριτολίθου. Μια θέση, μια μικρή ακρόπολη, που έλεγχε και αυτή τον κάμπο, στην σκιά του μεγάλου Προϊστορικού οικισμού, στον Αι Λια. Στον δρόμο, προς το Οχυρό, υπάρχει το υπέροχο μικρό, μονοκάμαρο γεφυράκι. 2

Το «Τοπωνύμιο Μπριγιάνι», δάνεια λέξη στην Οθωμανική γλώσσα, σημαίνει κυριολεκτικά το γνωστό κόσμημα, αλλά και το Λαμπερό, το Φωτεινό, μεταφορικά. Αναφέρεται στην θέα του απέραντου, φωτεινού ορίζοντα του πελάγους, στα βόρεια παράλια, όταν κανείς φθάσει στην άκρη του βράχου. Η άλλη θέση στο νησί, με το ίδιο τοπωνύμιο, υπάρχει στην Γέρα, επάνω από τον χώρο του Αγίου Γρηγορίου, και συνδέθηκε ανιστόρητα με το όρος «Πρίαντος», που επέλεξε να μονάσει ο Άγιος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την βραχώδη απόληξη της πλαγιάς, από όπου η φωτεινή, λαμπερή θέα του ορίζοντα, χάνεται στο πέλαγος των νότιων παραλίων. Πιστεύω, ότι παρόμοια ερμηνεία δέχεται και το τοπωνύμιο «Σελλάδι», σε πέντε σημεία του νησιού, από την λέξη “Sol”, ήλιος, λαμπερός, φωτεινός ορίζοντας, μετά από μια ανηφορική διαδρομή. 3

1. Για την περιοχή του Σκαλοχωρίου (και όχι μόνο) έχει γράψει σε θεματικές ενότητες, σε αρκετά βιβλία ο αξιολογώτατος συγγραφέας Δημήτρης Χατζηλίας. Επίσης περιλαμβάνεται στον Α' Τόμο του Περπατώντας τη Λέσβο, και στα Οδοιπορικά του Εμπρός, μετά το 1992.

2. Γεφύρια της Λέσβου 2006, σελ. 50

3. Για την Σελλάδα της Αγίας Παρασκευής και τις διαφορετικές Ερμηνείες του τοπωνυμίου, έχει γράψει και ο Αείμνηστος Μάκιστος.

με το Περίκεντρο κτήριο

που δεσπόζει στον κάμπο

με κεραμική διαχρονική

και θεμέλια κτισμάτων

που εκτείνονται στην νότια πλευρά

με τον απέραντο ορίζοντα της βορινής, απόκρημνης πλευράς

και το γεφυράκι κοντά του