«Στους δρόμους και στις γειτονιές», του Σταύρου Ξ. Βαλτά

14/06/2019 - 13:56 Ενημερώθηκε 27/12/2019 - 15:13

Κυκλοφόρησε στις 29-5-19 από τις εκδόσεις «Παράγραφος» της Αθήνας το εξαίρετο βιβλίο «Στους δρόμους και στις γειτονιές - Διηγήματα, λαογραφικά και δοκίμια», του Καλλονιάτη Σταύρου Ξ. Βαλτά, τέως προέδρου του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου, με εξήντα εννέα φωτογραφίες και δύο εικόνες των αρχών του εικοστού αιώνα στο εξώφυλλο και οπισθόφυλλο της συνοικίας «Αρχοντομαχαλάς» της Καλλονής, άριστα φιλοτεχνημένες από τον ζωγράφο Γιάννη Δημητράκη.

Από τα οκτώ διηγήματα που περιέχονται στο βιβλίο και των οποίων τα τρία δημοσιεύθηκαν αρχικά στο περιοδικό «Τα Καλλονιάτικα» την τριετία 1990-92, διακρίνω το αναφερόμενο στον «Ευλογημένο Αθανάσιο», τον αξέχαστο αξιαγάπητο πολύτεκνο και πανέξυπνο ξωμάχο Μικρασιάτη πρόσφυγα Θανάση Βαρβαρέσσο ο οποίος, για λίγα μέτρα πριν φθάσει στο σπίτι του στα Σουμούρια Καλλονής, δεν πρόλαβε να χαρεί το ιδιαίτερα ενισχυμένο δέμα με ρούχα και τρόφιμα, το οποίο προοριζόταν σε ένα από τα ιδιοτελή μέλη της τοπικής Επιτροπής, που είχε αναλάβει να συσκευάσει και διανείμει τη συμμαχική βοήθεια της UNRRA του 1943 και το οποίο του δόθηκε κατά λάθος αντί του μικρού δέματος που ελάμβαναν οι εκτός Επιτροπής.

Από τα λαογραφικά κείμενα διακρίνω την «Κουκουβάγια Ρουδανή ... την Καλλονιάτισσα», τη μικρή κουκουβάγια - Αθηνά, τη νυκτία (Little Owl - Athene noctua) για την οποία ο συγγραφέας παραθέτει τους παρακάτω στίχους:

Κουκουβάγια ρουδανή / πούνι γι άντρας στ' Καλλουνή / τσι βαφτίζ' ένα πιδί / τσι του θέτει Κουσταντή / Κουσταντή Καραβουτσύρ' / σήκου, δόμου του πουτήρ' / να κιράσου ντου μ' σαφίρ / ντου μ' σαφίρ ντου μπουνταλά / ντου γαϊδουροτσουφαλά / που πιρνά απ' του γιφύρ' / τσι χτυπά του παραθύρ'

Από τα δοκίμια εστιάζω στην πρωτότυπη εργασία «Τα σημάδια, Σημαδούρες-πυραμίδες του κόλπου Καλλονής», που ορθώνονται κτισμένες στην ανατολική ακτή της εισόδου του και βοηθούν τους ναυτικούς, καταπώς γράφει ο Βαλτάς: «Οι σημαδούρες-πυραμίδες, “τα σημάδια” στη γλώσσα των ψαράδων, είναι χτισμένες σε ζευγάρια στη στεριά. Η μία κοντά στην παραλία και η άλλη σε κάποιο ύψωμα, πιο μέσα. Καθώς ο καπετάνιος έμπαινε στην είσοδο του κόλπου, και έβλεπε το πρώτο ζευγάρι πυραμίδων κανόνιζε την πορεία του έτσι ώστε να έχει και τις δυο πυραμίδες με το σκάφος του στην ίδια ευθεία. [...] Μόλις έφτανε στο σημείο, που το σκάφος του ερχόταν στην ίδια ευθεία με το επόμενο ζευγάρι των πυραμίδων, άλλαζε πορεία και κινιόταν πάνω στη νέα γραμμή και ούτω καθεξής».

Το ενδιαφέρον βιβλίο του Σταύρου Βαλτά, με τα καλογραμμένα ιστορικά διηγήματα, τις σημαντικές λαογραφικές καταγραφές και τα εμπεριστατωμένα δοκίμια, μας ξεναγεί στους δρόμους και στις γειτονιές της πολυαγαπημένης του Καλλονής αλλά και στους γύρω λόφους, στον κάμπο και στον ομώνυμο κόλπο μέχρι και την είσοδό του. Πέρα από την ευαίσθητη κατάθεση των προσωπικών βιωμάτων, ο συγγραφέας παραθέτει αξιόλογα στοιχεία που συμβάλλουν στην μέχρι σήμερα ιστορική, κοινωνική και λαογραφική καταγραφή της Λέσβου.

Αντιγράφοντας τη δεύτερη παράγραφο του επιλόγου του βιβλίου: «Στην πλατεία Καλλονής, έζησα τα πρώτα δεκαοκτώ χρόνια της ζωής μου, εκεί κοντά στο εμβληματικό γεφύρι που δυστυχώς δεν το πρόλαβα. Ζωτικός μου χώρος η πλατεία, με κέντρο το μαγαζί του πατέρα μου Ξενοφώντα Βαλτά, ανάμεσα στο καφενείο του Φωτιάδη και στο κρεοπωλείο του Αθανασίου Σελάχα. Τα τρία αυτά κτίρια μαζί, ήταν το σπίτι του προπάππου μου Νικολάου Φωτιάδη, προικώο της γιαγιάς μου (εκ πατρός) Ελένης το μισό και των αδελφών της Μιλτιάδη (Βελζεβούλ) και Κώστα το υπόλοιπο».

Εύχομαι και εις άλλα με υγεία, τονίζοντας ότι για τον προαναφερόμενο Μιλτιάδη Φωτιάδη, ο Μιχάλης Καλλοναίος-Καρέκος στο βιβλίο του «Σκίτσα της Καλλονής», έγραψε το 1927: «Σ’ έναν όμιλον νέων μπορεί να διακρίνη κανείς τον πυρήνα μιας μελλοντικής πνευματικής συγκομιδής. Η εμφάνισις του “Βεελζεβούλ” μάς απεκάλυψεν ένα φύλλον με αξιέπαινην δημιουργικήν εργασίαν του εκδότου και μ’ αρκετήν σάτυραν των συνεργατών του και μάλιστα του “Χωλού Διαβόλου”. Ο Βεελζεβούλ εκδότης του (Μιλτιάδης Φωτιάδης) νευρόσπαστον εξυπνάδας, που με τα χαριτωμένα ανέκδοτά του, ιστοριούλες Γκράν Γκινιόλ, έχει γεμίσει το χωριό, σ' ένα περιβάλλον πνευματικώς ανώτερον θα είχε καλήν εξέλιξιν».

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey